Đến với Sơn La, bạn sẽ được ngắm nhìn một vùng núi non hùng vĩ và khám phá về giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc vùng Tây Bắc, cũng như cuốn hút trong vòng xòe, ngây ngất say trong men rượu cần, cùng thả hồn theo ánh lửa bập bùng và giọng hát ngọt ngào, vang xa trong đêm hội nhạc rừng.

Trong những năm vừa qua, khi đất nước trên đà đổi mới, thì Sơn La cũng đã có nhiều chuyển biến sâu sắc, nhất là trong lĩnh vực xây dựng hạ tầng cơ sở nhằm phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và cuộc sống của nhân dân. Sơn La được du khách biết đến bởi những nét văn hóa đặc sắc của 12 dân tộc anh em. Giữa cái rất riêng của 12 dân tộc ấy là những nét rất chung, đó là sự giao hòa giữa các nền văn hóa.

Sơn La nơi có những địa chỉ hấp dẫn dành cho du khách. Nổi bật, phải kể đến di tích lịch sử bảo tàng và nhà tù Sơn La trên đồi Khau Cả; Di tích lịch sử văn bia vua Lê Thái Tông trên hang Thẳm Ké tại thành phố Sơn La. Đến với Sơn La du khách còn được thoả sức đằm mình bên suối nước nóng thiên nhiên cách thành phố chưa đầy 5 km. Suối nước nóng bản Mòng (Hua La) đang trở thành một trong những địa chỉ hấp dẫn của tour du lịch đưa đón khách đến với thành phố trẻ. Ngoài ra, Sơn La còn rất nhiều các điểm di tích lịch sử, danh thắng du lịch khác như: Hang Bia Quế Lâm Ngự Chế - nơi ghi dấu bút tích của Vua Lê Thái Tông năm 1440 với bài thơ được khắc trên vòm hang vách đá, đã khẳng định lịch sử, truyền thống hàng nghìn năm trước, nay đang trở thành điểm du lịch về nguồn cội hấp dẫn du khách thập phương; Hang bản Thẳm (Tông Lạnh) dài hơn km với 2 cửa hang thông ngang 2 sườn núi. Nơi đây từng là kho chứa vũ khí lớn nhất của quân đội ta trong chiến dịch Tây Bắc làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm Châu, chấn động địa cầu; Kỳ đài Thuận Châu (nơi Bác Hồ về thăm và nói chuyện với đồng bào các dân tộc Tây Bắc); Tượng đài TNXP ngã ba Cò Nòi; Tháp Mường Và; Hang Chi Đảy - là một danh thắng mới được phát hiện và đi vào khai thác trong những năm gần đây. Hàng ngày, đã có hàng ngàn lượt du khách hiếu kỳ về thăm, vãn cảnh, leo núi, khám phá những vẻ đẹp thiên tạo, như: Động thiên cung, tượng con voi, ruộng bậc thang, mâm quả na… tất cả đều bằng đá, lung linh, kỳ bí, huyền ảo;…

Điểm nhấn khi đến với Sơn La là cao nguyên Mộc Châu (Sơn La) nơi hội tụ đủ những điều kiện để trở thành một điểm đến du lịch sinh thái của vùng núi cao và trung du Bắc Bộ. Tuy vậy, tiềm năng du lịch mới chỉ đang hé lộ và khai thác bước đầu.

Về những điều kiện tự nhiên, Mộc Châu rất lý tưởng để phát triển du lịch nghỉ dưỡng bởi khí hậu nơi đây tương tự với các khu nghỉ mát nổi tiếng như Sa Pa, Ðà Lạt. Với độ cao trung bình hơn 1.000 m, nằm giữa sông Ðà ở phía đông bắc và sông Mã ở phía Tây Nam, Mộc Châu có khí hậu thoáng mát trong khoảng nhiệt độ trung bình 18,50C hằng năm. Bên cạnh đó, sự đa dạng về bản sắc văn hóa dân tộc là điều kiện thuận lợi để khai thác, phát triển các sản phẩm du lịch văn hóa độc đáo, có giá trị cao. Ðó còn là khung cảnh cao nguyên hùng vĩ, vừa nên thơ, say đắm lòng người bên những đồi chè ngút ngàn tầm mắt, những vườn mận hoa trắng, những ngọn núi bốn mùa mây phủ và các bản làng ẩn hiện trong sương sớm cùng những thửa ruộng bậc thang nối nhau trên triền đồi. Ðến Mộc Châu, du khách còn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp của động Sơn Mộc Hương cạnh trung tâm huyện lỵ với các nhũ đá tuyệt đẹp, huyền bí. Chếch sang một chút gần thị trấn là rừng thông Bản Áng thuộc xã Ðông Sang, rồi thác Dải Yếm ở xã Mường Sang cao 100 m và các danh thắng như núi Pha Luông, sông Ðà, khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Nha cùng các hệ thống suối nước khoáng: Phụ Mẫu, Bản Bó, Hua Păng. Hiện tại, trên địa bàn huyện vẫn lưu giữ nhiều di tích như: Đồn Mộc Ly, bia lưu niệm Ðoàn 83 quân tình nguyện Việt Nam tại Lào thuộc xã Ðông Sang, di tích Bác Hồ nói chuyện với nhân dân Mộc Châu tại tiểu khu 13 của thị trấn, di tích lịch sử Ðoàn 52 Tây Tiến đánh thực dân Pháp, di tích chùa Vạt Hồng, đền Hang Miếng và các di chỉ khảo cổ ven sông Ðà đang tiếp tục được nghiên cứu, khai

Ngoài ra, du khách có thể đi du lịch đường sông, xuống Chiềng Yên, tham quan sông Đà hoặc du khách đi du lịch quá cảnh sang Lào. Từ Mộc Châu xuống thẳng cảng sông Vạn Yên, nơi xuất phát tuyến du lịch sông Đà, đi du thuyền du khách sẽ được chiêm ngưỡng nhiều cảnh đẹp trên tuyến du lịch sông Đà kéo dài đến Thành phố Sơn La hoặc xuôi xuống thủy điện Hoà Bình. Mộc Châu có cửa khẩu Pa Háng sang Hủa Phăn (CHDCND Lào). Đoạn Mộc Châu - Pa Háng được mở rộng và nâng cấp thành quốc lộ. Đây là điều kiện thuận lợi cho khách du lịch tham quan môi trường tự nhiên Lóng Sập, Xuân Nha và nối tuyến sang thị xã Sầm Nưa.

Khu Lóng Luông, Vân Hồ - Mộc Châu là nơi cư trú nhiều đồng bào dân tộc Mông, giao thông đến các bản thuận tiện, cho phép phát triển một số làng văn hoá, tổ chức lễ hội dân tộc và các hoạt động ăn hoá đặc trưng của dân tộc Mông. Khu bản Áng đặc trưng cho bản sắc dân tộc Thái. Tại đây có một khu quần ngựa và có thể đi thuyền vào hai khu rừng tại km số 45 và Chiềng Sại, nơi đây người Thái - Mộc Châu và người Lào có cùng một ngôn ngữ.

Cách Mộc Châu khoảng 40 km về phía nam có khu bảo tồn thiên nhiên Xuân Nha, nơi đây có nhiều rừng nguyên sinh và nhiều thú quý hiếm như hổ, gấu... là điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch sinh thái. Một lợi thế nổi bật khác là Mộc Châu khá gần Thủ đô, nếu được quan tâm đầu tư, nơi đây có thể trở thành một trung tâm du lịch mang vai trò động lực, thúc đẩy sự phát triển của du lịch vùng Tây Bắc.

Thêm một lựa chọn dành cho du khách khi đến với Sơn La đó là tour du lịch lòng hồ Thủy điện Sơn La. Du khách sẽ được thỏa sức ngắm nhìn vẻ đẹp hoang sơ, kỳ bí về một miền văn hóa sông nước, hai bên hồ thấp thoáng bóng nhà sàn của những bản tái định cư./.