Di tích lịch sử đền Pú Bảo, Tuyên Quang
Đền Pú Bảo là nơi thờ Quận công Thiếu Bảo tức Tướng quân Nguyễn Thế Quần, một Quận công vừa có tài vừa có đức, luôn chăm lo đến đời sống của muôn dân. Theo truyền thuyết, vào khoảng thế kỷ XVI, tại xã Dương Nội, huyện Hoài Đức, tỉnh Hà Tây cũ, có 2 anh em dòng họ Nguyễn Thế do hoàn cảnh khó khăn, đã di cư lên miền ngược sinh sống. Người em đã chọn xã Ỷ La nay là phường Ỷ La, thành phố Tuyên Quang để sinh sống. Tại đây, người em đã lập nghiệp, xây dựng gia đình và sinh được 3 người con trai. Khi lớn lên, người con cả Nguyễn Thế Quần đã di cư lên vùng sơn cước thuộc châu Vị Xuyên, xứ Tuyên Quang, nay là xã Lăng Can, huyện Lâm Bình để sinh sống và chuyên dạy chữ cho con em các dân tộc trong xã. Quý trọng tư chất thông minh và đạo đức của ông, Quận công cai quản vùng đất Vị Xuyên lúc đó đã gả con gái và nhường ngôi Quận công. Sau khi lên ngôi, ông đã dành toàn bộ thời gian và tâm sức để chăm lo đời sống cho người dân trong vùng. Với tài nghệ văn, võ song toàn, ông đã cầm quân đi dẹp tan giặc loạn. Ngày mùng 9 tháng 8 năm Cảnh Hưng thứ 11 - 1750, vua Lê Hiển Tông đã ban sắc phong Nguyễn Thế Quần là Siêu Nhạc Bá, một trong 5 tước trong triều đình lúc bấy giờ. Sau khi ông mất, để đền đáp công ơn của Quận công Nguyễn Thế Quần, nhân dân địa phương đã xây dựng ngôi đền thờ Quận công, đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân. Tại Lễ hội Lồng tông huyện Lâm Bình năm 2013 và đón nhận Di sản văn hoá phi vật thể “Lễ hội Lồng tông của người Tày” tỉnh Tuyên Quang, UBND tỉnh đã trao bằng Di tích lịch sử văn hoá cấp tỉnh Đền Pú Bảo cho huyện Lâm Bình, mang lại niềm vui và tự hào cho nhân dân các dân tộc trên địa bàn.
Bảng sắc phong của vua Cảnh Hưng được đặt trang trọng trong Đền Pú Bảo
Di tích Đền Pú Bảo toạ lạc trên một khu đất bằng phẳng, thoáng đãng, xung quanh được bao bọc bởi những dãy núi đá cao, có địa thế hội tụ của linh khí núi sông. Việc xây dựng Đền Pú Bảo không chỉ đền đáp công ơn của Quận công Nguyễn Thế Quần mà còn đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của nhân dân. Di tích này còn là minh chứng khẳng định Lâm Bình là mảnh đất giàu truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời, nhân dân các dân tộc đã kiên cường đấu tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ bờ cõi và cải tạo thiên nhiên. Giờ đây, điểm du lịch tâm linh Đền Pú Bảo đã trở thành điểm đến của đông đảo nhân dân địa phương và du khách gần xa. Đây cũng là cơ hội để Lâm Bình nói chung, Lăng Can nói riêng khai thác và phát triển văn hoá du lịch, nhất là du lịch tâm linh.
Với tiềm năng, lợi thế về phong cảnh sơn thuỷ, hữu tình, có chùa cổ đẹp cùng với bao huyền thoại kỳ thú về vùng đất và con người nơi đây, cùng với những giải pháp phát triển du lịch mà Đảng bộ, chính quyền địa phương đã lựa chọn, nơi đây không xa sẽ là điểm đến hấp dẫn của đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh, mở ra một hướng phát triển kinh tế cho mảnh đất vùng cao này./.
