Thật là điều đáng mừng vì trong quá trình nghiên cứu đề cương trưng bày cho công trình Bảo tàng Hà Nội đang gấp rút triển khai xây dựng, các cán bộ bảo tàng được mục kích tận mắt gần 300 tài liệu, hình ảnh quý giá về giai đoạn lịch sử Thủ đô ta từ thế kỷ 19 đến đầu thế kỷ 20, một món quà đầy ý nghĩa mà Chính phủ Pháp đã trao tặng cho UBND thành phố Hà Nội.
Số tư liệu này Bảo tàng Hà Nội đã tiếp nhận và gửi tạm ở Bảo tàng Lịch sử Việt Nam để chờ ngày ra mắt công chúng khi nhà bảo tàng khánh thành vào năm 2010. Hẳn rằng, trong số đó có không ít những tài liệu, hình ảnh mà người xem trước đấy chưa từng biết đến.
Đó là một sưu tập sơ đồ, bản đồ Thăng Long thế kỷ 19, Thành phố Hà Nội các năm 1873, 1890, 1911, 1912, 1928, 1943. Bản đồ địa chính mặt bằng tổng thể khu phố cổ do LG Pineau lập năm 1940, đồ họa Bắc Kỳ năm 1925 và một số khu vực khác của Hà Nội thời thuộc Pháp: hồ Hoàn Kiếm, phố Trần Hưng Đạo, Lý Thường Kiệt, Hai Bà Trưng ngày nay.
Thật thú vị khi được thấy lại hình ảnh của Hồ Tây năm 1934, Ga Hà Nội năm 1943, bức vẽ trên vải những kiểu nhà tiêu biểu theo từng giai đoạn trong thời kỳ này ở Hà Nội, những bản vẽ kiểu nhà sát vách truyền thống và một số di tích cổ mà người Pháp đã thể hiện một cách công phu, tỉ mỉ.
Đặc biệt, người ta có thể nhận biết và cảm thụ những nét cổ xưa trong đời sống sinh hoạt của người Hà Nội qua những bức ảnh, ký họa có một không hai, ví như: nội thất một gia đình tiêu biểu ở Hà Nội, cảnh sông Hồng trên bến dưới thuyền, phở gánh Hà Nội, cảnh khách xuống đò qua sông, tấm biển quảng cáo hiệu chè Sinh Ký ở phố Hàng Ngang, một người thợ cạo( thợ cắt tóc ) trên đường phố Hà Nội hay một phong cảnh trữ tình vùng ngoại ô xưa.
Theo lời một số nhà khoa học và cán bộ chuyên môn bảo tàng, những hiện vật này thực sự cần thiết đối với hệ thống trưng bày Bảo tàng Hà Nội, nhất là khi trong hiện tại khả năng sưu tầm tư liệu,hiện vật về giai đoạn lịch sử thời thuộc Pháp cũng không có nhiều. Vì thế, trước mắt cần có phương án bảo quản cẩn thận để số tài liệu kể trên không bị hư hỏng trước khi đưa ra trưng bày, vì thực ra nơi để tạm hiện nay ở Bảo tàng Lịch sử Việt Nam cũng chỉ là bất đắc dĩ, không đảm bảo cho việc giữ gìn lâu dài. Được biết, Bảo tàng Hà Nội đang xúc tiến việc thuê kho ở tầng hầm Trung tâm Hội nghị Quốc gia có đủ diện tích và điều kiện bảo quản, chỉnh lý tài liệu, hiện vật chuẩn bị cho trưng bày. Thiết nghĩ, vấn đề này cần được triển khai nhanh để những tư liệu quý kể trên cùng với nhiều hiện vật khác của Bảo tàng Hà Nội khỏi bị liệt vào danh sách... không đủ tiêu chí trưng bày do xuống cấp.
