Quy hoạch phát triển cảng biển Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển du lịch
Mục tiêu là phát triển hệ thống cảng biển theo một quy hoạch tổng thể và thống nhất trên quy mô cả nước nhằm đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đai hóa đất nước, tạo cơ sở vật chất kỹ thuật để nhanh chóng đưa đất nước hội nhập và đủ sức mạnh cạnh tranh trong hoạt động cảng biển với các nước trong khu vực và trên thế giới, khẳng định vị trí và ưu thế về kinh tế biển, đồng thời góp phần bảo đảm an ninh quốc phòng, an ninh của đất nước; Hình thành những đầu mối giao lưu kinh tế quan trọng với quốc tế làm động lực phát triển các khu kinh tế, đô thị - công nghiệp ven biển.
Theo đó, hệ thống cảng biển Việt Nam được quy hoạch theo vùng lãnh thổ sẽ gồm 6 nhóm cảng từ Bắc vào Nam, với các thông số quy hoạch cụ thể. Trong đó có một số bến, cảng được quy hoạch phục vụ cho cả hoạt động du lịch, dự kiến có khả năng tiếp nhận các tàu du lịch quốc tế có trọng tải từ 50.000-100.000 GT (GT: Gross Tonnage, đơn vị đo dung tích của tàu biển, 1GT=2,831m3).
Cụ thể, bến cảng Hòn Gai (Quảng Ninh) thuộc nhóm cảng biển phía Bắc, sẽ được xây dựng đồng bộ bến hành khách đường biển đầu mối cho khu vực Quảng Ninh, Hải Phòng, tiếp nhận được tàu khách du lịch quốc tế đến 100.000GT và lớn hơn.
Khu bến Chân Mây (Cảng biển Thừa Thiên Huế) thuộc nhóm cảng biển Trung Trung Bộ, là khu bến cảng tổng hợp có bến phục vụ tàu du lịch quốc tế, tiếp nhận tàu khách đến 100.000GT và lớn hơn.
Khu bến Tiên Sa (Cảng biển Đà Nẵng) thuộc nhóm cảng biển Trung Trung Bộ, là khu bến cảng tổng hợp, tiếp nhận tàu khách du lịch quốc tế 100.000GT và lớn hơn với ga hành khách đồng bộ và hiện đại.
Bến cảng Đầm Môn (Bắc Vịnh Vân Phong) thuộc nhóm cảng biển Nam Trung Bộ, là bến cảng tổng hợp, có bến chuyên dùng cho tàu khách du lịch quốc tế và hàng hóa khác.
Bến cảng Nha Trang thuộc nhóm cảng biển Nam Trung Bộ, từng bước được chuyển đổi công năng thành đầu mối du lịch biển đồng bộ, hiện đại theo tiêu chuẩn quốc tế, tiếp nhận tàu khách du lịch quốc tế 100.000GT và lớn hơn và tàu chở khách trên tuyến nội địa Bắc – Nam.
Bến cảng Côn Đảo (Bến Đầm – cảng biển Vũng Tàu) thuộc nhóm cảng biển Đông Nam Bộ, là bến cảng tổng hợp, đầu mối giao lưu hàng, khách với đất liền, tiếp nhận tàu trọng tải đến 5000 tấn tàu chở hàng và khách.
Bến tàu khách du lịch tại Sao Mai- Bến Đình (Bà Rịa - Vũng Tàu) thuộc thuộc nhóm cảng biển Đông Nam Bộ. Bến tiếp nhận tàu chở khách du lịch quốc tế 100.000GT và lớn hơn, đảm nhận vai trò đầu mối tiếp nhận tàu khách du lịch quốc tế cỡ lớn cho toàn vùng.
Khu bến trên sông Sài Gòn - Nhà Bè (TP. Hồ Chí Minh) thuộc nhóm cảng biển Đông Nam Bộ. Dự kiến sẽ di dời, chuyển đổi công năng theo QĐ số 791/QĐ-TTg ngày 12/8/2005; tận dụng một số phần cầu bến tại Khánh Hội làm bến khách nội địa và trung tâm dịch vụ hàng hải. Các bến trên sông Nhà Bè chỉ cải tạo, nâng cấp, không mở rộng cho tàu trọng tải đến 30.000 tấn. Xây dựng mới bến tàu khách với ga khách đồng bộ, hiện đại, tiếp nhận được tàu khách du lịch quốc tế đến 50.000GT tại Phú Thuận (hạ lưu cầu Phú Mỹ).
Đồng thời nghiên cứu phát triển một bến cảng hành khách du lịch quốc tế tại khu vực đảo Phú Quốc, Kiên Giang.
Hoạt động du lịch biển đang được xác định là một trong những ưu tiên hàng đầu trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Tuy đã được quan tâm nhất định song lượng khách du lịch tàu biển vẫn chiếm tỷ lệ khiêm tốn trong tổng số khách quốc tế đến Việt Nam, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh vốn có. Một trong những nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ những hạn chế về kết cấu hạ tầng các cảng biển của Việt Nam. Do vậy, việc quy hoạch phát triển cảng biển du lịch của Việt Nam, đảm bảo tính liên kết giữa các địa phương có cảng biển là cần thiết nhằm thu hút khách du lịch tàu biển đến Việt Nam ngày càng nhiều hơn.
Thanh Tâm