Lán Hang Bòng (Tuyên Quang) và những giá trị di tích lịch sử văn hóa
Di tích lán Hang Bòn
Di tích Lán Hang Bòng, thuộc thôn Bòng, cách trụ sở Uỷ ban nhân dân xã Tân Trào khoảng 01km về hướng Tây Nam, cách Hạt Kiểm lâm rừng đặc dụng Tân Trào khoảng 300m về hướng Tây.
Đường đến di tích: Từ thị xã Tuyên Quang đi đến di tích bằng 2 đường, thuận tiện cho các phương tiện ôtô, xe máy. Từ Thành phố Tuyên Quang qua cầu Nông Tiến, đi theo Quốc lộ 37 (Tuyên Quang – Thái Nguyên) khoảng 30 km đến ngã ba thị trấn Sơn Dương, rẽ trái theo Quốc lộ 2C (Sơn Dương – Tân Trào) khoảng 9 km, đến hạt kiểm lâm Tân Trào, rẽ trái khoảng 300m là đến địa điểm di tích.
Lán ở trước cửa một hang đá nhỏ tự nhiên, làm theo kiểu nhà sàn miền núi; lán có một gian, diện tích khoảng 12m2, không có chái vảy; khung phần thân lán chỉ có 4 cột quân (chốn cột nóc), liên kết giữa hai đoạn cột trên và dưới là 3 thanh dầm ngang (2 thanh dài 3,30m; 1 thanh phía trước dài 6,3m, 2 đầu thanh dầm này được gối vào đá nên càng tạo thêm độ chắc chắn và 3 thanh dầm dọc, mỗi thanh dài 3,50m); đỡ phần sàn gồm có 6 cột, có đường kính: 0,20m, dài:1,80m. Lán có kết cấu đơn giản, phần mái lá có 2 vì kèo kép bằng tre, cấu trúc kiểu chữ đinh (bởi 2 vì mái đều có xà dọc để đỡ cột phụ và cái nóc); mái lợp lá cọ, xung quanh được thưng bằng vách nứa đan nong đôi, có một cửa sổ chạy dài theo gian lán phía trước; cửa sổ có 2 phần chính: bên trên là một phên liếp đan nong mốt, buộc hai dây đầu trên (dây treo) và dùng 2 đoạn cây nhỏ khoảng 1,4m chống lật lên trên để trong nhà có ánh sáng (đồng bào tày gọi là đảng), ở trong là 19 chiếc song cửa làm bằng những cây hóp nhỏ chạy dọc theo chiều dài của cửa; bên dưới được thưng kín bằng liếp nứa, có chiều cao: 60cm; sàn lán được trải bằng cây tre mai bổ nhỏ phanh ra thành tấm.
Giá trị lịch sử
Lán Hang Bòng, thôn Bòng, xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ở và làm việc trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược thời kỳ giữa năm 1951 - đến cuối năm1952.
Trong thời gian ở, làm việc tại Lán Hang Bòng, Bác đã lãnh đạo quân và dân cả nước tiến hành cuộc kháng chiến trường kỳ giành lại độc lập, tự do cho dân tộc, cho đất nước.
Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng với Trung ương Đảng, Chính phủ ra nhiều quyết định quan trọng để củng cố hệ thống chính quyền nhân dân, mở rộng quan hệ với các nước trên thế giới đưa vị thế chính trị của Việt Nam lên một tầm cao mới. Tại đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra nhiều quyết sách về kinh tế, tài chính, quân sự, quốc phòng. Ngoài công việc, Người luôn trú trọng đến công tác chăm sóc thương binh, liệt sỹ, các cháu thiếu niên nhi đồng, các cụ già và phụ nữ trong cả nước.
Trong thời gian làm việc tại lán Hang Bòng ngoài công việc chung, Người còn viết nhiều bài đăng trên các báo Trung ương để động viên đồng bào chiến sỹ cả nước tích cực thi đua sản xuất, thi đua giết giặc lập công đưa nhanh cuộc kháng chiến đến thắng lợi. Ngoài ra Người còn viết nhiều bài vạch rõ những tội ác của thực dân Pháp và những âm mưu đen tối của đế quốc Mỹ khi can thiệp vào cuộc chiến tranh ở Việt Nam và Đông Dương.
Với tầm quan trọng của di tích, lán Hang Bòng là địa điểm giới thiệu với khách tham quan, phục vụ cho công tác nghiên cứu lịch sử, đặc biệt là những nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Giá trị lưu niệm
Di tích Lán Hang Bòng là di tích lưu niệm sự kiện cách mạng, kháng chiến thuộc loại hình di tích lịch sử. Di tích gắn liền với các sự kiện lịch sử của cách mạng Việt Nam, ngoài ra còn có giá trị lưu niệm, gắn với hoạt động lãnh đạo cách mạng kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Giá trị văn hoá – tiềm năng du lịch
Di tích Lán Hang Bòng được hình thành giữa lòng nhân dân, được đùm bọc, che chở của người dân địa phương. Lán Hang Bòng được làm bằng các nguyên vật liệu tự nhiên của địa phương tuy đơn sơ, mộc mạc, nhưng với sự giúp đỡ của người dân bằng những cây tre, nứa, gỗ rừng đã được tạo thành một căn lán khang trang cho Bác ở, làm việc trong hoàn cảnh thiếu thốn, thể hiện sự gắn bó máu thịt giữa nhân dân với Đảng, với Bác Hồ kính yêu. Công trình đã được xây dựng theo kiểu dáng kiến trúc của địa phương.
Di tích là nơi ghi dấu những năm tháng kháng chiến gian khổ gắn liền với chiến thắng hào hùng, vẻ vang của dân tộc ta trong giai đoạn chống thực dân Pháp xâm lược. Sau khi được phục hồi đã phát huy tốt giá trị của di tích trong công tác tuyên truyền giáo dục truyền thống cách mạng cho các thế hệ trẻ hôm nay và mai sau. Với cảnh quan thiên nhiên đẹp, giao thông đi lại thuận tiện, con người nơi đây thân thiện, mến khách…Tất cả các yếu tố trên đều khẳng định được giá trị văn hoá, tiềm năng du lịch của di tích.
Di tích toạ lạc trên sườn núi Bòng, ở giữa một làng quê miền núi, giữa Thủ đô khu giải phóng, Thủ đô kháng chiến, Thủ đô cách mạng của cả nước, là điểm du lịch hấp dẫn về một vùng căn cứ địa cách mạng trong lộ trình về Tuyên Quang về Thủ đô kháng chiến năm xưa.
Di tích Lán Hang Bòng thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược giai đoạn 1951 - 1952, tại thôn Bòng, xã Tân Trào, huyện sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang, là một công trình trong tổng thể các công trình đơn nguyên kiến trúc, nơi sống và làm việc, lãnh đạo cách mạng, kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trải qua hơn nửa thế kỷ, di tích đã được phục dựng theo nguyên bản gốc. Xứng đáng là một di tích cấp quốc gia, mang giá trị lịch sử, giá trị lưu niệm, giá trị khoa học - giáo dục và giá trị văn hoá. Do đó, di tích Lán Hang Bòng rất xứng đáng được quan tâm, bảo tồn, tôn tạo và khai thác, phát huy giá trị một một cách hợp lý có hiệu quả./.
