Trải nghiệm văn hóa chợ nổi dưới “mái nhà chung”
Ấn tượng chợ nổi miền Tây
Ở Việt Nam, chợ nổi chỉ có ở miền Tây. Tỉnh Cà Mau có chợ nổi Cà Mau. Tỉnh Vĩnh Long có chợ nổi Trà Ôn. Sóc Trăng có chợ nổi Ngã Năm. Hậu Giang có chợ nổi Ngã Bảy. Chợ nổi Cái Bè ở Tiền Giang. Thành phố Cần Thơ có hai chợ nổi: Phong Điền và Cái Răng.
Khác với phiên chợ vùng cao phía Bắc hay những phiên chợ quê mộc mạc ở miền đồng bằng Bắc bộ, chợ nổi - nét văn hoá của người Nam Bộ lại mang đến một không gian văn hoá chợ độc đáo trên sông nước. Với bà con Nam Bộ, văn hoá sông nước từ lâu đã ăn sâu vào cuộc sống của con người nơi đây. Những chiếc ghe thuyền chở đầy các loại hàng hoá, từ vật dụng thường nhật, hoa trái miệt vườn, cho đến các dịch vụ phục vụ đời sống đều được diễn ra trên thuyền.
Những ghe bán hàng thường neo đậu một chỗ, có khi ba bốn chiếc kết lại thành một mảng lớn, ở giữa chừa những luồng lạch cho các ghe thuyền người mua và khách tham quan đi lại. Không khí chợ nổi diễn ra vô cùng rộn ràng, nhộn nhịp. Còn người bán thật hồn nhiên, dung dị, không thách giá, khiến cho khách đi chợ có cảm giác đến mua chẳng phải để mua mà để hòa mình vào cái không khí tất bật của cảnh mua bán, để chiêm nghiệm một cảm xúc được ấp ủ từ lâu.
Họp chợ để mua bán, đáp ứng nhu cầu khác nhau của người dân nhưng người miền Tây đã linh hoạt biến chợ nổi thành một môi trường sinh hoạt, giao lưu văn hóa độc đáo. Một chút bồng bềnh, một chút thi vị lãng mạn khiến cho khách đi chợ không khỏi vương vấn khi ra về.
Tái hiện chợ nổi ở Hà Nội
Theo Kế hoạch số 4372/KH-BVHTTDL được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành về việc tổ chức Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản văn hóa Việt Nam” 2017 tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam, trong khuôn khổ sự kiện, Ban Tổ chức sẽ tái hiện Văn hóa chợ nổi Cái Răng - Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, hứa hẹn thu hút sự quan tâm tham dự của nhân dân Thủ đô và du khách.
Những nét đặc trưng của văn hóa chợ nổi Nam Bộ như cảnh mua bán các mặt hàng hoa quả, sản vật địa phương, sản phẩm thủ công mỹ nghệ, hò đối đáp, đờn ca tài tử… đều được tái hiện nguyên vẹn và sinh động. Với sự tham gia của chính những đồng bào, nghệ nhân đến từ Cần Thơ, phiên chợ nổi tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam không chỉ là việc mua bán bình thường mà là cả một không gian văn hóa.
Tham dự những phiên chợ nổi được tái hiện tại Làng Văn hoá - Du lịch các dân tộc Việt Nam, du khách sẽ được tận mắt chứng kiến cuộc sống đời thường trong chợ phiên tấp nập. Càng đặc biệt hơn, du khách sẽ được trải nghiệm những nét văn hóa của người miền Tây qua mỗi phiên chợ.
Một điều níu chân du khách khi đến với phiên chợ nổi tái hiện tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam là những điệu đờn ca tài tử đậm chất văn hoá của người dân miền Tây. Những ca từ da diết, ngân nga, sâu lắng, khúc ca cứ trải dài như lời kể về cuộc sống của người dân miền Tây. Vẻ đẹp của sự cần cù trong lao động cho đơm hoa những sản vật của vùng sông nước càng tôn lên giá trị văn hoá độc đáo của chợ nổi vốn đã gắn với hồn đất, hồn người miền Tây suốt bao đời nay./.
