Phát triển du lịch dựa vào tự nhiên

Đại biểu quốc tế chia sẻ về kinh nghiệm phát triển du lịch gắn với bảo tồn đa dạng sinh học. Ảnh: VGP/Thu Cúc

Trong chuỗi sự kiện bên lề tại tuần lễ Đại hội đồng Quỹ Môi trường toàn cầu (GEF) lần thứ 6 tại Đà Nẵng, Bộ TN&MT phối hợp với Ngân hàng Thế giới (WB) đồng tổ chức hội nghị về “Bảo tồn đa dạng sinh học và du lịch bền vững”.

Những trao đổi tại hội nghị nhằm thúc đẩy các hoạt động bảo tồn và du lịch ở Việt Nam; chia sẻ những kinh nghiệm của thế giới về cách quản lý bền vững các khu vực được bảo tồn và phát triển hoạt động du lịch đảm bảo việc sử dụng đất đai, tài nguyên thiên nhiên mang lại hiệu quả kinh tế và đóng góp cho bảo tồn đa dạng sinh học.

Việt Nam là một trong những quốc gia có sự đa dạng sinh học lớn nhất thế giới: Có khoảng 10% số loài, trong khi diện tích đất chỉ chiếm chưa tới 1% trên thế giới. Nhu cầu quản lý một cách bền vững các khu vực được ưu tiên bảo tồn và tăng cường tài chính để bảo tồn đa dạng sinh học là rất cần thiết cho tương lai của nền kinh tế. Đa dạng sinh học là vốn tự nhiên quan trọng để phát triển nhiều ngành kinh tế, đặc biệt là ngành du lịch.

Phân tích về mối quan hệ giữa du lịch và đa dạng sinh học, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà cho rằng, đa dạng sinh học có ý nghĩa to lớn trong đời sống tự nhiên và con người, không chỉ ở phạm vi của quốc gia, mà còn ở phạm vi khu vực và toàn cầu. Các hệ sinh thái với các cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ, sự phong phú và đa dạng của rừng, rạn san hô, thảm cỏ biển, các vùng đất ngập nước, các loài... đang mang lại các dịch vụ về văn hóa, điều tiết, cung cấp và hỗ trợ. Các giá trị dịch vụ hệ sinh thái này là nền tảng cho du lịch bền vững.

Ngược lại, các hoạt động du lịch bền vững góp phần gìn giữ, bảo tồn các giá trị dịch vụ hệ sinh thái, giúp bảo vệ môi trường sống của con người, đảm bảo sự hài hòa về môi trường sống cho các loài động, thực vật.

Đồng thời, du lịch bền vững giúp phát triển kinh tế, cung cấp những lợi ích kinh tế-xã hội, dịch vụ cho cộng đồng địa phương, cung cấp công ăn việc làm và góp phần xóa đói giảm nghèo. Phát triển du lịch bền vững giúp khai thác nguồn tài nguyên một cách khoa học, nâng cao ý thức giữ gìn, bảo tồn đa dạng sinh học và môi trường.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết, nhận thức được tầm quan trọng của đa dạng sinh học, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều hành động để đẩy mạnh công tác bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học. Cụ thể, Việt Nam là thành viên của nhiều công ước và cam kết quốc tế về bảo tồn đa dạng sinh học như Công ước đa dạng sinh học (CBD), Công ước về các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế (RAMSAR ), Công ước về buôn bán quốc tế các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp (CITIES)...

Bên cạnh đó, hệ thống chính sách, pháp luật trong nước về bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học cũng ngày càng hoàn thiện. Việt Nam đã ban hành và triển khai các luật rất quan trọng để bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học như Luật Đa dạng sinh học, Luật Bảo vệ và phát triển rừng, Luật Thủy sản, Luật Du lịch, Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030,… cùng nhiều văn bản hướng dẫn thi hành.

Nhiều khu bảo tồn của Việt Nam có tầm quan trọng toàn cầu và khu vực được công nhận, bao gồm: 8 khu Ramsar, 9 khu dự trữ sinh quyển thế giới, 2 khu di sản thiên nhiên thế giới, 1 khu di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới, 5 khu vườn di sản ASEAN. Hiện nay tại Việt Nam, có hơn 180 khu bảo tồn thiên nhiên và 63 vùng chim quan trọng (IBA). Đây là nguồn tài nguyên quan trọng để phát triển du lịch sinh thái. Theo thống kê của Viện Nghiên cứu phát triển du lịch, các vườn quốc gia và khu bảo tồn tại Việt Nam thu hút trên 30% lượng khách du lịch hằng năm.

Tại hội nghị, các đại biểu đã cùng thảo luận về việc xây dựng các chính sách, quy hoạch để quản lý và phát triển du lịch sinh thái bền vững; kinh nghiệm và mô hình hiệu quả của các quốc gia, các tổ chức trong việc phát triển du lịch dựa vào thiên nhiên và đa dạng sinh học; các giải pháp lồng ghép bảo tồn đa dạng sinh học và du lịch bền vững đối với phát triển kinh tế-xã hội; huy động sự tham gia cộng đồng vào các hoạt động bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học, phát triển các mô hình du lịch sinh thái, du lịch bền vững dựa vào thiên nhiên tại Việt Nam. 

Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định, thông qua hội nghị, Việt Nam muốn giới thiệu các giá trị đa dạng sinh học của mình, cũng như khẳng định du lịch bền vững có thể góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị đa dạng độc đáo của Việt Nam. Việt Nam sẵn sàng hợp tác với các đối tác để thực hiện giải pháp hài hoà giữa bảo tồn và phát triển bền vững bao gồm phát triển du lịch bền vững.

Bộ trưởng mong muốn các doanh nghiệp, nhà đầu tư trong nước và nước ngoài, các tổ chức bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học tiếp tục hoàn thiện các chính sách, pháp luật, xây dựng năng lực để bảo tồn đa dạng sinh học; phát triển du lịch dựa vào thiên nhiên chú trọng đến các ưu tiên bảo tồn, vai trò của cộng đồng bản địa, góp phần phát triển bền vững đất nước. Đồng thời, tăng cường chia sẻ kinh nghiệm và thực hiện các mô hình phát triển du lịch sinh thái, các mô hình hợp tác công-tư để thực hiện hài hòa mục tiêu bảo tồn đa dạng sinh học gắn với phát triển du lịch.

Đặc biệt, cần huy động sự tham gia của tất cả các bên liên quan vào các hoạt động bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học để thực hiện thành công các cam kết quốc tế và mục tiêu quốc gia về bảo tồn đa dạng sinh học./.