Tu bổ, tôn tạo phát huy giá trị di tích Ðền Và (Hà Nội)
Ðền Và thờ thần núi Tản Viên, vị thần trong "tứ bất tử" của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Dự án tu bổ tôn tạo di tích Ðền Và được khởi động từ giữa năm 2006 và chính thức khởi công ngày 19/9/2008, với tổng mức đầu tư ban đầu hơn 17 tỷ đồng. Giai đoạn đầu của dự án tập trung tu bổ các hạng mục: đền chính, Tiền tế, Tả vu, Hữu vu, Nghi môn, gác chuông, gác trống, hai nhà kho tả-hữu, lầu hóa vàng, nhà kiệu, Miếu cô, Ðộng ngũ hổ...
Các hạng mục xây mới gồm nhà bếp, vệ sinh, cổng vào đền, hệ thống điện, nước, chống mối mọt. Giai đoạn tiếp theo sẽ quy hoạch chi tiết toàn bộ khu vực di tích Ðền Và, giữ gìn rừng lim nguyên sinh, quy hoạch và xây dựng hạ tầng kỹ thuật (hệ thống đường nội bộ, bãi đỗ xe...). Giải pháp tu bổ được đưa ra là: hạ giải (tức là dỡ xuống), đánh giá chất lượng, tu bổ theo nguyên tắc giữ nguyên các cấu kiện không hỏng, sửa chữa thay thế các cấu kiện đã bị hỏng, bảo đảm đúng hiện trạng trước đây.
Theo đánh giá của Cục Di sản, đây là công trình có sự hợp tác rất chặt chẽ giữa cộng đồng, cơ quan quản lý nhà nước các cấp, đơn vị tư vấn thi công và các nhà khoa học. Dự án được triển khai bài bản, có trách nhiệm và hiệu quả. Với tình trạng cụ thể của khu di tích, việc sử dụng phương án hạ giải trong quá trình thi công tu bổ tôn tạo là phù hợp và cần thiết.
