Alexandria (Ai Cập) - Hòn ngọc Địa Trung Hải
Alexandria được Alexander Đại Đế thành lập năm 331 trước Công Nguyên. Đô thị này từng là thủ phủ của Ai Cập suốt gần một ngàn năm, tới năm 641 người Hồi Giáo chinh phục Ai Cập và dời thủ đô về Fustat - một phần của Cairo ngày nay. Alexandria hiện nay là một trung tâm công nghiệp của Ai Cập trải dài 32km dọc theo bờ Địa Trung Hải, có đường ống khí đốt và ống dẫn dầu từ kênh đào Suez đến các thành phố khác. Thành phố này là một trung tâm mậu dịch quan trọng nối Địa Trung Hải và biển Đỏ. Tuy nhiên, với nhiều công trình kiến trúc còn lại từ thời cổ xưa, Alexandria có nhiều di chỉ khảo cổ đang được tiếp tục khám phá, đồng thời là điểm du lịch hấp dẫn.
Đến Alexandria, nhiều du khách thường đi thăm đầu tiên là Viện bảo tàng Hy-La. Bảo tàng được thành lập năm 1892. Nơi này có 27 phòng triển lãm lưu giữ 40.000 hiện vật của thời đại Hy Lạp - La Mã từ thế kỷ thứ III trước Công Nguyên đến thế kỷ VII. Mỗi phòng trưng bày một loại cổ vật khác nhau từ tượng các vị thần Hy Lạp cổ đại đến những bộ sưu tập nữ trang bằng vàng, bạc, đồng đầy màu sắc. Trong số các hiện vật, đáng chú ý nhất là bộ sưu tập tiền đồng lớn của nhiều nước trên thế giới được sắp xếp theo niên đại từ năm 630 trước Công Nguyên đến thế kỷ XIX. Tiếp đó là bức tượng thần bò Apis thiêng liêng của người Ai Cập bằng đá granite đen, xác ướp, các cỗ quan tài đá, thảm dệt tay với hình ảnh sống động... Du khách sẽ trầm trồ trước hệ thống làm lạnh nước từ thời cổ đại được giới thiệu. Trong khuôn viên bảo tàng còn có một khu vườn đầy các bức tượng điêu khắc cùng nhiều đồ tạo tác rất ấn tượng.
Cạnh bảo tàng Hy-La là đấu trường La Mã duy nhất ở Ai Cập. Đấu trường có từ thế kỷ thứ II, đầu tiên với đường kính khán đài khoảng 42 mét, mặt ngoài trang trí với nhiều cột tròn. Sau đó, đấu trường được xây dựng lại thu hẹp đường kính khán đài còn 33,5 mét với 16 hàng ghế ngồi bằng cẩm thạch. Thế kỷ VI, tiền sảnh đấu trường được mở rộng, nối với khán đài bằng một mái che và khán đài cũng được hạ thấp xuống còn 13 hàng ghế với khoảng 800 chỗ ngồi. Bên ngoài đấu trường là những mái vòm và tường bằng đá, các nhà tắm làm bằng gạch cùng phế tích nhiều căn nhà từ thời La Mã. Trong khuôn viên đấu trường này vừa xây dựng một bảo tàng mới trưng bày các cổ vật được trục vớt lên từ thềm lục địa Alexandria như: tượng nhân sư, các cột trụ, các mảnh vỡ của những pho tượng khổng lồ.
Thánh đường Abu El Abbas El Mursi được xây dựng năm 1775, là một công trình kiến trúc lớn và quan trọng nhất của người Hồi giáo ở Alexandria. Thánh đường rộng 3.000 m2 với 2 cổng chính đối diện quảng trường. Các bậc thang ở mỗi cổng được xây bằng đá granite. Phần chính của thánh đường hình bát giác, mỗi cạnh dài 22 mét. Sàn nhà được lát đá cẩm thạch trắng, các bức tường cao 23 mét ốp đá nhân tạo. Trần thánh đường trang trí với các loại chữ Ả Rập được chống đỡ bằng 16 cột hình bát giác bằng đá granite của Ý. Giữa trần nhà có một cửa sáng 8 mặt được nâng lên cao khỏi nóc, mỗi mặt của cửa sáng có 3 cửa sổ lắp kính màu theo thiết kế Ả Rập. Xung quanh cửa sáng là các mái vòm của các công trình trong quần thể kiến trúc thánh đường. Abu El Abbas El Mursi là nơi thực hiện những nghi lễ thiêng liêng của người Hồi giáo.
Cột trụ Pompey trên vệ thành cổ của Alexandria là một trong số ít các công trình từ thời cổ đại của thế giới còn nguyên vẹn đến ngày nay. Pompey là một khối đá granite đỏ được đánh bóng có đường kính 2,7 mét dưới chân và vuốt nhọn lên đỉnh còn 2,4 mét, cao 30 mét tính từ chân đế với thể tích 132 m3, nặng xấp xỉ 396 tấn. Ban đầu Pompey là một phần trong dãy cột của ngôi đền Serapeum. Trải qua nhiều biến cố của thiên nhiên và lịch sử, ngôi đền không còn, chỉ còn lại cây cột trụ đứng trơ gan cùng tuế nguyệt.
Cách đó không xa là khu hầm mộ Kom al- Shoqafa - được mệnh danh là một trong 7 kỳ quan của thời trung cổ. Kom al- Shoqafa như một mê cung 3 tầng sâu 30 mét với các lăng mộ chứa nhiều cỗ quan tài đá và các bức tượng theo phong cách Ai Cập nhưng quần áo và kiểu tóc theo lối La Mã. Trong hầm mộ có một cầu thang tròn từng dùng để vận chuyển xác ướp xuống. Cầu thang này còn dẫn đến những ngôi mộ nằm trong hầm đá có niên đại từ thế kỷ thứ II. Gần đây, người ta vừa khai quật được 3 cỗ quan tài đá có chứa xương cốt của người và động vật. Kom al- Shoqafa là nơi chôn cất người chết từ thế kỷ II đến thế kỷ IV và được khai quật năm 1900.
Một điểm đến nổi tiếng khác của Alexandria là đồn Qaitbay. Công trình này là một trong những thành lũy bảo vệ quan trọng không những của Ai Cập mà còn của cả eo biển Địa Trung Hải từ thế kỷ XV. Qaitbay nằm ở phía Đông đảo Pharos, ngay vị trí trước kia của ngọn hải đăng Alexandria- một trong 7 kỳ quan thế giới cổ đại đã biến mất. Công trình này do Sultan Qaitbay thiết kế. Trải qua các cuộc chiến tranh, đồn Qaitbay bị phá hủy nặng nề và bỏ hoang. Đến năm 1904, Bộ Quốc phòng Ai Cập cho sửa chữa lại những tầng trên. Vua Farouk muốn biến Qaitbay thành nơi nghỉ của hoàng gia nên đã cho tu sửa lại công trình này. Ngày nay, nằm trong Qaitbay có Viện bảo tàng Hải Quân trưng bày nhiều loại vũ khí và cổ vật trong những trận hải chiến thời La Mã và thời Napoleon. Cạnh đồn có Viện thủy sinh học nuôi trồng nhiều loại cá quý hiếm.
Khu vườn thượng uyển Montazah ở Alexandria là nơi thư giãn tuyệt vời của du khách. Khu vườn rộng gồm nhiều loại cây trồng và hoa trải dài theo các bờ biển đẹp. Bên trong khu vườn cũng có bảo tàng, trung tâm du lịch, nhà hàng, khách sạn và công viên dành cho trẻ em.
