Cá khô nấu rau đắng của người Ê đê

Món lá mì xào cá khô đặc biệt của người Ê đê

Lá mì hay còn gọi là rau sắn có vị đắng được người Ê đê ưa thích. Lá mì dùng nấu phải là lá mì cuống đỏ, thường dùng chế biến thành món canh, lá mì xào hoa đu đủ đực, lá mì xào cá khô… Trong đó, lá mì xào cá khô chế biến giản đơn nhưng ăn rất ngon.

Trước tiên, lá mì cần thái nhỏ và được chần sơ qua nước sôi cho bớt vị đắng rồi để ráo nước. Những gia đình Ê đê thích ăn vị đắng mạnh sẽ không cần trụng qua lá mì với nước sôi mà giữ nguyên lá tươi để nấu. Lá mì tươi sẽ đem giã hơi nát cùng với sả. Món ăn nấu cũng tương đối nhanh trong vòng vài phút. Nồi bắc lên bếp để nóng, cho ít dầu vào nồi, thả vài củ nén đã bóc vỏ đập dập tao vàng, thêm lượng cá cơm khô vừa ăn vào rang. Khi cá chín, người Ê đê mới cho lá mì vào nồi xào cùng cá cơm, nêm muối ớt nữa là có được món ăn hấp dẫn. Món ăn tỏa mùi hương sả và mùi thơm cá cơm khô.

Một loại nguyên liệu nữa có vị đắng mà người Ê đê rất thích dùng nấu với cá cơm khô là jdam ble. Đó là tên gọi theo tiếng Ê đê của một loại lá rừng. Jdam ble mọc thành từng bụi, lá thon dài, mọc đối xứng với nhau, lá non có màu xanh vàng chanh. Người Ê đê thường bẻ các đọt lá non dùng nấu, lá có vị đắng. Rau jdam ble nấu với cá cơm khô cùng tương tự như lá mì. Tuy nhiên, việc chế biến rau jdam ble không cần phải thái nhỏ mà giữ nguyên lá để nấu. Jdam ble xào cùng cá cơm khô trong vòng khoảng 5 phút rồi nêm nếm gia vị. Thay vì dùng sả như trong món lá mì xào thì món này lại nêm nhiều ớt. Khi xào chín mùi thơm của ớt sộc ngay lên mũi. Rau jdam ble ăn rất thơm, hơi dai, vị đăng đắng ăn rất lạ miệng và ngon.

Jdam ble (rau đắng) thường được người Ê đê hái ở bìa rừng

Với sở thích ăn đắng và cay, người Ê đê xem lá mì và jdam ble là hai nguyên liệu đặc sản. Thưởng thức các món ăn cùng cơm trắng nóng hổi mang lại hương vị vừa miệng lại không kém phần độc đáo. Vị đắng của các loại lá này khi ăn lần đầu cảm giác như rất khó nuốt. Nhưng chỉ cần nhai kĩ đến miếng thứ 2, thứ 3, người dùng mới cảm nhận được vị ngọt lạ trong cái đắng. Cứ thế, người ăn bị cuốn hút bởi một món ăn có nhiều vị mạnh, đối lập nhau nhưng lại rất kích thích cảm giác thèm ăn…/.

Bài, ảnh: Nguyễn Nam