Đặc sản vùng Tây Bắc

Đến Mai Châu, bạn phải thưởng thức nếp xôi do chị em đồng bào dân tộc Thái làm. Nguyên liệu chính của món này là loại nếp được đồng bào dân tộc Thái trồng trên những thửa ruộng bậc thang ở thung lũng Mai Châu. Người Thái đồ xôi khá kỳ công, nếp cho vào chõ gỗ, tự chín bằng hơi chứ không nấu. Hạt nếp nương chín sẽ bóng, hương thơm dịu ngọt, dẻo mà không ngấy. Nếp nương là món quà quý mà người Thái dùng đãi khách. Để có thể thưởng thức món này ở Mai Châu, bạn nên đặt trước vì sự kỳ công của nó mà ít khi được làm sẵn. Xôi nếp nương thường ăn cùng muối vừng hoặc các món như heo bản nướng, gà đồi nướng. Các vật nuôi ở đây được thả trong môi trường tự nhiên nên thịt chắc, ít mỡ, thơm ngon. Ví như gà đồi thường sẽ chạy lên các đồi, tự tìm thức ăn. Nhờ thế, chân gà đồi đặc biệt ngon, thịt gà đồi chắc, ngọt, xương nhỏ. Gà đồi được nướng trên than hoa không ám khói hoặc hấp với lá chanh. Xé từng miếng thịt gà ăn cùng với chẩm chéo (một loại nước chấm được làm từ gia vị đặc trưng của núi rừng Tây Bắc) sẽ tạo ra hương vị ngon tuyệt vời.

Một đặc sản khác thường thấy ở Mai Châu là cá suối. Đây là cách gọi dùng chung cho các loại cá nhỏ, như: cá bống, cá quả… sống ở ao suối. Món ăn này thông dụng ở các nhà người dân tộc Thái nhưng rất khó để bạn có thể thưởng thức được. Bởi vì cá suối không phải lúc nào cũng có. Cá chiên hoặc nướng đều có vị ngọt, thơm rất hấp dẫn. Đặc biệt xương cá rất giòn, có thể ăn luôn. Món cá suối chiên thường được đồng bào Thái dùng kèm canh cải mèo - loại canh đặc trưng vùng Tây Bắc, có vị hăng, đăng đắng nhưng rất mát và bổ dưỡng.

Ở các bản làng của đồng bào dân tộc Thái tại Mai Châu, bạn cũng dễ dàng bắt gặp món ăn hấp dẫn là trâu gác bếp. Đây là đặc sản vùng Tây Bắc nói chung và của người Thái nói riêng. Người ta lựa ra những phần thịt thăn, thịt bắp ở vai ở lưng con trâu, sau đó thái dọc thớ thành những miếng nhỏ, rồi thêm quá trình tẩm ướp công phu với sả, gừng, tỏi, ớt khô và hạt mắc khén - loại trái rừng rất khó kiếm. Những miếng thịt này được “gác” bếp trong mấy tháng trời cho ám khói, "ăn" gia vị và khô đi. Trâu gác bếp ngon là thịt vẫn giữ độ đỏ nhất định, còn vị ngọt với mùi vị rất đặc trưng của các hương liệu núi rừng. Khi ăn thịt trâu gác bếp, thường sẽ kèm rượu Mai Hạ - loại rượu đặc trưng làm từ lá rừng của người Thái./.