Đậm đà tô don Vạn Tường

Bữa sáng, nhiều người thích chọn món bánh đập (hay còn gọi là bánh rập) - một sự kết hợp tinh tế giữa bánh ướt và bánh tráng nướng. Xế chiều đến thì có món bánh tráng mắm ruốc. Bánh tráng được nướng chín đều, rồi quết nhẹ vài lớp mắm ruốc, thoa chút mỡ dầu kèm với lá hẹ xắt nhỏ, và rắc nhẹ bò khô lên thành bánh. Món này ăn kèm với nước sốt sệt làm từ cà chua và ớt cay hòa quyện.

Và chắc chắn không thể không thưởng thức món don vào tầm tối, nếu không muốn bị coi là "chưa biết Quảng Ngãi". Với người dân đất Quảng, từ bao đời nay, don đã trở thành món ăn trong tâm tưởng, là nỗi nhớ nhung về đất mẹ khi xa xứ. Con don thuộc họ nhà hến nhưng nhỏ hơn. Don nằm sâu dưới cát, đến mùa, người dân Quảng Ngãi, nơi con sông Trà đổ ra biển (cửa Ðại Cổ Lũy) lại rủ nhau đi cào don. Vị ngon tự nhiên và ngọt thanh đặc trưng của món ăn phải là từ con don được cào lên từ sông Trà Khúc hoặc sông Vệ chứ không phải ở bất kỳ nơi nào khác. Người dân Quảng Ngãi có bí quyết riêng để sau khi đãi lấy ruột rồi lại luộc sôi lần nữa, người ta sẽ bỏ thêm ớt xanh, tiêu xay, tỏi, hành, rau thơm… theo công thức mà tất cả những gì tinh túy nhất của con don đều được giữ lại trong vị nước dùng của món này.

Ðể thưởng thức trọn vẹn hương vị của don, người ta cho bánh tráng sống và bánh tráng nướng chín vào bát nước don, thêm hành tây thái sợi mỏng, ớt xào vị cay ngọt, hạt tiêu và hành răm. Ngay khi bánh tráng đã ngậm nước, hơi mềm và còn nóng hổi, thực khách hãy thong thả hít hà hương vị con don và thưởng thức trọn vẹn vị ngon hòa quyện hấp dẫn đến kỳ lạ. Món ăn này rất phổ biến ở Quảng Ngãi nhưng được lòng thực khách nhất là ở Vạn Tường. Bởi thế, người ta thường ví "Gái còn son không bằng tô don Vạn Tường". Với những hương vị mang nét rất riêng, món don Quảng Ngãi đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam công nhận là một trong các sản vật Quảng Ngãi.　

Đoàn Thanh