Lâm Đồng: Phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc trong cuộc sống
Nổi bật trong dân ca phải kể đến: hát kể, hát khan, hát yalyao, tầm pớt, hát thơ, hát ru, hát đối đáp, giao duyên, hát mmuinh, kưt kdjâ, các làn điệu nau m’pring, hát ân tình, hát bắt chài, hò bả trạo… Dân nhạc truyền thống với các bài bản cổ truyền đi cùng các loại nhạc cụ: chiêng, tù và, khèn bầu, đàn t’rưng, đinh năm, đinh put, trống ghinăng, paranưng, kèn saranai, chămpi... Dân vũ có các điệu múa: xoang, tamya arya, múa khiêl, múa xòe, múa quạt, múa đội nước, múa khăn...
CLB cồng chiêng của điểm du lịch Làng dân tộc K’Ho Cil biểu diễn phục vụ du khách
Đặc biệt di sản Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên là tổng hợp các loại hình diễn xướng dân ca, dân vũ, dân nhạc. Nghệ nhân ưu tú Ma Bio (thôn Diom, xã Dran) chia sẻ: Với đồng bào Churu ở Lâm Đồng thì diễn xướng cồng chiêng luôn giữ vị trí quan trọng trong đời sống văn hóa, tinh thần. Ở đó, một loạt các phong tục tập quán, các loại hình nghệ thuật dân gian được trình diễn. Tại các lễ hội của buôn làng, ngày càng nhiều du khách tìm về, hòa cùng nhịp cồng chiêng, khèn bầu, vũ điệu arya, nghe hát kể, hát giao duyên, hát ru… trong một đêm lửa và rượu cần. Chúng tôi cảm thấy tự hào, càng thêm yêu di sản văn hóa của dân tộc mình và không ngừng truyền dạy cho các con, các cháu.
Nhận thức đúng giá trị của dân ca, dân vũ, dân nhạc, các chủ thể nắm giữ di sản đã tận dụng hiệu quả tài nguyên văn hóa, trình diễn tại các khu, điểm du lịch tạo thành những sản phẩm mang bản sắc riêng biệt thực sự có sức hút với du khách. Chị Liêng Hót Thái Hòa (xã Cam Ly - Đà Lạt) đã nỗ lực xây dựng (CLB) cồng chiêng, tập hợp nhiều bạn trẻ trong buôn làng mình, tập luyện các tiết mục diễn tấu cồng chiêng. Chị còn khéo léo kết hợp các làn điệu dân ca, các vũ điệu xoang mô phỏng đời sống lao động sản xuất, xây dựng nhiều tiết mục đặc sắc, đưa nghệ thuật trình diễn của của người K’Ho gần gũi với khán giả, phục vụ du khách đến với điểm du lịch Làng K’Ho Cil của chị, làm cho dân ca, dân vũ, dân nhạc thêm sức sống.
Thực hiện đề án “Bảo tồn, phát huy giá trị dân ca, dân vũ, dân nhạc của các dân tộc thiểu số tỉnh Lâm Đồng gắn với phát triển du lịch” giai đoạn 2021-2030, thời gian qua, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Lâm Đồng có nhiều hoạt động thiết thực gìn giữ, bảo tồn nguyên bản, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, khích lệ sáng tạo các giá trị văn hóa mới.
Sở đã tiến hành sưu tầm, phục dựng, phổ biến các loại hình diễn xướng dân ca, dân vũ, dân nhạc. Tiến tới thực hiện mỗi khu, điểm du lịch cộng đồng, mỗi thôn, buôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số duy trì hoạt động thường xuyên chất lượng 1 CLB văn nghệ. Trong đó, có 70 - 80% các loại hình dân ca, dân vũ, dân nhạc được hỗ trợ bảo tồn, phục dựng, các giá trị tiêu biểu được khai thác, xây dựng sản phẩm đặc thù phục vụ phát triển du lịch…
Ông Trần Thanh Hoài - Phó Giám đốc Sở VHTTDL Lâm Đồng, một người tâm huyết với văn nghệ dân gian cho biết: Trong thời gian tới, cùng với việc gìn giữ, bảo tồn nguyên bản, tạo sản phẩm độc đáo phục vụ du lịch trải nghiệm văn hóa. Từ chất liệu dân ca, dân vũ, dân nhạc, ngành khuyến khích sáng tạo nên nhiều tác phẩm nghệ thuật biểu diễn chuyên nghiệp.
Các chương trình mang âm hưởng đặc trưng các dân tộc, kết hợp hài hòa giữa dân gian và hiện đại, thêm cốt truyện, chủ đề có tính thời sự, mang hơi thở cuộc sống, có màu sắc riêng, để lại dấu ấn. Điều đó vừa tạo sức sống mới của nghệ thuật truyền thống dân tộc, vừa cho thấy các giá trị văn hóa truyền thống vẫn đang được các thế hệ tiếp nối không ngừng gìn giữ và phát huy theo cách riêng.
Quỳnh Uyển
