Làng cổ Naganeupseong: Một điển hình về bảo tồn di sản ở xứ Kim chi

Toàn cảnh ngôi làng.

Ngỡ như tranh

Làng cổ Naganeupseong có vẻ đẹp giản dị của một bức tranh nông thôn đặc trưng của Hàn Quốc cách đây nhiều thế kỷ. Ngôi làng nổi tiếng này đã xuất hiện trong rất nhiều bộ phim cổ trang Hàn Quốc.

Làng Naganeupseong nằm gần vịnh Suncheon, được xây dựng vào năm 1397, là ngôi làng có tường bao quanh duy nhất ở tỉnh Jeollanamdo dưới triều đại Joseon. Theo nhiều tài liệu, trong triều đại Joseon, triều đại Nho giáo cầm quyền lâu nhất tại Hàn Quốc (tồn tại hơn 500 năm, từ 1392 đến 1910) có hơn 330 ngôi làng ở bán đảo Triều Tiên, trong đó có 96 làng pháo đài. Trong đó, nơi được chọn để xây dựng làng pháo đài Naganeupseong được coi là khu vực chiến lược. Ngôi làng được xây dựng trên một cánh đồng bằng phẳng được bao quanh bởi những ngọn núi. Nơi này từng là trung tâm hành chính của quận Nagan-eup trong các triều đại Joseon và Goryeo (918 - 1392), đặc biệt phát triển mạnh vào cuối những năm 1300 dưới triều đại Joseon.  

Ngôi làng với những mái nhà hình cây nấm này đã được công nhận là Di sản thế giới vào năm 2011. Theo đánh giá của UNESCO, Naganeupseong là một thị trấn địa phương điển hình của triều đại Joseon, đại diện cho các ngôi làng pháo đài lịch sử của Hàn Quốc.

Naganeupseong chứa đựng những biểu tượng của xã hội nông nghiệp như những ngôi nhà lợp mái tranh, cùng những phong tục và nghi thức xã hội đặc trưng. Nó bao gồm các yếu tố cần thiết cho một thị trấn hành chính điển hình thời Joseon như cụm nhà dân, pháo đài và nhà công vụ. Trong đó, pháo đài là công trình quan trọng bậc nhất, các bức tường của pháo đài được xây dựng bằng đá hình vuông với chiều cao 4m, chiều rộng 3 - 4m và tổng chiều dài 1.410m. Thị trấn bao gồm 3 khu phố dọc theo phía đông, nam và tây của các bức tường pháo đài. Kiến trúc của ngôi làng cũng thể hiện quan điểm tư tưởng của Nho giáo.

Tuy nhiên, điều làm nên sự độc đáo của ngôi làng là tất cả các ngôi nhà trong làng đều có hình nấm, mái lợp bằng cỏ tranh, tạo nên một tổng thể xưa cũ không thể trộn lẫn. Trong khi những ngôi làng lịch sử khác của Hàn Quốc có sự phân cấp rõ rệt: Nhà mái ngói dành cho những người biết chữ và nhà lợp bằng cỏ tranh dành cho người bình dân.

Những người phụ nữ trong làng vẫn giặt quần áo bằng tay và mặc trang phục truyền thống.

Bài học về bảo tồn

Theo UNESCO, dưới thời vua Sejong, có 96 làng pháo đài (eupseong), tuy nhiên, hầu hết đã bị tháo dỡ dưới sự cai trị của Nhật Bản từ năm 1910 đến năm 1945. Chỉ một số pháo đài còn tồn tại, trong đó Naganeupseong được coi là ví dụ điển hình về bảo tồn dù rằng người dân vẫn sinh sống ở đây suốt 700 năm qua. Dữ liệu lịch sử cho thấy ở triều đại Joseon, nơi này có 950 người sinh sống. Sau đó, dân số giảm xuống còn 820 người trong 199 hộ. Ngày nay, vẫn còn 85 hộ gia đình với khoảng hơn 200 nhân khẩu sinh sống ở đây. Tổng cộng 231 ngôi nhà ở Naganeupseong vẫn còn nguyên trạng với mái tranh, đá không vữa. Một số ngôi nhà được bảo tồn nguyên vẹn để phục vụ khách tham quan.

Khi đến đây, du khách có cảm giác như bước vào một thế giới khác. Những ngôi nhà mái tranh màu xám bạc, tường đất, phía trước có một khoảng sân đất nện nhỏ..., tất cả đều mang một màu hoài cổ nhắc nhớ về giá trị lịch sử của ngôi làng. Mỗi mùa trong năm lại mang đến cho nơi đây một vẻ đẹp khác nhau. Mùa xuân và mùa hạ mang đến cảm giác mát mẻ dễ chịu nhờ những bãi cỏ, vườn rau xanh xen giữa các ngôi nhà. Mùa thu, Naganeupseong được nhuộm trong sắc vàng của cây lá. Còn mùa đông đến, cả ngôi làng được phủ lên một màu trắng xóa của tuyết, trông như thế giới cổ tích.

Những người dân ở đây xứng đáng được tôn vinh bởi họ chấp nhận một cuộc sống gần như xa rời thế giới văn minh để bảo tồn di sản. Cuộc sống của họ chủ yếu vẫn dựa vào nông nghiệp. Họ thường tận dụng những khoảnh vườn nhỏ trong sân nhà để trồng rau, hoa màu và chăn nuôi theo mùa. Thay vì dùng máy sưởi, người dân đi nhặt củi khô để sưởi ấm vào mùa đông. Đi dạo trong làng, bạn sẽ bắt gặp những người phụ nữ trong trang phục truyền thống đang giặt đồ hay dọn dẹp. Họ gần như không cải tạo nhà cửa, trừ việc lợp lại mái cho ngôi nhà vào dịp cuối năm để cầu mong những điều may mắn sẽ đến trong năm mới.

Tới thăm ngôi làng, du khách sẽ được trải nghiệm nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống, dệt, nhuộm và âm nhạc. Tại đây thường xuyên có các buổi biểu diễn ca múa nhạc truyền thống. Khách tham quan còn có thể tham gia buổi học về nghi thức trà đạo truyền thống của Hàn Quốc hoặc cưỡi ngựa.

Quang Huy