Cờ Tổ quốc trên đảo Cồn Cỏ.

Đường lên Đồi 37, nơi dựng đài tưởng niệm 104 cán bộ, chiến sĩ hy sinh trên đảo trong những năm tháng ác liệt, nay rợp bóng các loại cây như rừng thưa. Bia ghi tên các liệt sĩ, chủ yếu là người Thanh Hóa, Quảng Bình, Vĩnh Linh, Quảng Trị… Một nấm mộ chung cho tất cả các anh, những người đã hòa máu xương vào đất mẹ và biển cả khi chiến đấu với tàu chiến, máy bay Mỹ hòng hủy diệt chấm đỏ trên bản đồ biển đảo Việt Nam!

Sự khốc liệt của cuộc chiến hiện ra từ hiện vật được trưng bày trong nhà truyền thống. Thế hệ đội tôi đội mũ rơm đi học, nghêu ngao hát bài “Con cua đá”: “Lính ta chiến đấu suốt ngày đêm, có canh cua đá, càng bền sức trai”, nay lần đầu tiên ra đảo, đứng lặng trước những hình ảnh ngày ấy: mảnh xác máy bay Mỹ, đèn pin, ống nhòm, cờ-lê, đèn bão… Từ những khí cụ thô sơ của lính đảo, cho đến máy thông tin 2 oát và những gương mặt trẻ trung, ánh mắt toát lên ý chí kiên cường trên trận địa pháo trong những bức ảnh đen trắng. Gần 1.500 ngày đêm (1964-1968) sống và chiến đấu dưới hàng nghìn tấn bom đạn của máy bay, tàu chiến địch, cán bộ, chiến sĩ đảo Cồn Cỏ đã dũng cảm chiến đấu 841 trận, bắn rơi 48 máy bay các loại, bắn cháy và chìm 17 tàu chiến... Đài quan sát Thái Văn A - con mắt thần của đảo, mới được phục dựng cho du khách đến thăm, cùng với trạm hải đăng được xây dựng năm 2007 và trạm ra-đa 540 thuộc Trung đoàn 351, vùng 3 Hải quân. Lên cây đèn biển, thấy xanh ngắt của trời, xanh biếc của biển, xanh thẫm của cây ngút ngàn; và những mái ngói đỏ tươi yên bình, thật xúc động khôn xiết!

Trong kỳ tích vô song ấy, có công sức và máu xương của lực lượng dân quân Vĩnh Linh, bởi mỗi người chèo thuyền vượt biển ra đảo đối mặt với đàn tàu chiến địch để tiếp tế lương thực vũ khí cho bộ đội, luôn ý thức được tinh thần quyết tử: “Đảo là quả tim. Dân Vĩnh Linh là mạch máu”. 200 dân quân Vĩnh Linh mãi mãi nằm lại biển cả! Thiết nghĩ, không chỉ hầm quân y, mà bến Nghè - nơi những con thuyền của dân quân cập bến và trận địa pháo 14ly5 của bộ đội ở cách đó không xa, thời gian tới, đặc khu Cồn Cỏ cũng nên sớm cho làm biển di tích để thế hệ trẻ hiểu sâu sắc hơn lịch sử đảo Cồn Cỏ và tri ân ông cha mình, bởi “Không ai, không điều gì bị lãng quên”.

Từ năm 2004 đến nay, phát huy tinh thần “Đảo là nhà, biển cả là quê hương”, quân dân Cồn Cỏ tự hào được Nhà nước hai lần phong tặng danh hiệu AHLLVTND, đã và đang xây dựng Cồn Cỏ xanh, an bình, phát triển.

Phạm Kim Thanh