Dưới cung đường đèo Mã Pì Lèng huyền thoại là sông Nho Quế, điểm nhấn mang đến vẻ đẹp mềm mại cho miền Cao nguyên đá. Dòng Nho Quế chảy vào đất Việt mang màu sắc khác lạ, nước xanh rêu phảng phất màu nước hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) vào mùa Thu. Chính vì vậy, Nho Quế là cái tên được nhắc đến nhiều, được du khách tìm đến tham quan, sự háo hức của du khách với Nho Quế càng tăng lên khi hẻm vực Tu Sản được khám phá. Một lần thưởng ngoạn khung cảnh hùng vỹ của hẻm vực Tu Sản thực sự là trải nghiệm đáng nhớ cho bất kỳ ai. 

Hẻm vực Tu Sản là vực sâu nhất Việt Nam và cả khu vực Đông Nam Á, với chiều cao vách đá lên tới 700 – 900 m, chiều dài tới 1,7 km, là danh thắng kỳ vỹ độc nhất của vùng Cao nguyên đá Đồng Văn. Nên, hành trình khám phá hẻm vực được mệnh danh là “Đệ nhất kỳ quan” không hề đơn giản. Cung đường từ đèo Mã Pì Lèng xuống thôn Tà Làng, xã Pải Lủng (Mèo Vạc) có lẽ là trải nghiệm khó quên; 8 km đường với những khúc cua tay áo và dốc đứng khiến những tay lái cừ khôi nhất cũng nổi gai ốc khi điều khiển xe. Thôn Tà Làng nằm sát dòng Nho Quế, là nơi sinh sống của 39 hộ dân các dân tộc Giáy, Tày, Mông, nằm cách xa trung tâm xã, đời sống của người dân nơi đây gần như tách biệt với thế giới bên ngoài. Trước đây, những đoàn khách nối nhau khám phá cung đường đèo Mã Pì Lèng hầu như ít ai biết, dưới hẻm vực sâu hun hút còn có những người dân đang lặng lẽ sinh sống. Cuộc sống của họ từ khi Thủy điện Nho Quế 1 hoàn thành đã có nhiều thay đổi, những đoàn người theo sức hút của hẻm vực Tu Sản mà tìm đến, người dân có cơ hội mở dịch vụ cho thuê thuyền, đưa đón du khách tạo ra sinh kế dưới hẻm vực heo hút. Hiện nay, có 23 thuyền du lịch hoạt động, mỗi năm đưa đón hàng ngàn lượt khách tham quan, chiêm ngưỡng kỳ quan hùng vỹ này.

Giữa bao la núi đá, một “dải lụa xanh” uốn lượn dưới chân đèo Mã Pì Lèng và dãy núi Sơn Vỹ mang đến cho miền đá khát nét đẹp dịu dàng, nên thơ. Dòng Nho Quế không phải con sông lớn nhất ở Hà Giang nhưng nó là một trong những dòng sông mang nhiều ý nghĩa nhất. Cao nguyên đá Đồng Văn là miền khát của tỉnh, dòng Nho Quế uốn lượn giữa địa phận hai huyện Đồng Văn, Mèo Vạc đã tạo ra sức sống cho nơi chỉ có đá tai mèo trập trùng. Miền đá trở nên thơ mộng khi có Nho Quế, được ngắm nhìn dòng sông từ các điểm dừng chân trên cung đường đèo Mã Pì Lèng đã là một trải nghiệm nhiều cảm xúc; nhưng được lướt nhẹ trên mặt nước xanh rêu của Nho Quế vượt qua hẻm vực hun hút còn hấp dẫn hơn nhiều. Nên đường xuống Tu Sản có gian nan nhưng vẫn không làm chùn bước của những lữ khách. 

Từ giữa lòng hẻm vực, ngước nhìn lên hai vách đá cao vút chỉ thấy vòm trời xanh phía trên xa tít càng khiến con người cảm thấy bé nhỏ trước thiên nhiên hùng vỹ. Một không gian mà nắng không thể chiếu tới khiến nhiệt độ giữa hai vách đá mát lạnh. Bên dưới là mênh mông nước chảy, trên là hai bức tường đá khổng lồ với muôn hình vạn trạng của nhũ đá được kiến tạo hàng trăm triệu năm địa chất khiến nơi đây trở thành điểm đến mang vẻ đẹp kỳ vỹ nhất. Du khách háo hức được lưu lại những bức hình kỷ niệm và không khỏi trầm trồ trước sự kiến tạo tài tình của thiên nhiên./.