Tượng đài Bác Hồ trên đảo Cô Tô.

Tọa lạc lên vòm đất cao, giữa trung tâm thị trấn Cô Tô, Đền thờ Bác Hồ hướng ra biển Đông, với kiểu kiến trúc truyền thống của đền chùa Việt Nam. Xung quanh ngôi đền là những rặng phi lao cổ thụ, mang đậm không gian và sắc màu của biển. Trong sân đền là một không gian dịu mát và tươi đẹp với muôn loài hoa được trồng xanh tốt.

Ngôi đền có mái vòm rêu phong, cổ kính, uốn cong vút lên nền trời xanh. Mái đền được lợp theo kiểu tam cấp, đỉnh mái có đôi rồng chầu mặt nguyệt; phía trước sân có lư hương và tấm bia ghi thời gian xây dựng đền. Phía bên trong đền là ban thờ Bác Hồ. Sân đền được lát bằng gạch đỏ gợi lên sắc màu quê hương bình dị, ấm áp. Theo Ban quản lý khu di tích, Đền thờ Bác Hồ trên đảo Cô Tô được xây dựng vào năm 2005, nhân dịp kỷ niệm 50 năm giải phóng khu mỏ Quảng Ninh. Đây là di tích để nhân dân huyện đảo Cô Tô nói riêng và nhân dân cả nước nói chung mỗi khi thăm đảo Cô Tô đến dâng hương tưởng niệm Bác.

Trong quá trình hoạt động cách mạng, Bác Hồ đã dành thời gian đến thăm cán bộ, chiến sĩ và đồng bào ở đảo Cô Tô. Vào lúc 8 giờ ngày 9-5-1961, Bác ra thăm đảo Cô Tô bằng máy bay trực thăng. Tại đây, Bác đã thăm hỏi, động viên cán bộ, chiến sĩ và nhân dân huyện đảo, thăm các khu sản xuất của người dân như nơi trồng khoai, cánh đồng muối. Chuyến thăm của Bác là sự động viên lớn đối với cán bộ, chiến sĩ đang ngày đêm bám đảo, bám biển, là động lực để nhân dân các dân tộc trên đảo thi đua lao động sản xuất, không ngừng xây dựng cuộc sống ấm no, giàu đẹp.

Phía trước đền thờ là tượng Bác Hồ. Đây là tượng đài đặc biệt nhất trong cả nước bởi là pho tượng duy nhất được tạc dựng khi Bác Hồ còn sống. Theo lời kể của Ban quản lý khu di tích, vào tháng 1-1962, khi Bác Hồ trở lại thăm vùng Đông Bắc, cán bộ, nhân dân tỉnh Quảng Ninh có nguyện vọng, xin phép Bác được tạc và dựng tượng của Người trên đảo Cô Tô. Nguyện vọng đó đã được Bác cho phép. Tượng đài Bác được làm bằng thạch cao, trong tư thế đứng, dáng vẻ uy nghiêm, đôi mắt hiền từ, hướng nhìn ra biển Đông, tay phải đang giơ cao vẫy chào. Phía sau tượng là tấm bia ghi mốc địa điểm, thời gian Bác Hồ đến thăm đảo Cô Tô.

Đền thờ và tượng đài Bác Hồ là di tích nằm trong quần thể Khu di tích lịch sử Hồ Chí Minh trên đảo Cô Tô. Khu di tích gồm các công trình như Đền thờ, Tượng đài Bác Hồ, ao cá, dốc Khoai, Nhà lưu niệm và Cánh đồng muối. Năm 1997, Khu di tích được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia./.