Văn hóa ẩm thực truyền thống của người Khmer
Ngày xưa nhiều cá, người ta xuống tát đìa, đặt xà ngom để bắt cá trê làm mắm bò hóc ốp. Mắm bò hóc ốp càng để lâu mùi và vị càng mặn nồng, ăn với thịt heo đùi hoặc ba rọi luộc, thái lát mỏng, cuốn bánh tráng chấm mắm ăn rất ngon.
Cách làm mắm bò hóc ốp cho ngon rất công phu, phải làm bằng cá trê vàng rửa sạch, để ráo nước, lấy vải mùng thưa, sạch đậy lại để tránh ruồi bu. Ngày hôm sau cá hơi ươn, để cá dưới vỉ tre ướp muối cho trở. Một tuần sau nấu đường trộn với nếp nấu chín và muối sắp vô mắm rồi chao một lần. Một thời gian sau chao thêm lần nữa rồi rắc thính, lúc đó con mắm ốp khô ráo, mềm. Để mắm trên ba tháng ăn mới ngon. Đặc biệt là ăn với cơm nóng rất hấp dẫn. Người Việt và người Hoa ở Sóc Trăng cũng ăn quen mắm bò hóc.
Trước kia người Khmer làm nhiều mắm bò hóc để bán, nay chỉ làm để ăn trong nhà. Mắm prahok không còn là “mắm hàng hóa” nữa, vì cá ngày càng hiếm, giá cá cao, làm mắm bán không lời.
Người Khmer ở ấp Khoan Tang, thị trấn Long Phú làm mắm prahok bằng cách khác, sau khi làm sạch cá, ngâm nước một lúc rồi đem phơi vừa khô, sau đó lăn cá trong muối. Xếp cá và cơm nguội vào cái khạp mắm, để càng lâu càng ngon.
Món “mắm chao” (pro ót-bà ót) làm bằng tép mồng, hoặc cá lòng tong. Cách làm cần thêm cơm nguội, củ riềng. Muốn mắm chua phải bỏ thính.
Món đặc trưng của người Khmer Sóc Trăng là “Bún nước lèo”. Nước lèo nấu cá lóc cho rã thịt nên rất ngọt, nêm mắm bò hóc và ngải bún. Món ăn này thể hiện sự giao lưu văn hóa với người Việt và Hoa. Người Việt ăn bún mắm xắt cá lóc lát mỏng và tôm, còn người Hoa lại thêm thịt heo quay xắt nhỏ vào tô bún.
Về món canh, người Khmer còn có món “canh xiemlo”, là loại canh thông thường, phổ biến của người Khmer, đó là canh nêm cá, thịt ba rọi với rau ngổ hoặc chuối rém hay trái đu đủ non. Gia vị có mắm bò hóc và thính, canh có vị chua nhẹ nhàng.
Người Khmer Nam Bộ từ xưa tới nay đều cần cốm dẹp trong lễ hội Oc -om – bok. Có thể nói giã cốm dẹp truyền thống của người Khmer là một truyền thống ẩm thực rất riêng. Đến mùa cốm dẹp, các xóm Khmer ở đây âm vang rộn ràng tiếng chày giã cốm.
