Nhiều khách nước ngoài và mọi người trong “tua” đều háo hức mong được nhanh tới hang động Thiên Hà để thưởng ngoạn. Hành trình dài hàng chục km từ Vân Long qua suối nước nóng Kênh Gà, sang chùa Bái Đính, đến động Thiên Hà. Trước vẻ đẹp của dòng sông Bến Đang uốn mình giữa cảnh núi non trùng điệp cùng với cảm giác tò mò khám phá động mà chỉ nghe cái tên thôi cũng đã thấy huyền ảo mông lung, khiến mọi người trong đoàn như quên đi cái nắng nóng của mùa hè. Cuối cùng thì cũng đã tới nơi.

Hiện lên trước mắt chúng tôi, động Thiên Hà nằm ẩn mình trong dải núi Tướng với độ cao gần 200m, là một phần của bức tường thành thiên nhiên vững chắc bao bọc, bảo vệ kinh thành Hoa Lư thế kỷ X, gắn liền với những địa danh mang đậm dấu ấn lịch sử, văn hoá một thời như bến thuyền nhà Lê, núi Phật Đầu Sơn, thửa ruộng Đấu Lính… Từ bản mường Thổ Hà (Sơn Hà, Nho Quan) chúng tôi lên thuyền du ngoạn trên dòng kênh nhỏ có chiều dài chừng 1km quanh co, mềm mại như dáng long chầu về núi Tướng, xen giữa cánh đồng quê rì rào mùa con nước. Sau đó tiếp tục bộ hành trên con đường đá dài 500m ven chân núi Tướng để tới cửa động. Cửa động Thiên Hà không lớn lắm, chiều cao của động cũng chỉ 3 - 4m, nhưng đó lại là điều thú vị đặc biệt để du khách có thể chiêm ngưỡng từng chi tiết nhỏ nhất của hàng ngàn kiệt tác đá do bàn tay tạo hoá tỉ mỉ chạm khắc và sắp đặt.

Động có chiều dài 700m bao gồm động khô dài 200m và động nước dài 500m. Du khách chưa khỏi bất ngờ bởi sự hư thực của cả một thế giới nhũ đá thì trước mắt du khách một luồng sáng từ trên cao oà xuống mở rộng không gian và tầm mắt du khách, đó chính là một “Lâu đài đá” sống động có hồn: đây là hình chú cáo lỗ, kia là voi phục, hổ rình mồi, khỉ leo cây…, cao hơn có khám thờ với hình ảnh Đức Phật, thầy Đường Tăng đang tụng kinh…, tất cả hư hư thực thực khêu gợi trí tò mò, khám phá của du khách.

Tiếp tục cuộc hành trình khám phá trên con thuyền nan lướt nhẹ trên dải Ngân Hà uốn lượn, hun hút như vô tận với tầng tầng lớp lớp khối thạch nhũ lung linh sắc màu, chiêm ngưỡng đảo Hoa Tiên, Bầu Sữa Mẹ, Cá Hoá Long…như lạc vào cõi thần tiên, đắm say với chốn bồng lai tiên cảnh. Trong không gian tĩnh lặng, tôi cũng như đoàn khách đã có thể cảm nhận rõ cái trong trẻo của không gian nơi đây, chỉ có tiếng mái chèo nhè nhẹ, ràn rạt, tiếng gió vút qua những cung đàn đá và tiếng những giọt nước tong tong nhỏ như cách giữ nhịp thời gian của đá núi.

Thiên Hà thực sự là điểm nhấn của du lịch hang động ở Ninh Bình để du khách cùng khám phá, cùng đắm say. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết động Thiên Hà là dự án du lịch sinh thái Sơn Hà được Doanh nghiệp Ngôi Sao đầu tư từ năm 2007. Từ vùng đất bỏ hoang, Doanh nghiệp đã đầu tư, khai thác, thiết kế hàng chục các hạng mục như: bến xe, khu đón tiếp, nạo vét tuyến sông, tạo tuyến du lịch bằng đường thủy đến hang động…với tổng mức đầu tư gần 100 tỷ đồng.

Anh Hà Huy Lợi, Giám đốc Doanh nghiệp Ngôi Sao cho biết: Đây là hang động đẹp, doanh nghiệp mới chỉ khai thác giai đoạn 1 với chiều dài 700m tương đương với 12 nghìn m² sàn hang, lớn hơn cả động Vân Trình (Gia Viễn), tương đương với hang Sửng Sốt và động Thiên Cung (Hạ Long). Đến nay dự án đã hoàn thiện được 80% công việc, động Thiên Hà khi đưa vào khai thác sẽ là điểm du lịch hấp dẫn của tỉnh, tạo được ấn tượng trong lòng du khách. Đến với du lịch động Thiên Hà, du khách còn được tham gia các loại hình du lịch như: du khảo đồng quê; homestay…

Trước khi tạm biệt đoàn, anh Peiter (du khách người Anh) nhận xét: Tôi đã đi nhiều điểm du lịch trên địa bàn tỉnh và hôm nay được khám phá động Thiên Hà, tôi thấy Ninh Bình là địa danh du lịch đang thu hút sự quan tâm của nhiều du khách quốc tế, bởi nơi đây hội tụ đa dạng các loại hình du lịch độc đáo, hấp dẫn, trong đó nổi bật nhất là du lịch tâm linh, nghiên cứu lịch sử văn hoá và khám phá hang động. Sẽ là chưa đầy đủ nếu trong chuyến tham quan du lịch khám phá hang động của Ninh Bình nếu bạn chưa tới khám phá, chiêm ngưỡng chốn thần tiên, lung linh, huyền ảo mê say lòng người ở động Thiên Hà…