Khám phá những chiếc cối xay gió cổ ở Hà Lan

Làng Kinderjik nằm cách thành phố Rotterdam, Đông Nam Hà Lan, khoảng 15 km. Kinderjik nằm ở 1 vùng đất bồi của hợp lưu 2 con sông Lek và Noord. Theo tiếng Hà Lan, Kinderjik có nghĩa là “con đê của trẻ em”. Cái tên này bắt nguồn từ nhiều câu chuyện trong lịch sử. Chuyện kể rằng trong trận lụt lịch sử ở Hà Lan ngày 18 và 19/11/1421 (còn được gọi là trật lụt Thánh Elisabeth), dòng nước đã cuốn trôi khoảng 60 ngôi làng. Nhưng một điều kỳ diệu đã xảy ra: giữa dòng nước hung giữ, có 1 con mèo đã giữ cân bằng cho 1 chiếc nôi trẻ em khỏi bị nước cuốn. Chiếc nôi sau đó đã mắc lại ở 1 con đê, chính là địa điểm được đặt tên là Kinderjik ngày nay.

Cũng chính vì phải sống chung đời đời với nước, nên các thế hệ người dân Hà Lan đã phải xây dựng các hệ thống tiêu nước từ rất sớm. Đối với làng Kinderjik, để tiêu nước cho vùng đất bồi này, người dân Hà Lan đã xây dựng hệ thống đê và cống dày đặc để ngăn không cho khu vực này bị nước xâm chiếm. Từ những năm 1400, những chiếc cối xay gió đầu tiên được xây dựng để tiêu nước nhưng chưa đủ. Một hệ thống hoàn thiện 16 cối xay gió tiếp tục được xây dựng vào các năm 1738 và 1740, nâng tổng số cối xay gió của Kinderjik lên 19 chiếc.

Hiện nay, việc quản lý nước do các trạm bơm nước hiện đại đảm nhiệm, nhưng những chiếc cối xay gió vẫn tồn tại và góp sức khi cần thiết. Không chỉ làm nhiệm vụ vốn có của mình, những chiếc cối xay gió ở Kinderjik ngày nay còn trở thành nơi tham quan du lịch rất đắt khách của Hà Lan. Một trong những chiếc cối xay gió được sử dụng làm bảo tàng.

Khách du lịch tới thăm

Chị Mieke Jonkman, tình nguyện viên làm việc tại bảo tàng cối xay gió Kinderjik cho biết: “Mỗi năm có khoảng 130.000 khách du lịch đến từ Trung Quốc, Nhật Bản, Canada... nói chung là khắp nơi trên thế giới tới tham quan phong cảnh tuyệt đẹp của làng cối xay gió. Khách du lịch cũng có cơ hội vào thăm viện bảo tàng để khám phá hoạt động của cối xay gió Hà Lan”.

Chị Els, hướng dẫn viên du lịch Hà Lan, cho biết về lịch trình của một chuyến thăm quan làng cối xay gió như sau: “Khách trước tiên sẽ vào bảo tàng để tìm hiểu cối xay gió từ bên trong, sau đó sẽ đi xem phim về sự vận hành của cối xay gió. Khách du lịch cũng sẽ được giải thích tại sao các vùng đất bồi lại cần được bơm nước, đặc biệt là khi có mưa bão. Các bạn biết đấy, có tới gần 50% diện tích của Hà Lan nằm dưới mực nước biển, nếu không bơm nước, làm sao chúng tôi có thể sống nổi?!”.

Theo chị Els, trước đây, tất cả các cối xay gió đều có người ở bên trong. Phía trong những chiếc cối xay gió xây bằng gạch là không gian khá chật hẹp, nhưng được sắp xếp rất hợp lý để cho cả một gia đình ở. Người chủ cối xay gió có nhiệm vụ theo dõi sự thay đổi của hướng gió và mực nước để điều khiển cối xay gió và điều chỉnh các cánh quạt khi cần thiết. Tùy vào sức gió, người chủ sẽ quyết định chăng một phần, toàn bộ cánh quạt bằng vải, hay để khung không khi có bão.

Bên trong cối xay gió

Để tạo sức hút cho làng cối xay gió Kinderjik, hiện nay, vẫn còn 1 gia đình sống bên trong 1 chiếc cối xay gió, với những điều kiện không quá cách biệt so với đời sống xưa kia của người dân Hà Lan ở Kinderjik.

Đến Kinderjik, cảm giác bao trùm là sự thanh bình và yên tĩnh. Những đàn vịt bơi lội tự do trên các dòng kênh đầy cỏ lau mọc hai bên bờ. Những người già đến đây để tìm sự tĩnh lặng và kiên trì bên chiếc cần câu của mình. Khách du lịch đến Kinderjik sẽ phải đỗ xe ở một bãi đỗ xe xa, trước khi đi bộ hoặc thuê xe đạp để khám phá làng cối xay gió. Chị Els cho biết, cối xay gió hiện diện hầu như khắp nơi trên đất Hà Lan, nhưng ít có nơi nào lại tập trung nhiều cối xay gió như ở Kinderjik.

Cuộc sống thanh bìnhtại làng Kinderjik

Thêm vào đó, nhìn ra xung quanh, sẽ thấy làng Kinderjik hầu như vẫn giữ được khung cảnh hoảng sơ, không có những công trình xây dựng lớn. Đó là điều kiện cần thiết cho sự lưu thông của gió, giúp vận hành các cối xay. Có lẽ đây chính là điều đã khiến UNESCO đã ra quyết định năm 1997 đưa làng cối xay gió Kinderjik vào danh sách các di sản thế giới.

Thăm Kinderjik, ngoài cảm giác thoải mái và bổ ích, khách du lịch còn thêm cảm phục những người dân Hà Lan. Từ nhiều thế hệ qua, họ đã can đảm và sáng tạo trong việc đối phó và sống chung với nước./.