Mặc dù là tỉnh thuộc vùng cực Nam Trung bộ, chi phối bởi khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhưng khí hậu Khánh Hòa có những nét biến dạng độc đáo với các đặc điểm riêng biệt, tương đối ôn hòa hơn do mang tính chất đại dương, mùa mưa ngắn, mùa nắng kéo dài từ 9-10 tháng trong năm, nhiệt độ trung bình cả năm chỉ khoảng 26,7 độ C. Khánh Hòa hội đủ điều kiện để hình thành và phát triển ngành du lịch biển, đảo, khó địa phương nào sánh kịp.

Ngành du lịch Khánh Hòa phát triển khá sớm, với tâm điểm là thành phố Nha Trang. Từ lâu du khách trong và ngoài nước đã biết hoặc từng nghe đến thành phố xinh đẹp này, cũng như các vệ tinh như khu du lịch Dốc Lết (Ninh Hòa), Đại Lãnh (Vạn Ninh)... dựa vào lợi thế cảnh biển tuyệt đẹp, trở thành điểm đến lý tưởng cho các kỳ nghỉ hè của du khách trong nước, hoặc du khách nước ngoài đến để tránh đông. Anh Yi Ming đến từ Bắc Kinh (Trung Quốc) đã có những ngày thư giản ở Khu du lịch Vinpearl trên đảo Hòn Tre giữa vịnh Nha Trang, đã thốt lên một câu ngắn gọn trước khi rời nơi này: “Đây là một khu nghỉ mát tuyệt vời. Cuộc sống trên đảo, bạn ở đây rồi sẽ không muốn đến bất cứ nơi nào khác”. Còn cô Vanessa đến từ Sydney (Ô-xtơ-rây-li-a) sau một tuần lễ bị cuốn hút bởi nhiều điểm tham quan, hài lòng cho biết: “Tôi không hối tiếc điều gì khi đến Nha Trang. Chúng tôi rất yêu sự bình yên của biển nơi này và sẽ trở lại”.

Trong vòng chục năm qua, với sự đầu tư của các doanh nghiệp tư nhân và Nhà nước, nhiều cơ sở hạ tầng phục vụ nhu cầu du lịch, dịch vụ, nghỉ dưỡng ở Khánh Hòa nói chung và Nha Trang nói riêng đã có bước tiến vượt bậc. Khánh Hòa hiện có trên 500 cơ sở dịch vụ lưu trú du lịch với gần 13.000 phòng, trong đó có 35 khu du lịch, khách sạn đạt tiêu chuẩn từ 3 đến 5 sao, với gần 4.000 phòng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về chất lượng dịch vụ của nhiều du khách. Ông Nguyễn Đăng Tuyến, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Khánh Hòa cho biết: Các loại hình dịch vụ, du lịch tiếp tục phát triển với quy mô và sản phẩm ngày càng đa dạng, hấp dẫn du khách, đặc biệt là hoạt động tham quan, nghỉ dưỡng vui chơi giải trí thể thao trên biển, du lịch lặn biển, du lịch sinh thái biển - núi kết hợp. Những năm qua, Khánh Hòa đã tổ chức được nhiều sự kiện văn hóa, thể thao mang tầm quốc gia và quốc tế, như: Cuộc thi Hoa hậu Hoàn Vũ năm 2007, Hoa hậu Trái đất năm 2010, Hoa hậu thế giới người Việt, các cuộc đua thuyền buồm quốc tế, các kỳ Festival biển... Qua đó, năng lực tổ chức các sự kiện văn hóa du lịch và kinh doanh du lịch đã có bước tiến bộ khá rõ rệt. Không dừng lại đó, Khánh Hòa đang hướng đến xây dựng Nha Trang là thành phố chuyên tổ chức các sự kiện lớn, mang tầm quốc gia và quốc tế trong tương lai gần.

Năm 2011, tỉnh Khánh Hòa đã đón gần 2,2 triệu lượt du khách lưu trú, nghỉ dưỡng và hơn 8 triệu lượt du khách đến tham quan, doanh thu đạt trên 2.200 tỷ đồng. Chỉ tính 5 tháng đầu năm nay, tổng số du khách chọn Khánh Hòa làm điểm đến và lưu lại đạt gần 1 triệu lượt, riêng khách quốc tế đạt trên 222 nghìn lượt, tăng hơn 40% so với cùng kỳ năm ngoái.

Gần đây, ngành du lịch Khánh Hòa xây dựng Chương trình hành động giai đoạn 2012- 2015 và định hướng đến năm 2020, với mục đích đưa du lịch của tỉnh bước vào giai đoạn phát triển mới, nhanh, mạnh và bền vững. Theo đó, Khánh Hòa phấn đấu đến năm 2015 có tổng số trên 15.000 phòng khách sạn, trong đó ưu tiên phát triển khách sạn cao cấp; đón 3,1 triệu lượt du khách đến lưu trú, trong đó có 900 nghìn du khách quốc tế, tốc độ tăng trưởng về lượng du khách bình quân mỗi năm đạt 11%; doanh thu đạt 3.700 tỷ đồng... Năm 2020, du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Khánh Hòa, là một trong những trung tâm du lịch của cả nước, thương hiệu du lịch có uy tín trong nước và quốc tế.

Ông Trần Sơn Hải, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Khánh Hòa nhấn mạnh: Phải xác định du lịch là ngành kinh tế tổng hợp để tất cả các ngành khác phát triển một cách đồng bộ, hỗ trợ lẫn nhau. Khánh Hòa dựa vào lợi thế của biển, đảo, khí hậu ấm áp quanh năm để tạo nên những sản phẩm du lịch cao cấp, nhằm kéo dài thời gian lưu trú, tăng mức chi tiêu của du khách, đấy mới là hiệu quả.

Khánh Hòa cũng sẽ tháo gỡ những tồn tại, yếu kém, lâu nay ảnh hưởng đến sự phát triển du lịch của tỉnh như: các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch, gồm cảng hàng không quốc tế Cam Ranh, cảng biển dành riêng cho du lịch, khu neo đậu du thuyền... gặp nhiều trở ngại trong việc đầu tư nâng cấp, hoặc xây mới. Bàn về việc liên kết giữa Khánh Hòa với các tỉnh duyên hải miền Trung và các trung tâm du lịch lớn của cả nước, ông Võ Đình Thu, Tổng thư ký Hiệp hội du lịch Khánh Hòa thừa nhận: Lâu nay Khánh Hòa đã có sự liên kết với Thành phố Hồ Chí Minh, Phú Yên, Ninh Thuận... nhưng sự liên kết này khá lỏng lẻo, chưa có sự ràng buộc, vẫn theo kiểu “xã giao” nên chưa tạo được sự chuyển biến, mặc dù ai cũng thấy được sự cần thiết phải cải thiện vấn đề này.

Ngoài Festival Biển được khởi động từ năm 2003 và sau đó cứ hai năm được tổ chức một lần, cùng hàng loạt các cuộc thi Hoa hậu quốc gia và quốc tế, Khánh Hòa đang nhắm đến việc tổ chức Hội chợ du lịch biển đảo quốc tế vào các năm 2013 và 2015, cũng như các cuộc đua thuyền buồm quốc tế (đã tổ chức thành công hai cuộc đua thuyền buồm Hồng Công-Nha Trang), xây dựng các khu ẩm thực vùng biển, nghiên cứu phát triển các sản phẩm thủ công mỹ nghệ gắn liền với đời sống của biển, đảo... Tất cả những gì gắn với du lịch ở Khánh Hòa, đều có hơi thở của biển, mang nét đặc trưng của xứ sở loài yến và trầm hương. Hoàn toàn đúng khi nói rằng: Du lịch Khánh Hòa sống còn cùng biển, đảo./.