Đặc sản cá nướng úp chậu – Nam Định
Không biết món cá này xuất hiện từ bao giờ nhưng theo nhiều người dân trong xã Phương Định, cứ khoảng 25 tháng Chạp, nhà nhà lại rậm rịch chuẩn bị món cá nướng này để bày trên mâm cơm ngày Tết. Cá dùng để nướng thường là cá trắm cỏ (từ 2-5kg), cá chép (từ 1-1,5kg) tùy theo sở thích của từng nhà. Cá chép chỉ cần mổ bụng, rửa sạch, còn các loại cá to, chủ nhà thường cắt làm 2 hoặc 3 khúc. Sau đó tẩm ướp gia vị, hành, sả, thì là, gừng…khoảng 30 phút cho ngấm gia vị. Rồi cho cá vào chậu nhôm, xung quanh xếp gạch và lót một lớp rơm, lá chuối bên dưới.
Khi đã kiểm tra chậu úp cá chắc chắn, bắt đầu trải rơm đốt xung quanh thành chậu, phía trên chậu liên tục trong 30 phút. Rồi phủ kín chậu bằng một lớp trấu dày đốt trong khoảng 5 tiếng. Sau đó, gạt hết lớp trấu và rơm trên chậu, dùng kẹp tre mở chậu để lật cá. Bây giờ, một mặt cá đã chín vàng, khô, mùi thơm ngào ngạt. Cẩn thật lật mặt sau của cá và tiếp tục ủ trấu nóng trong 5 - 6 tiếng nữa thì món cá nướng úp chậu mới hoàn thành.
Để món cá nướng ngon, phải biết canh lửa, kiên trì, không được nóng vội cho lửa cháy to, cá sẽ bị chín ép, bị cháy, còn khi ít lửa, cá chín không đều, thịt thường không có mùi thơm. Khi cá chín vàng, thơm lừng ấn vào thấy khô là hoàn tất. Khi ăn chấm cá với nước mắm pha gừng, vừa cay, vừa bùi, thơm mùi rơm nếp.
Giờ đây, món cá nướng úp chậu đã trở thành đặc sản của người dân xã Phương Định, là một món ăn mời khách, món quà biếu dân dã mà cũng rất lạ và độc đáo. Nếu có dịp du xuân trên miền đất “non Côi sông Vị” dịp đầu xuân, bạn nhớ ghé qua xã Phương Định (cách thành phố Nam Định khoảng 30 km) để thưởng thức món cá đặc biệt này nhé./.
