Theo đó, phạm vị quy hoạch Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn gồm 4 huyện Đồng Văn, Mèo Vạc, Yên Minh, Quản Bạ; diện tích tự nhiên khoảng 235.680 ha với dân số khoảng 265.000 người (năm 2013).

Năm 2010, cao nguyên đá Đồng Văn được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu, có giá trị về di sản địa chất, đa dạng sinh học, văn hóa các dân tộc bản địa mang ý nghĩa quốc gia và quốc tế. Bên cạnh đó, Cao nguyên đá Đồng Văn còn là khu du lịch quốc gia, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch vùng núi Bắc Bộ nhằm đảm bảo an ninh, quốc phòng và ổn định chính trị bền vững toàn vùng Bắc Bộ.

Chính vì vậy, mục tiêu đặt ra cho quy hoạch cao nguyên đá Đồng Văn là xây dựng phải gắn với bảo tồn, tôn tạo và phát huy các giá trị di sản thiên nhiên, văn hóa để phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh quốc phòng, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. 

Quy hoạch dựa trên phân tích đánh giá điều kiện tự nhiên, hiện trạng kinh tế - xã hội, dân số, lao động, các đô thị và điểm dân cư nông thôn, tình trạng sử dụng đất , hạ tầng kĩ thuật, môi trường. Ngoài ra, quy hoạch còn phân vùng và định hướng phát triển các không gian như các công viên chuyên đề; các đô thị - trung tâm du lịch và các thị trấn khác; mạng lưới điểm dân cư nông thôn; cơ sở kinh tế, đặc biệt là cơ sở phục vụ phát triển dịch vụ, thương mại, du lịch; các vùng nguyên liệu nông, lâm sản, dược liệu và các khu vực khác.

Bên cạnh đó, quy hoạch tập trung vào xây dựng các đô thị - trung tâm du lịch bao gồm: Thị trấn Đồng Văn là Trung tâm du lịch văn hóa lịch sử; Thị trấn Mèo Vạc là Trung tâm du lịch khoa học, mạo hiểm và thương mại cửa khẩu; Thị trấn Yên Minh là Trung tâm du lịch sinh thái, đô thị xanh; Thị trấn Tam Sơn là Trung tâm du lịch, vui chơi giải trí (Quản Bạ).

Quá trình thực hiện nhiệm vụ quy hoạch xây dựng Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn sẽ tập trung phân tích, đánh giá hiện trạng, điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội, dân số, lao động, sử dụng đất đai, kiến trúc cảnh quan, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng và quản lý đô thị. 

Từ đó có định hướng phát triển không gian đô thị gồm các khu vực bảo tồn, tôn tạo, các khu chức năng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là dịch vụ, thương mại, du lịch, các khu trung tâm hành chính, giáo dục đào tạo, y tế, khu ở, công viên, cây xanh tự nhiên, các khu chức năng khác. 

Đặc biệt, thiết kế đô thị, cần chú trọng gìn giữ, phát huy các đặc trưng về không gian, cảnh quan, kiến trúc truyền thống tại khu vực, đảm bảo hợp lý, hiệu quả, không tác động xấu đến môi trường.

Thu Thủy