Độc đáo món cháo mối trên đỉnh Trường Sơn ( Quảng Nam)

Người Cơ Tu sinh sống chủ yếu trên dãy Trường Sơn ở các huyện Đông Giang, Nam Giang, Tây Giang, tỉnh Quảng Nam. Mùa mưa diễn ra từ tháng 3 đến tháng 8 âm lịch hàng năm là lúc mối xuất hiện nhiều, cũng là mùa đồng bào Cơ Tu có được những món ăn yêu thích chế biến từ con mối cánh (cláp) đầy hấp dẫn. Trong đó phải kể đến món cháo mối (cláp p’chơ), thường được người con rể Cơ Tu nấu cho bố mẹ vợ để tỏ lòng hiếu thảo. 

Cách bắt mối của người Cơ Tu cũng thật thú vị: Nếu phát hiện có mối đang bay ra, nghĩa là sắp có mưa. Mọi người trong làng nhanh tay thắp một cây đèn dầu hoặc đèn cầy, đam cắm vào giữa cái thau nước lớn, đem ra đặt ở giữa sân. Mối thấy ánh sáng sẽ thi nhau bay đến, sà xuống gặp nước, ướt cánh không bay lên được, nên nằm lại trong thau. Thỉnh thoảng lại chạy ra lấy tay khuấy nước trong thau để giữ cho mối nằm im trong chậu.

Mối càng bay ra nhiều chứng tỏ trận mưa càng lớn. Khi những giọt mưa đầu tiên đổ xuống người Cơ Tu dừng công việc bắt mối, vớt mối trong chậu ra cái mẹt hoặc rổ lớn. Sau đó, người ta dùng nước sạch rửa mối nhẹ nhàng nhiều lần, lấy các ngón tay đảo nhẹ và sảy để cánh mối bung ra.

Cách chế biến cháo mối rất đơn giản, gạo đem nấu cho chín nhừ, lúc gần được thì cho mối đã rang vào nồi, chờ sôi lại rồi nêm gia vị cho vừa ăn là đã có bát cháo mối với mùi thơm rất đặc trưng, thơm ngon, bổ dưỡng. Không gì thú vị bằng khi được thưởng thức hương vị thơm lừng, beo béo và ngọt bùi… của món ăn khá lạ lẫm này trong mùa mưa rét.

Ngoài nấu cháo, người Cơ Tu còn chế biến thành mối rang, mối dầm mắm, dầm muối, bánh mối cũng ngon không kém phần. Mối rang cất trong ống lồ ô để dành treo gác bếp để ăn lai rai hoặc làm mồi trong bữa nhậu,  khi giã nát nén lại thành bánh hương vị cũng không kém phần ngọt ngào, mối dầm nước mắm hoặc giã với muối ăn với cơm cũng rất là ngon./.