Bắc Ninh đón 2 chứng nhận Di sản văn hóa quốc gia
Ngày 11/2, tỉnh Bắc Ninh đã vinh dự đón 2 bằng chứng nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia dành cho lễ hội truyền thống Đồng Kỵ và lễ hội Kéo co thôn Hữu Chấp.
Hội Đồng Kỵ là một trong những lễ hội được tổ chức sớm nhất trong năm và có nhiều nét văn hóa đặc sắc, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước tham quan.
Lễ hội rước pháo Đồng Kỵ. Ảnh: TTXVN
Hội Đồng Kỵ là hội pháo diễn ra trong 3 ngày mùng 4, 5, 6 tháng Giêng Âm lịch, gắn liền với sự tích về đức thánh Thiên Cương ra quân đánh giặc Xích Quỷ. Hội pháo nhằm nhắc lại chiến công anh dũng của đức thánh Thiên Cương cùng dân làng Đồng Kỵ, tiếng pháo nổ là tiếng pháo lệnh xuất quân chiến đấu của ngài.
Từ khi pháo không còn được lưu hành, thực hiện theo quy định của Nhà nước, người dân Đồng Kỵ giữ truyền thống của tổ tiên thông qua nghi lễ thờ pháo và rước pháo. Lễ rước pháo Đồng Kỵ được chuẩn bị từ sớm mùng 4 với sự tham gia của hàng trăm người, với nhiều nghi thức trang trọng, đặc sắc.
Bên cạnh tục rước pháo luôn chật cứng người xem, về hội Đồng Kỵ, du khách còn được tham gia các hoạt động văn hóa thể thao như: Quan họ trên thuyền, đấu vật, cờ tướng, chọi gà… thể hiện nét văn hóa lành mạnh trong mùa lễ hội tại làng Đồng Kỵ nói riêng, tỉnh Bắc Ninh nói chung.
Lễ hội Kéo co thôn Hữu Chấp. Ảnh: TTXVN
Còn lễ hội Kéo co thôn Hữu Chấp là một trong những lễ hội truyền thống lâu đời nhất của vùng Kinh Bắc với hàng trăm năm tồn tại. Lễ hội được tổ chức vào ngày mùng 4 Tết thể hiện khát vọng chinh phục thiên nhiên, cầu mong mưa thuận gió hòa, người dân có cuộc sống ấm no, hưng thịnh.
Khác với trò chơi kéo co ở các địa phương khác, kéo co làng Hữu Chấp sử dụng thân cây tre làm dây kéo. Việc lựa chọn tre được người dân nơi đây tiến hành hết sức cẩn trọng, tỉ mỉ.
Theo Ban tổ chức, đội hình kéo co bao gồm 70 thanh niên khỏe mạnh trong độ tuổi từ 30 đến 45 chia làm 2 đội bên Đông và Tây. Bốn ông hóa cầm cờ lệnh và bốn ông vè làm nhiệm vụ cầm chịch cuộc chơi. Bốn người to khỏe nhất sẽ được chọn đứng đầu đòn gánh, tất cả đều cởi trần, đóng khố, thắt lưng nhiễu điều, đầu chít khăn lụa, những người còn lại bám vào thân tre chờ hiệu lệnh của các ông hóa mà kéo.
Theo quy định từ xa xưa của người dân Hữu Chấp, các đội sẽ kéo 3 keo, bên nào kéo được 2 keo bên đó thắng. Đặc biệt, tới keo thứ 3 thì người xem được quyền vào kéo giúp.
Điều độc đáo trong trò chơi không phải bên nào kéo khỏe sẽ thắng mà cần vận hành theo quy tắc. Người dân nơi đây cho rằng phía Đông là hướng của mặt trời mọc và phía Tây là phía mặt trời lặn, sự xuất hiện và biến mất của mặt trời thể hiện chu trình khép kín của thời gian luân chuyển từ ngày này sang ngày khác. Đây cũng là một đặc trưng nổi bật của cộng đồng cư dân trồng lúa nước mang trong mình tín ngưỡng thờ thần mặt trời. Vì thế, đến keo thứ ba, dân làng sẽ vào giúp bên Đông để bên Đông chiến thắng.
Điều độc đáo trong trò chơi không phải bên nào kéo khỏe sẽ thắng mà cần vận hành theo quy tắc. Người dân nơi đây cho rằng phía Đông là hướng của mặt trời mọc và phía Tây là phía mặt trời lặn, sự xuất hiện và biến mất của mặt trời thể hiện chu trình khép kín của thời gian luân chuyển từ ngày này sang ngày khác. Đây cũng là một đặc trưng nổi bật của cộng đồng cư dân trồng lúa nước mang trong mình tín ngưỡng thờ thần mặt trời. Vì thế, đến keo thứ ba, dân làng sẽ vào giúp bên Đông để bên Đông chiến thắng.
Nguồn: Báo Chính Phủ
