Một góc Làng Văn hóa du lịch cộng đồng thôn Thanh Sơn (Thanh Thủy).

Trên địa bàn huyện Vị Xuyên hiện có 4 di tích lịch sử cấp Quốc gia, đó là: Chùa Sùng Khánh, xã Đạo Đức; chùa Nậm Dầu, Ngọc Linh;  chùa Bình Lâm, xã Phú Linh và danh lam thắng cảnh Hang Đán Poóng, xã Bạch Ngọc. Ngoài ra, huyện Vị Xuyên còn có hệ thống hang động đẹp, kỳ vỹ như hang Khâu Mèng, xã Thuận Hòa; hang Tham Luồng, xã Minh Tân với nhiều cột nhũ đá vôi và những quần thể chứa các khối thạch nhũ lớn, trầm tích hóa thạch còn nguyên sơ, hứa hẹn là một điểm DL khám phá hấp dẫn đối với du khách. Bên cạnh đó, dải Tây Côn Lĩnh trải dài trên địa bàn nhiều xã với những cánh rừng nguyên sinh bạt ngàn, những đồi chè Shan tuyết cổ thụ; rất phù hợp với loại hình DL khám phá, DL sinh thái.

Những năm gần đây, huyện luôn chú trọng xây dựng và phát triển các Làng Văn hóa du lịch cộng đồng (VHDLCĐ) gắn với xây dựng Nông thôn mới. Đến nay, huyện Vị Xuyên đã xây dựng được 4 Làng VHDLCĐ: Làng VHDLCĐ thôn Thanh Sơn, xã Thanh Thủy; Làng VHDLCĐ thôn Lùng Tao, xã Cao Bồ; Làng VHDLCĐ thôn Khuổi Lác, xã Trung Thành và Làng VHDLCĐ thôn Bản Bang, xã Đạo Đức. Các Làng VHDLCĐ đều tạo được sản phẩm du lịch về ẩm thực, văn hóa dân tộc, sản phẩm lưu niệm phục vụ du khách.

Đến Làng VHDLCĐ thôn Bản Bang, xã Đạo Đức, thôn có 100% đồng bào dân tộc Dao sinh sống, nhiều giá trị văn hóa truyền thống vẫn được người dân gìn giữ và lưu truyền. Người Dao Bản Bang có nhiều lễ hội tín ngưỡng độc đáo, như: Lễ Cầu mùa, Lễ Cấp sắc, Lễ Cắm cô,... cùng với nhiều tập quán phong phú trong đám hiếu, đám hỷ. Đến với Bản Bang, du khách không chỉ được thưởng ngoạn phong cảnh bình dị, nên thơ mà còn có cơ hội tham gia các trò chơi, tham quan các nghề truyền thống, như: Dệt thổ cẩm, đan lát, chạm bạc; mua sắm những sản phẩm lưu niệm thủ công. Bản Bang còn níu giữ du khách với những món ẩm thực đặc trưng của đồng bào nơi đây,  như: Xôi ngũ sắc, măng cuốn, cá Bỗng nấu măng chua, thịt lợn chua, thịt gà đồi...

Trưởng thôn Bản Bang, Đặng Văn Hiệu cho biết: “Toàn thôn hiện có gần chục hộ làm dịch vụ Homestay – phục vụ nhu cầu ăn, nghỉ của du khách. Thời gian qua, thôn đã tích cực đẩy mạnh phát triển các nghề truyền thống như đan lát, dệt thổ cẩm để tạo các sản phẩm phục vụ DL; tích cực chỉnh trang đường làng, ngõ xóm. Tuy nhiên, lượng khách đến với Bản Bang vẫn còn rất khiêm tốn, chủ yếu đến tham quan chứ không ăn uống, nghỉ lại nhiều nên doanh thu từ DL, dịch vụ của thôn vẫn còn thấp…”.

Dù là huyện có nhiều tiềm năng, lợi thế nhưng lượng du khách đến với Vị Xuyên vẫn chưa nhiều!? Đem câu hỏi này trao đổi với ông Nguyễn Hữu Việt, Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin huyện Vị Xuyên, được biết: Mặc dù đã tích cực tuyên truyền, nhưng nhận thức của người dân về DL vẫn còn hạn chế, thiếu kinh nghiệm làm DL; cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng, thiếu vốn đầu tư vào các điểm, các địa danh; các sản phẩm phục vụ DL chưa đa dạng; đội ngũ quản lý về lĩnh vực DL còn thiếu và yếu…

Thực hiện Chương trình số 29 của BTV Tỉnh ủy về phát triển DL thành ngành kinh tế mũi nhọn, UBND huyện Vị Xuyên đã ban hành kế hoạch thực hiện với nhiều giải pháp hữu hiệu, như: Nâng cao nhận thức cho toàn hệ thống chính trị từ lãnh đạo các cấp, ngành đến người dân về phát triển DL, triển khai bộ Quy tắc ứng xử trong hoạt động DL; làm mới và nâng cao chất lượng các sản phẩm DL; đa dạng hóa các loại hình DL như: DL cộng đồng, DL tâm linh, DL lịch sử; huy động các nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng; kết nối các tour – tuyến trong và ngoài nước, đầu tư hệ thống wifi công cộng… Với nhiều giải pháp đồng bộ và hữu hiệu, huyện Vị Xuyên sẽ đạt được mục tiêu phát triển DL thực sự trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, phấn đấu đến năm 2020 đưa huyện Vị Xuyên thành điểm đến hấp dẫn cho mọi du khách./.