Đầu năm nay, Trung tâm Hoạt động Văn hóa khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám đưa vào khai thác hệ thống thuyết minh tự động về di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Để sử dụng hệ thống này, khách tham quan sử dụng một thiết bị có cài sẵn các nội dung thuyết minh, những địa điểm cần thuyết minh tại di tích. Nội dung thuyết minh được biên soạn cẩn thận về các câu chuyện lịch sử, câu chuyện di sản giúp khách tham quan dễ dàng hình dung quá trình hình thành và phát triển các giá trị của di tích. Những thông tin này được các chuyên gia văn hóa thẩm định kỹ trước khi triển khai. Nội dung thuyết minh được biên soạn bằng tám thứ tiếng gồm: Tiếng Việt, Anh, Pháp, Tây Ban Nha, Hàn Quốc, Nhật Bản, Thái-lan, Trung Quốc. Với thiết bị trên tay, chỉ cần bấm nút, khách tham quan được một “hướng dẫn viên ảo” hướng dẫn thăm mọi ngõ ngách của di tích. Anh Nguyễn Mạnh Hùng, khách du lịch đến từ TP Hồ Chí Minh cho biết: “Nếu tham quan Văn Miếu - Quốc Tử Giám mà không có hướng dẫn viên thuyết trình thì chúng tôi sẽ gặp khó khăn trong tìm hiểu. Khách đi lẻ nếu thuê dịch vụ thuyết minh của di tích thì tốn kém. Hệ thống thuyết minh tự động này rất thuận lợi cho hành trình tìm hiểu di tích của chúng tôi”.

Tiếp sau thành công của hệ thống thuyết minh tự động này, Trung tâm Bảo tồn Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội đưa vào hoạt động phần mềm hướng dẫn tham quan Hoàng thành Thăng Long. Chỉ cần một điện thoại thông minh, khách tham quan có thể tải phần mềm này và sẽ có hướng dẫn viên ảo giúp đỡ khám phá Hoàng thành. Những hoạt động tuy nhỏ, nhưng đánh dấu những bước chuyển lớn của du lịch Thủ đô. Đó là sự tham gia ngày càng sâu hơn của công nghệ vào phục vụ khách du lịch, mà rộng hơn, chính là phát triển du lịch thông minh.

Du lịch thông minh là hoạt động du lịch được xây dựng trên nền tảng của công nghệ và truyền thông; giúp cho sự tương tác, kết nối chặt chẽ giữa nhà quản lý, doanh nghiệp và khách du lịch, nhằm nâng cao chất lượng phục vụ khách, đồng thời, giúp cho việc quản lý thuận tiện hơn. Cùng với đó là hệ thống hạ tầng được công nghệ hóa. Nhiều thành phố trên thế giới đã ứng dụng công nghệ triệt để phục vụ khách du lịch, từ việc đặt các dịch vụ tại khách sạn, nhà hàng, xin cấp visa, mua vé máy bay… Hà Nội đang từng bước xây dựng thành phố thông minh, trong đó, du lịch được ưu tiên. Thời gian qua, nhiều địa điểm công cộng đông khách du lịch trên địa bàn như: khu vực hồ Hoàn Kiếm, Phố Sách, sân bay quốc tế Nội Bài, trên một số tuyến xe buýt đã được phủ wifi miễn phí… Dự kiến, một số khu vực như làng gốm sứ Bát Tràng, làng cổ Đường Lâm… cũng sẽ được phủ wifi miễn phí trong năm nay. Hà Nội đang hoàn thiện việc xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu dùng chung cho ngành du lịch. Hiện tại, Cổng thông tin điện tử du lịch Hà Nội tại địa chỉ www.myhanoi.vn đã hoàn thành giao diện, hệ thống, tính năng… Cổng thông tin bước đầu đáp ứng được chức năng liên kết, kết nối và là diễn đàn giữa nhà quản lý, người dân, du khách. Đặc biệt hơn, còn kết nối với các doanh nghiệp trên toàn cầu. Cổng thông tin không chỉ cung cấp thông tin về các tài nguyên du lịch, mà còn gợi ý, đề xuất lịch trình, chi phí dự kiến… Khách cũng có thể tham khảo, lựa chọn các cơ sở lưu trú từ khách sạn đến homestay, ẩm thực, các địa điểm mua sắm… Đây thật sự là “cầu nối” giữa doanh nghiệp du lịch và khách, là trợ lý hữu ích với khách du lịch trong nước và ngoài nước. Hiện tại, Sở Du lịch phối hợp Sở Thông tin và Truyền thông, Tập đoàn Bưu chính - Viễn thông Việt Nam (VNPT) xây dựng bản đồ số về du lịch Hà Nội theo công nghệ GIS, xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu chung.

Cùng với nỗ lực của chính quyền, các cơ quan trực thuộc thành phố, các doanh nghiệp trên địa bàn cũng năng động hơn trong xây dựng du lịch thông minh. Mới đây, Ban Chỉ đạo Thương mại điện tử thành phố công bố một tín hiệu đáng mừng: Hầu hết doanh nghiệp du lịch trên địa bàn đã triển khai ứng dụng thương mại điện tử ở nhiều quy mô và mức độ khác nhau. Tỷ lệ khách du lịch trong nước đặt phòng trực tuyến tại khách sạn và đặt tua du lịch trực tuyến đạt hơn 60%; tỷ lệ khách du lịch quốc tế sử dụng hai dịch vụ này đạt hơn 75%. Tỷ lệ khách sạn, cơ sở mua sắm và ăn uống đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch lắp đặt thiết bị chấp nhận thẻ thanh toán (POS) và cho phép khách thanh toán không dùng tiền mặt khi sử dụng dịch vụ đạt hơn 65%. Thành phố Hà Nội nằm trong tốp 10 điểm đến có lượng khách du lịch đặt phòng qua website tăng nhanh nhất trong một năm trở lại đây (với tỷ lệ tăng trưởng đạt 261%) theo điều tra thống kê và đánh giá của trang www.airbnb.com.

Theo Giám đốc Sở Du lịch Trần Đức Hải, mô hình du lịch thông minh là cách trực tiếp và nhanh nhất giúp các đối tượng khách tìm kiếm thông tin, hiểu rõ hơn những điểm đến, giá trị nổi bật của Hà Nội. Từ đó, họ có thể nhanh chóng lựa chọn được những chương trình, hành trình phù hợp nhu cầu, sở thích, túi tiền của mình. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, xây dựng mô hình du lịch thông minh là một tất yếu mà Hà Nội sẽ tiếp tục đầu tư, phát triển./.