Tuyên Quang cổ kính và thơ mộng
Thị xã Tuyên Quang còn lưu giữ được rất nhiều chứng tích của lịch sử như: Thành nhà Mạc được xây dựng vào cuối thế kỷ 16, nơi ghi dấu nhiều sự kiện lịch sử hào hùng của nhân dân Tuyên Quang. Di tích quốc gia này hiện còn hai cổng thành phía Tây và phía Bắc cùng một số đoạn tường thành. Tiếp đó là hệ thống đền, chùa cổ kính như: Đền Mỏ Than, đền Kiếp Bạc, chùa Hương Nghiêm... trong số các điểm này, điểm du lịch núi Cấm núi non trùng điệp, là thắng cảnh được nhiều du khách biết đến. Từ lưng chừng núi, một con suối nước trong veo, len lỏi qua những triền đá dốc làm cho cảnh sắc thiên nhiên càng thêm vẻ kỳ thú.
Cổng Trời thuộc khu du lịch sinh thái núi Dùm có nhiều hang động, núi đá vôi đẹp như: Hang Dơi, hang Bà Cún, hang Ông... Trước kia, khi khai thác khoáng sản ở Cổng Trời, người Pháp đã làm một con đường chạy theo đường vòng trôn ốc qua các sườn núi. Đường rộng 2 mét, có những khúc cua được kè đá rất đẹp... Những danh lam thắng cảnh này đã tạo cho thị xã Tuyên Quang mang dáng dấp một đô thị cổ kính và thơ mộng bên dòng sông Lô.
Thị xã còn là nơi cư trú của nhiều dân tộc anh em như: Kinh, Tày, Nùng, Dao... Mỗi dân tộc khi đến đây định cư ở đây đã tạo nên những giá trị văn hoá riêng đậm đà bản sắc dân tộc, hình thành một vùng văn hoá đa hương sắc được gìn giữ và ngày càng phát triển. Trong đó lễ hội đua thuyền sông Lô của cư dân nông nghiệp vùng sông nước, hiện nay đã được thị xã Tuyên Quang khôi phục và trở thành lễ hội truyền thống được tổ chức trong những ngày đầu xuân mới, thu hút hàng vạn lượt người đến tham quan.
Lễ hội đền Hạ được tổ chức vào ngày 11 và 12/2 âm lịch hằng năm, là lễ hội lớn nhất trong năm của người dân thị xã Tuyên Quang, với ước vọng về cuộc sống bình yên, mùa màng tươi tốt. Những ngôi đền, chùa cổ kính ở thị xã Tuyên Quang không chỉ có giá trị về văn hoá, kiến trúc, nghệ thuật, mà còn là danh lam thắng cảnh đẹp. Du khách thập phương đổ về không chỉ đi lễ mà còn để vãn cảnh chùa.
Chùa Hương Nghiêm (còn gọi là chùa Hang), nằm trong hang đá sâu 50m, hang đá được tạo bởi hai mái vòm lớn có từ hàng nghìn năm, với nhiều nhũ đá đủ mọi hình thù, chim muông, cổ thụ, tạo nên một vẻ đẹp kỳ thú, bí ẩn. Đền Mẫu Ỷ La, xung quanh đền có nhiều cổ thụ bốn mùa tươi tốt với nhiều hình dáng kỳ thú, khách hành hương có thể tận hưởng không khí trong lành, hoà cùng với cảnh đẹp vừa thanh tao vừa u tịch của ngôi đền. Đền Thượng thuộc xã Tràng Đà là một trong những ngôi đền có cảnh sắc thiên nhiên vào loại đẹp nhất trong hệ thống đền chùa trên địa bàn thị xã Tuyên Quang. Đền thờ Mẫu thần, được dựng vào năm 1801, được các triều đại phong kiến trao nhiều sắc phong.
Đền Hạ nằm trên địa bàn phường Tân Quang, được xây dựng vào năm 1738, thời Lê Cảnh Hưng (Hậu Lê), thờ Mẫu thần. Đền có mái đao cong duyên dáng với những biểu tượng rồng, phượng đắp nổi trên lớp mái ngói vẩy. Ngôi đền in bóng bên dòng sông Lô, nơi có khúc sông uốn lượn hình rồng, di tích mang đậm nghệ thuật kiến trúc tôn giáo. Hiện nay, trong đền còn có nhiều pho tượng cổ có giá trị về mặt nghệ thuật và lịch sử cùng nhiều bức tranh chạm khắc có giá trị nghệ thuật cao. Đền Hạ hiện đã được trùng tu, tôn tạo bề thế, khang trang để phục vụ du khách, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hoá tâm linh của người dân địa phương.
Ngoài ra, thị xã Tuyên Quang còn nhiều đền, chùa linh thiêng nổi tiếng như: Đền Kiếp Bạc, chùa Trùng Quang, đền Cảnh Xanh... thu hút nhiều du khách thập phương đến tham quan. Hiện nay thị xã Tuyên Quang đã hình thành được các tua, tuyến về du lịch tâm linh. Phát triển du lịch văn hoá tâm linh đang mở ra hướng đi mới trong phát triển dịch vụ, du lịch ở thị xã Tuyên Quang, góp phần khai thác tiềm năng, thế mạnh phát triển kinh tế của địa phương.
