Các đền đài Kitô giáo và Byzentine cổ đại ở Thessalonika (Hy Lạp)
Đi dọc theo bờ đá của cái hồ nước xanh trong vịnh Thessalonika, du khách sẽ phát hiện ra ở phía đông có tháp Trắng. Dấu tích cuối cùng của thành luỹ hải ngoại mà người Thổ Nhĩ Kỳ đã dựng nên hồi thế kỷ 15.
Gần đó là viện bảo tàng khảo cổ cất giữ những báu vật tìm thấy trong các lăng mộ ở Macédoine thời cổ điển, như chiếc bình lớn bằng đồng có cẩn bạc thế kỷ thứ IV trước công nguyên, cũng như cái rương, những huy hiệu, những vương miện của vua Philippe đệ nhị nước Macédoine, thân phụ của Alexander đại đế. Cách đó không xa, về phía đông bắc, sừng sững nổi lên toà nhà hình bán nguyệt của Hội chợ quốc tế, nơi hẹn của các du khách năm châu vào tháng 9 hàng năm.
Đi đến phố Egnatia, du khách sững sờ trước vẻ huy hoàng của các bức phù điêu trên các cột của Khải hoàn môn Galère, kể lại các chiến công của nước La Mã đã thắng người Ba Tư ra sao. Nghệ thuật phù điêu ở đây rất tiêu biểu cho thời hậu kỳ Đế quốc La Mã (384-476).
Phía bắc Khải hoàn môn là lăng tẩm của hoàng đế, vào thế kỷ thứ V người công giáo đã biến thành nhà thờ Saint Georges. Nhà thờ trông như một ngôi mộ tròn lớn có cây tháp vẫn vững chãi cùng năm tháng sau bao lớp sóng phế hưng của lịch sử. Các bức hoạ cẩn sành (mosaique) trên nền vàng miêu tả chim muông hoa lá và mái vòm có nhiều hình các vị thánh, được coi là những sáng tạo lớn của nghệ thuật Kitô giáo cổ thời.
Ở ngã tư phố Hermès là nhà thờ Saint Sophie nổi tiếng (tế kỷ thứ 8), đánh dấu cho lịch sử kiến trúc Byzance ở Hy Lạp, phối hợp mô hình cổ điển của vương cung thánh đường với mô hình thánh giá Hy Lạp có mái vòm. Hình thánh nữ cẩn sành có hoa quanh vàng ở gian cung thánh và tổng thể hải hoà của các bức hoạ cẩm sành trên mái vòm, góp phần làm tăng vẻ uy nghi cho ngôi giáo đường.
Gần ngôi nhà thờ Acheiropoietos, nhà thờ xưa nhất Hy Lạp (thế kỷ thứ 5) là nhà thờ Panaghia Chalkéon có nhiều bức bích hoạ thế kỷ XI.
Trong các ngôi nhà thờ kiểu Byzance đẹp nhất, đừng quên nhà thờ Saint Démètre, là ngôi nhà thờ lớn nhất Thessalonique. Nhà thờ được xây hồi thế kỷ thứ 5 tại chính nơi vị thánh (Saint Démètre) tử vì đạo vào thời vua Galère (250-311) bách hại Kitô giáo. Năm 1917 lại chịu chung cảnh hoả hoạn của thành phố. Được trùng tu lại, nhà thờ vẫn giữ được những bức bích hoạ cẩm sành quý giá hồi thế kỷ thứ VII.
Du khách có thể đi qua khu phố phương đông cổ với các con đường nhỏ có những căn nhà xưa, để leo lên thành cổ, đỉnh cao của thành phố. Từ đây du khách có thể bao quát cả thành phố, bãi biển với vịnh sâu 26m, xa xa là đỉnh núi Olympe mờ mờ trong mây.
