Ruộng bậc thang Sapa(Lào Cai): Những chiếc thang leo lên bầu trời
Tập hợp ruộng bậc thang của người Mông, người Dao và người Giáy ở thung lũng Mường Hoa (Tả Van, Lao Chải). Đặc biệt, ở thung lũng Mường Hoa, hệ thống ruộng bậc Ruộng bậc thang ở Sa Pa là sản phẩm của tri thức dân gian của người Mông, người Dao. Ruộng bậc thang của người Mông và người Dao ở Sa Pa khác với của người Hà Nhì ở Vân Nam, Trung Quốc, hay ở Phillipine vì mỗi dân tộc đều có các canh tác và khai thác khác nhau. Chủ nhân của ruộng bậc thang ở Sa Pa là những người có tri thức dân gian phong phú, họ có cách canh tác riêng. Do vậy việc ruộng bậc thang ở đây được công nhận không phải là sự “may mắn”, mà là tất nhiên đối với tri thức dân gian.
Trước khi ruộng bậc thang Sa Pa được tạp chí Travel and Leisure (Mỹ) công bố là một trong 7 thửa ruộng bậc thang đẹp và kỳ vĩ nhất Châu Á và thế giới, tỉnh Lào Cai đã có kế hoạch nghiên cứu để tiến hành đề xuất Cục di sản đề nghị UNESCO công nhận di sản thiên nhiên thế giới, tuy nhiên không chỉ riêng ruộng bậc thang mà là cả quần thể ruộng bậc thang, bãi chạm khắc đá cổ và vườn quốc gia Hoàng Liên.
Ruộng bậc thang ở mỗi nơi đều mang những vẻ đẹp riêng và là sản phẩm của tri thức dân gian của mỗi tộc người tại nơi đó, như ruộng bậc thang Sa Pa là sản phẩm của tri thức dân gian người Mông, người Dao, ruộng bậc thang ở Nguyên Dương (Trung Quốc) là sản phẩm của tri thức dân gian của người Hà Nhì...nên đều mang những nét đặc trưng riêng biệt. Do vậy, khó có thể nói ruộng bậc thang nào có lợi thế hơn ruộng bậc thang nào.
Tuy nhiên, có thể tự hào mà nói rằng mỗi vẻ đẹp của ruộng bậc thang ở Lào Cai là những tuyệt tác do người nông dân vùng cao tạo ra. Những cảnh này không chỉ là danh thắng của quê hương, thu hút du khách tới chiêm ngưỡng, mà nó còn là những bồ thóc không bao giờ vơi của đồng bào các dân tộc. Đó cũng là kết quả của phương thức canh tác nông nghiệp bền vững từ xa xưa, nhất là khi thực hiện những chiến dịch ra quân thi đua làm ruộng bậc thang để định canh, định cư theo lời dạy của Bác Hồ và chủ trương của Tỉnh ủy Lao Cai cách đây 50 năm.
Càng giá trị hơn bởi nhiều khu ruộng bậc thang ngày nay đang góp phần tạo ra sản phẩm du lịch độc đáo cho vùng cao. Bởi đây là những điểm đến hấp dẫn và không thể thiếu của rất nhiều du khách nước ngoài khi chọn tour tới Lào Cai.
Việc ruộng bậc thang Sa Pa được công nhận là di sản thế giới sẽ mang đến hiệu quả quảng bá rất lớn, thúc đẩy du lịch phát triển và qua đó sẽ góp phần tuyên truyền nâng cao nhận thức về việc gìn giữ và phát huy các giá trị của tri thức dân gian đối với loại hình canh tác này. Tuy nhiên, nếu được công nhận thì Sa Pa cũng phải có chiến lược bảo tồn ruộng bậc thang và bảo vệ môi trường trước nguy cơ đô thị hoá, làm thuỷ điện.