Vẻ đẹp nguyên sơ hang đá Thẳm Nặm (Nghệ An)

Thẳm Nặm là một hang đá nằm trong lòng Phá Chầng - Núi Ông, một ngọn núi đá vôi gần bản Xiêng Lằm (Mường Lằm xưa), bên bờ Nậm Nơn nay là lưu vực lòng hồ thuỷ điện Bản Vẽ, thuộc xã Hữu Khuông huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An. Hang đá này cách trung tâm thị trấn Hoà  Bình, huyện Tương Dương khoảng 120 km theo hướng Tây Bắc và cách khu vực Nhà máy thuỷ điện bản Vẽ khoảng 3 giờ chạy thuyền máy.

Theo người dân nơi đâu, trước trong những chuyến vào hang, họ đã phát hiện thấy khá nhiều hiện vật cổ bằng đồng như: dao găm, tượng vũ nữ...

Lòng hang Thẳm Nặm rất rộng, có nhiều nghách lên xuống, có những vị trí khá bằng phẳng, rộng, đủ chỗ cho hàng trăm người ngồi nghỉ bên những nhũ đá mê hồn. Trần hang cao, có nhiều thạch nhũ với những tinh thể thạch anh bám lấp lánh. Đặc biệt, trong lòng hang có một dòng suối ngầm nước trong vắt, mát lạnh chưa nhiều cá, tôm.

Tương truyền dòng suối ngầm này chảy từ Mường Quáng (Quế Phong), cách vị trí Mường Lằm khoảng 30 km về phía Tây bắc, luồn lách qua hệ thống hang động ngầm miền Tây. Đến đây, dòng suối ngầm này len lỏi lòng hang Thẳm Nặm suốt chiều dài  Phá Chầng để sau đó thoát ra cửa, hoà vào dòng Nậm Nơn.

Thẳm Nặm nằm trong quần thể các hang động gồm hang Hoàng Tử (Thẳm Tạo), hang Công Chúa (Thẳm Nàng), Thẳm Xoóng (hang Hai Cửa) gắn liền với một số tập quán của cư dân địa phương đặc biệt là hội giao duyên, diễn ra từ tháng hai đến tháng tư hằng năm. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, từ rất lâu, những tập quán này không còn được duy trì, do vậy hang Thẳm Nặm cùng với quần thể những hang đá liên quan cũng bị chìm vào quên lãng.

Do đặc điểm địa hình, Thẳm Nặm đến nay còn giữ nguyên vẻ hoang sơ. Trần hang rộng, cao, có vô số nhũ đá lấp lánh, dòng suối ngầm trong vắt mát lạnh róc rách suốt ngày đêm. Điều lý thú đó là dẫu chảy ngầm trong lòng núi nhưng dòng suối ngầm này vẫn có rất nhiều cá tôm... Lòng hang rộng, có nhiều bậc cao thấp tạo thành những quần thể nhũ đá đủ hình thù, tuỳ theo trí tưởng tượng của người vào hang.

Từ năm 2004, khi nhà máy thuỷ điện bản Vẽ hoạt động, một con đập lớn có chiều cao gần 160 m ngăn dòng Nậm Nơn đã được xây dựng tại bến Thượng Lưu (xã Yên Na) vì thế đường lên Thẳm Nặm cũng dễ dàng hơn. Sau khoảng 3 giờ đường sông, thuyền máy đã cập bãi đá cuội ngay dưới chân ngọn Phá Chầng. Từ đây, du khách chỉ sau 5 phút đi bộ là có thể đến cửa hang.

Với vị trí như hiện tại cũng như vẻ đẹp nguyên sơ của Thẳm Nặm, ông  Vi Tân Hợi, Phó chủ  tịch UBND huyện Tương Dương, cho biết trong tương lai gần, Thẳm Nặm sẽ là một điểm đến rất hấp dẫn du khách trong Tour du khảo lòng hồ Thuỷ điện Bản Vẽ.