Khu di tích núi, chùa Non Nước (Ninh Bình)
Núi Non Nước có tên cổ là Dục Thúy Sơn, nghĩa là "con chim trả” tắm bên dòng sông nước bạc", cao trên 100m. Núi nằm ở vị trí ngã ba sông, giao giữa sông Vân với sông Đáy. Hàng trăm năm trước, chân núi bị sóng biển bào mòn, khoét thành một hõm sâu, từ xa nhìn lại, núi giống như một mái hiên hình vòm cuốn che rợp cả một khoảng sông xanh.
Dưới chân núi là chùa Non Nước - một ngôi chùa cổ kính đã có hàng trăm năm tuổi, chùa được xây dựng từ thời nhà Lý, dưới đời vua Lý Nhân Tông. Chùa được xây dựng bằng đá, mái cong. Năm 2006, chùa đã được tu bổ khang trang hơn nhưng vẫn giữ được vẻ thiêng liêng trầm mặc. Mỗi năm chùa đón hàng nghìn lượt khách du lịch trong nước và quốc tế về thăm quan, chiêm bái. Từ chùa phóng tầm mắt ra xa, du khách sẽ được chiêm ngưỡng cảnh sắc thanh bình, yên ả của làng quê.
Nằm ở phía Tây Nam núi Dục Thúy là Đền thờ danh nhân văn hóa Trương Hán Siêu. Đền có kiến trúc xây dựng theo kiểu chữ Đinh, gồm có ba gian bái đường và hai gian hậu cung, hai tầng mái lợp bằng ngói, các góc có các đầu đao cong vút lên. Nhìn chính diện rìa mái cuộn lên ở hai đầu tựa như một chiếc thuyền rồng đang du ngoạn giữa cảnh trời non nước biếc.
Muốn lên đỉnh núi Non Nước phải bước qua bảy mươi hai bậc đá chia làm năm cấp, nhiều bậc đá đã bị thời gian và bàn chân con người làm mòn lõm, nhẵn lì. Càng lên cao không khí càng trở nên trong lành, thoáng nhẹ, tạo cho con người cảm giác như lạc vào chốn bồng lai tiên cảnh. Đỉnh núi tương đối bằng phẳng, cây cối xanh tươi, giữa đỉnh núi là Nghinh Phong Các được xây dựng từ thế kỷ XIV, thuận tiện cho du khách nghỉ ngơi, thưởng ngoạn cảnh trí.
Núi Non Nước không chỉ nổi tiếng là nơi tiên cảnh giữa chốn phàm trần mà còn là một căn cứ điểm quân sự. Nằm ở vị trí trọng yếu kiểm soát đường giao thông thủy, bộ Bắc Nam, tại đây đã diễn ra nhiều trận chiến ác liệt trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ của dân tộc, gắn liền với tên tuổi của các chiến sĩ cách mạng trẻ tuổi như Lương Văn Tụy, Giáp Văn Khương...
Đến với núi Non Nước còn là đến với bảo tàng thơ Hán Nôm - một bảo tàng thi ca của tạo hóa. Núi Non Nước là một trong số rất ít những ngọn núi ở Việt Nam được mệnh danh là "Núi thơ" - một cuốn sách đá lưu giữ những bài thơ vào loại kiệt tác của các tao nhân mặc khách nổi tiếng như: Trương Hán Siêu, Lê Thánh Tông, Lê Hiến Tông, Thiệu Trị, Tự Đức, Ngô Thì Sĩ, Ngô Thì Nhậm...
Bản giao hưởng của non và nước nơi đây đã, đang và mãi mãi là nguồn cảm hứng sáng tạo bất tận của các nhà văn, nhà thơ và là điểm đến lý tưởng cho du khách.
