Đồng bào Hà Nhì rộn ràng Lễ hội Khô Già Già
Nghi lễ cúng diễn ra trang trọng tại rừng công viên.
Tháng 6 âm lịch hàng năm, việc cày cấy đã xong, theo phong tục cổ truyền, đồng bào Hà Nhì tại các thôn, bản rộn ràng tổ chức Lễ hội Khô Già Già tại khu đất chung của thôn, còn gọi là rừng công viên. Lễ hội Khô Già Già diễn ra trong 3 ngày, từ ngày Thìn đến ngày Ngọ tháng 6 âm lịch.
Để chuẩn bị cho lễ hội, đồng bào Hà Nhì trong thôn cùng nhau lên rừng cắt cỏ gianh về lợp lại mái lán thờ tại rừng công viên, phát dọn cây cỏ, vệ sinh lán thờ sạch sẽ. Hai thầy cúng được chọn là những người có uy tín trong thôn.
Lễ hội Khô Già Già của đồng bào Hà Nhì có nhiều nghi lễ quan trọng, trong đó, quan trọng nhất là nghi lễ mổ trâu hiến tế thần linh và lễ cúng của thôn. Sau khi trâu được mổ xong, thịt sẽ được chia đều cho các gia đình làm lễ cúng tổ tiên tại nhà. Chiều tối ngày Tỵ, mỗi gia đình trong thôn chuẩn bị một mâm lễ vật gồm có thịt trâu, rượu, các sản vật làm được của gia đình như: Thịt lợn, thịt gà, trứng, lạc, đỗ tương, bí, ớt, dưa chuột… để tham gia lễ cúng chung của thôn.
Qua lễ cúng, thầy cúng và đại diện các gia đình cầu thần linh phù hộ cho mưa thuận, gió hòa, ngô lúa tốt tươi, thôn, bản có cuộc sống ngày càng no ấm. Nam giới đại diện cho mỗi gia đình sẽ ngồi tại lán thờ ăn cơm, bàn các công việc lớn của thôn, trao đổi kinh nghiệm sản xuất, kinh nghiệm xây dựng cuộc sống gia đình, chăm sóc con cái…
Trong phần hội, sau khi thầy cúng làm lễ cúng tại chân cột đu quay và đu dây, thử các trò chơi để làm lý và kiểm tra độ an toàn, người dân trong thôn đều có thể tham gia các trò chơi tạo bầu không khí đông vui, nhộn nhịp. Sau những ngày lao động vất vả, đây là dịp đồng bào Hà Nhì ở các thôn, bản được nghỉ ngơi, vui chơi. Các chàng trai, cô gái Hà Nhì đến Lễ hội Khô Già Già để kết bạn, tìm người yêu thương, xây dựng tương lai hạnh phúc.
Lễ hội Khô Già Già của đồng bào Hà Nhì đã được Bộ Văn hóa – Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia vào cuối năm 2014./.
