Duy trì và bảo tồn truyền thống văn hóa trong lễ hội té nước Songkran hàng năm ở Thái Lan

Tại Thái Lan, cứ vào tháng Tư hàng năm, người già và trẻ nhỏ thường xuống đường phố, có trang bị súng nhựa và xô nước, tham gia vào hoạt động té nước kéo dài hàng giờ từ sáng đến tối.

Không chỉ là lễ hội đơn thuần mà Songkran còn chứa đựng những truyền thống văn hóa độc đáo và tháng tư trở thành thời điểm tuyệt vời để du khách ghé thăm.

Lễ Songkran còn bao gồm các cuộc diễu hành, cuộc thi sắc đẹp và biểu diễn âm nhạc. Ảnh: Soe Zeya Tun/Reuters

Lễ hội Songkran

Songkran đánh dấu sự khởi đầu của Năm mới truyền thống ở Thái Lan và thường được tổ chức từ ngày 13 -15/4, mặc dù một số thành phố sẽ kéo dài thêm vài ngày.

Vào năm 2023, UNESCO đã ghi thêm Songkran vào danh sách Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, đánh dấu sự khởi đầu truyền thống của ngày tết cổ truyền mừng năm mới của Thái Lan.

"Té nước là một hoạt động quan trọng trong dịp Songkran, tượng trưng cho sự thanh tẩy, tôn kính và may mắn. Các hoạt động khác bao gồm tắm các tượng Phật, té nước vào gia đình và bạn bè, các vở kịch dân gian, trò chơi, âm nhạc và tiệc tùng", UNESCO viết.

Lễ hội Songkran đã trở thành hiện tượng toàn cầu trong những thập kỷ gần đây, với những trận té nước lớn được tổ chức trên các con phố kín trong thành phố ở khắp mọi nơi từ Đường Khao San và Đường Silom ở Bangkok đến Thành phố cổ lịch sử của Chiang Mai.

Pipad Krajaejun, Giảng viên lịch sử tại Đại học Thammasat ở Bangkok cho biết rất khó để xác định chính xác khi nào các trận đấu nước trở thành một phần quan trọng của lễ hội.

"Theo nhiều người cao tuổi, các trận đấu nước đã diễn ra ở nhiều nơi của Thái Lan trong 60-70 năm qua", ông Pipad Krajaejun chia sẻ.

Làm nổi bật bản sắc văn hóa từ lễ hội Songkran

Ngày nay, lễ hội Songkran diễn ra trên khắp đất nước từ các thành phố, thị trấn đến làng mạc của Thái Lan.

Một số sự kiện được tổ chức bởi các cơ quan chính quyền địa phương, trong khi nhiều doanh nghiệp bao gồm công viên giải trí, khách sạn, nhà hàng và quán bar cũng tổ chức các bữa tiệc theo chủ đề Songkran riêng.

Cục Du lịch Thái Lan đã đưa ra danh sách một số lễ kỷ niệm diễn ra trên khắp đất nước, nhưng đối với những ai muốn tham gia nhiều hơn vào trải nghiệm văn hóa thì Bangkok đang trở thành điểm đến hàng đầu với du khách mê lễ hội Songkran trong năm nay.

Lễ hội té nước thế giới Maha Songkran 2024 sẽ khai mạc từ ngày 11-15/4 tại trung tâm lịch sử cổ kính của thành phố, xung quanh Đại lộ Ratchadamnoen Klang và Sanam Luang, gần các địa điểm nổi tiếng như Cung điện Lớn và Đền Phật Ngọc.

Trong số những điểm nổi bật của lễ hội là Cuộc diễu hành Maha Songkran, sẽ diễn ra vào ngày 11/4.

Kết hợp truyền thống và hiện đại

Truyền thống lễ hội Songkran vẫn duy trì hai nghi lễ chính cho đến ngày nay. Vào ngày đầu tiên của năm mới, tức ngày 13/4, nghi lễ Song Nam Phra liên quan đến việc tưới nước thơm cho các tượng Phật linh thiêng của một ngôi đền.

"Tuy nhiên, mỗi vùng của Thái Lan có phong tục hơi khác nhau. Chẳng hạn như, ở miền bắc Thái Lan, người ta sử dụng vòi rồng naga để tưới nước lên tượng Phật thay vì trực tiếp," ông Pipad Krajaejun nói.

Truyền thống thứ hai (gọi là Rot Nam Dam Hua) là rưới nước hoa lên tay những người cao tuổi trong gia đình.

Ngày nay, du khách cũng sẽ thấy tượng Phật được đặt trong các cơ sở kinh doanh, thậm chí ở những nơi như trung tâm mua sắm, kèm theo những chiếc cốc nhỏ màu bạc nổi trong hồ nước thơm.

Ông Pipad cho biết việc thực hiện nghi lễ Song Nam Phra tại các trung tâm mua sắm có thể đã bắt nguồn từ những năm 1970 hoặc 1980.

"Song Nam Phra có thể được xem như một hoạt động giải trí vì trung tâm thương mại chủ yếu là điểm đến của người dân thành thị và gia đình. Ngoài ra, các trung tâm thương mại còn cung cấp máy điều hòa để khuyến khích nhiều người vào bên trong hơn là viếng thăm các ngôi chùa", ông Pipad nói.

Món xôi xoài. Ảnh: John S Lander/LightRocket/Getty Images

Ẩm thực tuyệt vời mùa lễ hội

Vì Songkran là một ngày lễ quan trọng của gia đình nên món ăn cũng đóng vai trò rất quan trọng. Thái Lan được biết đến với sự đa dạng ẩm thực vùng miền, trong đó mỗi tỉnh sẽ có truyền thống ẩm thực riêng nhưng vẫn có một số món ăn đặc biệt đặc biệt trong những tháng hè.

Trong số này có món ngon gọi là "khao chae", hiểu là "gạo ngâm trong nước". Những món ăn sảng khoái được phục vụ trong những tháng mùa hè, thường từ cuối tháng 3 đến tháng 5.

Bởi qui trình chế biến công phu và tỉ mỉ nên Khao-Chae còn được gọi là "món ăn thần thánh". Và tất nhiên chúng ta không thể quên món xôi xoài có mặt khắp nơi ở Thái Lan, món ăn được du khách yêu thích từ đường phố đến các nhà hàng Thái cao cấp.

Mặc dù xôi xoài có quanh năm nhưng món này đặc biệt được ưa chuộng vào những tháng hè khi xoài chín đúng vụ. Nếu không ngại đám đông, K. Panich là một lựa chọn thú vị ở Bangkok để phục vụ món xôi xoài trong gần 100 năm./.

Hồng Nhung