Retreat là gì?

"Retreat" là một mô hình lưu trú nghỉ dưỡng, có thể dịch sang tiếng Việt là "du lịch chữa lành" hoặc "du lịch ẩn náu"… Theo PGS. TS Phạm Hồng Long (Trưởng khoa Du lịch học, Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội), "Retreat" có thể hiểu là loại hình lưu trú nghỉ dưỡng được thiết kế với quy mô nhỏ và trung bình; thân thiện với môi trường; thường nằm biệt lập ở những nơi có không gian yên tĩnh – những nơi cho phép du khách có được những trải nghiệm dịch vụ với không gian riêng, tách biệt.

Theo bà Noemi Perez Morgado (Tập đoàn khách sạn Melia Hotels International), nhìn chung "Retreat" là một khách sạn, khu nghỉ dưỡng sang trọng cung cấp các tiện nghi về chăm sóc sức khỏe, tuy nhiên thường được thiết kế các hoạt động nhằm mục đích chăm sóc sức khỏe và khuyến khích khách hàng có lối sống lành mạnh. "Quan điểm về 'retreat' của chúng tôi là tạo ra mối quan hệ hài hòa giữa con người và môi trường để tạo nên sự cân bằng trong cuộc sống. Khi sức khỏe thể chất và tinh thần được cân bằng, hạnh phúc cũng sẽ được tạo ra".

Hiện nay tại Việt Nam chưa có nhiều cơ sở lưu trú xây dựng thương hiệu gắn với "Retreat". Theo những định nghĩa nêu trên, dường như những "Retreat" đích thực tại Việt Nam vẫn đếm trên đầu ngón tay. "Nhiều nơi thay đổi ý tưởng chuyển thành Retreat để phù hợp với vị trí hoặc chạy theo xu thế, nhưng họ lại quên mất ý nghĩa thực sự của Retreat'" - bà Noemi Perez Morgado nhận định.

Retreat là một mô hình lưu trú nghỉ dưỡng thân thiện với môi trường. Nguồn: Pù Luông Retreat

Điều khác biệt nhất

Sự khăng khít giữa con người và thiên nhiên là nền tảng cho sự phát triển bền vững của một retreat. "Khi thiên nhiên ban tặng tài nguyên cho con người thì đổi lại chúng ta phải chăm sóc chúng. Ngay cả những hành động đơn giản là tưới cây, nhặt rác cũng đã góp phần rất lớn vào việc bảo tồn thiên nhiên. Chúng tôi có một đội ngũ riêng về bảo vệ môi trường, tạo ra các hoạt động nhằm kêu gọi công chúng thêm yêu môi trường như dọn dẹp núi, phân loại rác và khuyến khích trồng cây" - Tổng quản lý Melia Ba Vi Mountain Retreat cho biết.

Ông Đặng Xuân Sơn (Pù Luông Retreat) cho biết từng mất hơn 1 năm mới tìm ra vị trí vắng vẻ và thích hợp để xây dựng khu nghỉ này, kèm theo tiêu chí về du lịch trách nhiệm, gắn với thiên nhiên. "Retreat ở sát với thiên nhiên, hỗ trợ cộng đồng địa phương cả về lao động và nguyên liệu. Các hoạt động trải nghiệm thường là tìm hiểu bản làng, phong cảnh mùa lúa, mùa nước đổ hoặc chăm sóc sức khỏe tại khu nghỉ. Phải có không gian riêng và tránh tiếng ồn ảnh hưởng tới du khách, giới hạn khung giờ yên tĩnh không có tiệc tùng, sự kiện hay hát karaoke".

Đồng tình với quan điểm này, ông Thái Đàm Quỳnh (Avana Retreat) cho rằng sự ồ ạt, ồn ào và xô bồ làm ảnh hưởng đến thiên nhiên, môi trường hay phá vỡ các nét đẹp văn hóa bản địa sẽ "giết chết" một mô hình retreat. "Điều tạo nên nét đặc trưng nhất của bất cứ khu retreat nào, đó chính là sự giao hòa với thiên nhiên và tách biệt hẳn với khu dân cư. Các retreat thường đề cao sự yên tĩnh và riêng tư để du khách có thể 'ẩn náu' trong một kì nghỉ thảnh thơi, giữa không gian thiên nhiên trong lành".

Các retreat thường đề cao sự yên tĩnh và riêng tư để du khách có thể "ẩn náu" trong một kì nghỉ thảnh thơi, giữa không gian thiên nhiên trong lành. Nguồn: Avana Retreat

Trúng thị hiếu khách hàng

PGS. TS Phạm Hồng Long cho rằng nhu cầu và đặc tính tiêu dùng du lịch của du khách đã khác đi rất nhiều so với giai đoạn trước Covid-19, với xu hướng đi nhóm nhỏ, tìm đến những nơi biệt lập, đảm bảo đầy đủ tiện nghi và an toàn. Các khu retreat thường có giá cả dịch vụ không hề rẻ do tính chất cao cấp, nhưng trong và sau Covid-19 lại cung cấp chính sách giá tốt do vậy cũng là động cơ để thu hút khách du lịch.

Với ưu thế sở hữu chất lượng dịch vụ cao, trọn gói, không gian riêng biệt và cảnh quan đẹp, thân thiện với môi trường; các retreat thu hút du khách bởi những khoảng thời gian và không gian riêng xa rời nhịp sống hàng ngày, “đối đãi” tốt với bản thân mình kể cả về sức khỏe và tinh thần hoặc suy ngẫm về ý nghĩa cuộc sống.

Ông Đặng Xuân Sơn cho biết, trước đại dịch Covid-19 Pù Luông Retreat thường xuyên kín phòng. Có những thời điểm khách nội địa không thể đặt chỗ vì khách quốc tế thường "khóa" toàn bộ phòng trước 6 tháng; vì vậy retreat này bị gắn mác "không đón khách Việt, chê khách Việt”. Tuy nhiên, gần đây du khách Việt Nam cũng hướng đến thiên nhiên, có sự tôn trọng môi trường và du lịch cũng trách nhiệm hơn.

Kể từ khi đón khách vào cuối tháng 4/2021, lượng khách đến với Avana Retreat duy trì khá ổn định với tỉ lệ kín phòng trung bình đạt 70% - 80% các ngày trong tuần và 90% - 100% dịp cuối tuần. Khu nghỉ này nằm giữa nét hoang sơ của thác nước tự nhiên, suối chảy róc rách quanh năm, rừng nguyên sinh, ruộng bậc thang do chính dân bản địa canh tác và nhiều loại cây hoa “mùa nào thức nấy” của vùng Tây Bắc.

Đại diện Melia Ba Vi Mountain Retreat cho biết kể từ khi khai trương vào tháng 9/2018, công suất phòng vẫn duy trì tốt hàng năm. Dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, số lượng khách quay trở lại lưu trú vẫn đều do khu nghỉ nằm trong vùng xanh và an toàn, cách xa khu vực đông đúc. Sự yên bình và gần gũi thiên nhiên của khu nghỉ vẫn giữ được sức hút đối với khách hàng; đồng thời retreat này vẫn đang cải thiện để ngày càng tốt hơn.

Hoạt động dọn rác trên cung đường trekking tại Vườn Quốc gia Ba Vì. Nguồn: Melia Ba Vi Mountain Retreat

Tương lai của mô hình retreat tại Việt Nam?

Ông Thái Đàm Quỳnh khẳng định mô hình nghỉ dưỡng retreat sẽ còn phát triển mạnh mẽ trong tương lai. Với sự ảnh hưởng của Covid-19, du khách sẽ cần đến những khu nghỉ yên bình, riêng tư và tĩnh lặng để “tái tạo” bản thân sau những ngày tháng căng thẳng, nhiều hạn chế. Trong khi đó, các retreat là nơi du khách hít thở không khí trong lành và hòa mình vào thiên nhiên một cách trọn vẹn nhất.

Theo nhận định của ông Phùng Quang Thắng – Chủ tịch Hội Lữ hành Hà Nội, hiện nay "trình độ đi du lịch" của du khách ngày càng cao, ví dụ như đi nghỉ dưỡng cũng phải có chiều sâu chứ không chỉ hưởng thụ thuần túy. Chính vì thế các khu nghỉ yên tĩnh, gần thiên nhiên và thuận tiện di chuyển sẽ thu hút khách. Đây cũng là cơ hội cho các mô hình retreat.

"Trước đây đã đi biển là phải tắm biển, nhưng bây giờ đôi khi chỉ cần nghỉ ngơi, ngắm cảnh, tham gia các hoạt động đóng góp cho địa phương… Bây giờ nhiều người thích thưởng thức ẩm thực chứ không phải nhậu nhẹt, ăn uống linh đình. Hay khi uống rượu, du khách muốn tìm hiểu nguồn gốc, nét văn hóa, cách thưởng thức chứ không chỉ uống đơn thuần… Ai rồi cũng có lúc ngột ngạt với thành thị, muốn gần với thiên nhiên hơn. Những du khách đã quen với nghỉ dưỡng biệt lập, yên tĩnh thì sẽ duy trì xu hướng này, vì họ không còn thích những nơi ồn ào nữa" - ông Phùng Quang Thắng nói.

Ông Đặng Xuân Sơn cho biết sẽ tiếp tục phát triển Pù Luông Retreat ngày càng "retreat" hơn, tức là nâng cấp sản phẩm theo hướng xa xỉ và cao cấp, tăng dịch vụ, thêm cây cối hay trồng thêm thảo dược. Ngoài ra, ông Sơn nhận định phân khúc khách hàng nghỉ dưỡng retreat tại Việt Nam còn khá hẹp, nhiều doanh nghiệp chưa khai thác nên còn nhiều dư địa phát triển.

"Lượng người Việt Nam đi du lịch sẽ ngày càng tăng, khiến nhiều điểm du lịch quá tải. Dần dần con người không đi du lịch kiểu 'điểm danh' hay vui chơi đơn thuần, mà chú trọng nghỉ ngơi, sức khỏe, học hỏi thêm nhiều điều… Những năm tới du khách sẽ hướng nhiều hơn đến không gian riêng tư, yên tĩnh và hẻo lánh; trong đó các sản phẩm như retreat sẽ phát triển" - ông Đặng Xuân Sơn nói./.

Hải Nam