Làm đẹp Hà Nội bằng sức trẻ sáng tạo

Nghệ thuật công cộng giúp cho không gian sống tốt đẹp hơn.

Huy động ý tưởng từ người trẻ

Mới đây, cuộc thi Thiết kế nghệ thuật công cộng Hà Nội 2022 đã được khởi động trong khuôn khổ Lễ hội Thiết kế sáng tạo 2022, hướng đến khai thác “nhân tố trẻ” với những ý tưởng táo bạo hơn cho các không gian công cộng ở Hà Nội.

Theo Ban tổ chức, đây là sân chơi dành riêng cho giới trẻ (không quá 25 tuổi) trong lĩnh vực thiết kế sáng tạo nhằm huy động nguồn lực văn hóa để đưa Hà Nội trở thành trung tâm sáng tạo nổi bật trong Mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO. Đây cũng là một trong những hoạt động triển khai thực hiện các nội dung theo cam kết với UNESCO nhằm nuôi dưỡng các tài năng trẻ của Hà Nội, phát triển mạng lưới nhà thiết kế trẻ khi Hà Nội tham gia mạng lưới các thành phố sáng tạo của UNESCO; Góp phần thúc đẩy các hoạt động thiết kế sáng tạo trong cộng đồng, tăng khả năng tiếp cận không gian công cộng xanh, an toàn, là cầu nối đưa các ý tưởng và thực hành sáng tạo đến gần hơn với công chúng. Hoạt động này cũng thúc đẩy hợp tác để tạo ra một môi trường lấy giới trẻ làm trung tâm trong ngành công nghiệp sáng tạo, tìm kiếm các nhà đầu tư nhằm hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo và hình thành các không gian sáng tạo.

Với mục tiêu huy động sức trẻ nên ngoài các đơn vị tổ chức, cuộc thi còn nhận được sự đồng hành của nhiều trường đại học tại Hà Nội như Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội, Trường Đại học Mỹ thuật Công nghiệp, Đại học Quốc gia Hà Nội, Trường Đại học Khoa học Công nghệ Hà Nội. Người dự thi sẽ tham gia các hoạt động như hội thảo, workshop, tập huấn, gặp gỡ các chuyên gia để giúp hoàn thiện ý tưởng dự thi cũng như năng lực chuyên môn.

Cũng trong thời gian này, Liên hoan Sáng tạo & Thiết kế Việt Nam 2022 (VFCD 2022) do RMIT Việt Nam khởi xướng cũng được khởi động nhằm kiến tạo một nền tảng tương tác cởi mở, hiệu quả và đúng thời điểm, nơi các cá nhân và tổ chức sáng tạo có thể giao lưu với khán giả qua hình thức trực tuyến và trực tiếp. Với chủ đề “Thay đổi: Thách thức sáng tạo”, VFCD 2022 diễn ra từ ngày 7 đến 20-11 cũng hướng nhiều đến các nhân tố trẻ trong hoạt động sáng tạo với loạt các sự kiện như các tour khám phá văn hóa, tọa đàm, hội thảo, workshop, triển lãm và nhiều hoạt động trực tuyến, bàn luận về tầm nhìn, xu hướng, bản sắc văn hóa, cơ hội tương lai cho các ngành công nghiệp sáng tạo Việt Nam.

Đề bài giàu tính ứng dụng

Đề bài mà cuộc thi Thiết kế nghệ thuật công cộng Hà Nội 2022 đưa ra là: Tìm kiếm ý tưởng sáng tạo độc đáo nhằm khai thác, phát huy các không gian công cộng hiện có (đã được hoặc chưa được sử dụng) trong khu vực phố cổ Hà Nội thành không gian nghệ thuật công cộng có giá trị thẩm mỹ, có khả năng tương tác để trở thành một phần cuộc sống của cộng đồng.

Một số địa điểm ứng dụng được gợi ý gồm: Phố Tràng Tiền, phố sách Đinh Lễ, Nguyễn Xí, phố ẩm thực Tống Duy Tân..., không gian đình Nam Hương - 75 Hàng Trống. Ngoài ra, thí sinh có thể chủ động lựa chọn địa điểm trong khu vực phố cổ Hà Nội để nghiên cứu, đề xuất ý tưởng thiết kế hệ thống chiếu sáng, cây xanh trang trí, biển hiệu, trang thiết bị đô thị (ghế ngồi, nhà vệ sinh công cộng, vườn hoa trên địa bàn quận Hoàn Kiếm...).

Các ý tưởng dự thi phải hội đủ các yếu tố tương tác, đặc biệt là 4 yếu tố: Tương tác với không gian đặt tác phẩm; Tương tác với ngữ cảnh lịch sử và bối cảnh văn hóa của không gian, yếu tố kiến trúc, cảnh quan (cây cối, mặt nước, kiến trúc...); Tương tác với ký ức cộng đồng từng gắn kết với không gian đó; Tương tác với người xem. Bên cạnh đó, các tác giả phải đề xuất chi phí thực hiện và bảo trì tác phẩm... Những yếu tố kể trên cho thấy cuộc thi đặc biệt đề cao tính ứng dụng của mỗi ý tưởng.

PGS.TS.KTS Phạm Thúy Loan, Phó Viện trưởng Viện Kiến trúc quốc gia từng chia sẻ với Hànộimới Cuối tuần: “Tôi nghĩ nghệ thuật có thể là con đường để "cứu rỗi" các không gian công cộng”. Theo chị, với một thành phố đô thị hóa mạnh mẽ như Hà Nội thì nhu cầu có các không gian công cộng ngày càng bức thiết. Một mặt, chúng ta đang thiếu trầm trọng không gian, nhưng mặt khác chúng ta đang rất lãng phí không gian. Có rất nhiều không gian trống đang “chết" - tức là bị bỏ hoang, là không có phương án tiếp cận, thường trở thành nơi đổ rác hoặc nơi lui tới của những đối tượng xã hội phức tạp. Chúng ta có thể tận dụng những không gian đó, mỗi mét vuông đất đều cần được phát huy giá trị của nó.

Với những ý tưởng sáng tạo của những người trẻ, có tính ứng dụng cao, công chúng hy vọng Hà Nội sẽ có nhiều hơn nữa những không gian nghệ thuật công cộng góp phần làm đẹp và mang lại sức sống mới cho Thủ đô, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của cộng đồng trên nhiều phương diện.

Anh Định