Khác với nhiều chợ truyền thống hoạt động cả ngày, chợ tạm ở làng Blang 3 (xã Ia Hrung) chỉ họp vào buổi sáng để phù hợp với thói quen đi chợ sớm của bà con trong làng. Chợ nằm dọc theo trục đường chính của làng, không gian thoáng đãng và thuận tiện việc mua bán.

Sản phẩm bày bán khá đa dạng, từ rau củ quả do người dân tự trồng ở vườn, rẫy đến những món ăn truyền thống của người Jrai. Người dân địa phương thường lên rẫy rất sớm, nên việc họp chợ ngay trong làng vừa tiện mua sắm, vừa là dịp gặp gỡ, trò chuyện.

Mặt trời chưa ló rạng, bà Puih Ach (làng Ia Tong, xã Ia Hrung) đã nhóm bếp để chế biến bánh koch và nướng cơm lam mang ra chợ Blang 3 bán. Để làm bánh koch, bà Ach ngâm nếp trong một khoảng thời gian rồi gói vào lá đót thành những chiếc bánh tam giác nhỏ gọn.

Lá đót có mùi thơm tự nhiên hòa quyện với hương nếp nấu chín tạo nên hương vị đặc trưng. Cơm lam được bà nướng trong các ống lồ ô. Mỗi buổi sáng, bà chuẩn bị khoảng 10 ống cơm lam (bán với giá 25.000 đồng/ống) và 10 bì bánh koch (mỗi bì 4 cái bánh, bán với giá 10.000 đồng/bì).

“Cơm lam và bánh koch là những món ăn truyền thống, quen thuộc với người Jrai. Thời điểm này, bà con trong làng đang vào vụ thu hoạch cà phê nên nhu cầu mua đồ ăn tiện mang theo ra rẫy tăng cao, mình bán rất nhanh hết”, bà Ach bộc bạch.

Chợ chiều làng Bui (xã Biển Hồ). Ảnh: R’Ô Hok

Ở chợ chiều làng Bui (xã Biển Hồ), bà con người Jrai buôn bán nhiều mặt hàng, từ cua, cá, gạo đến các loại rau củ quả. Chợ có hơn chục người bán, họp tại khu vực sân bóng của làng từ 14 giờ đến chiều tối mỗi ngày.

Phần lớn người bán là đồng bào Jrai, còn người mua chủ yếu là người Kinh ở các thôn, làng trong và ngoài xã Biển Hồ. Chợ thể hiện sự hòa hợp, tạo không gian gắn bó trong đời sống cộng đồng các dân tộc ở cao nguyên.

Trở về từ nương rẫy, chị H’Thân (làng Bui) mang khoảng 5 kg cá chạch và cá lóc ra chợ chiều bán. Buổi sáng, nhà chị đi cắt lúa, thấy nhiều cá trong các vũng nước ruộng nên thả lưới bắt được khá nhiều. Xong việc đồng áng, vợ chồng chị tranh thủ đi bắt thêm rồi mang ra chợ bán.

“Mùa này nước ruộng cạn dần nên bắt cá dễ. Chợ lại ở ngay trong làng nên rất thuận tiện. Bà con ưa thích cá đồng, tôi mang ra chợ bán là hết nhanh. Tiền bán cá tích góp cũng được một khoản đáng kể để trang trải cuộc sống”, chị H’Thân chia sẻ.

Bà Rơ Châm Bêh mang cua đồng ra chợ làng Nhao 1 (xã Gào) bán. Ảnh: R ‘Ô Hok

Khu vực suối Ia Hrok (xã Gào) cua đồng nhiều nên vào buổi sáng, bà Rơ Châm Bêh (làng Nhao 2, xã Gào) mang giỏ ra mò bắt. Nhiều năm qua, dòng suối quen thuộc này đã giúp bà có thu nhập. Mỗi ngày, bà bắt được 4 - 5 kg cua và đem ra chợ chiều làng Nhao 1 (xã Gào) bán với giá 50.000 đồng/kg. Cua đồng ở vùng này chắc thịt, được bà con ưa chuộng nên có bao nhiêu đều được mua hết.

Với bà Bêh, chợ làng không chỉ là nơi mua bán mà còn đem đến niềm vui trong cuộc sống. “Tôi già rồi, không còn sức đi làm rẫy, ở nhà không cũng chán nên đi mò cua bán để đỡ đần con cháu. Việc này vừa giúp có tiền vừa được gặp gỡ, trò chuyện gần gũi với nhiều người”, bà Bêh bộc bạch.

Thường xuyên mua thực phẩm của người Jrai ở chợ làng Nhao 1, bà Nguyễn Thị Nhung (làng Nhao 2, xã Gào) cho biết: “Bà con Jrai tự trồng rau củ quả, bắt cá, cua ngoài đồng và suối nên rất sạch. Tôi mua ở chợ không chỉ vì tin tưởng vào độ tươi ngon mà còn muốn ủng hộ đồng bào bán tại chỗ, khỏi phải đi các chợ xa vất vả hơn”.

R’Ô Hok