Sắc xuân ở vùng cao Thèn Pả (Điện Biên)
Người dân Thèn Pả hân hoan chuẩn bị đón tết.
Chúng tôi đến Thèn Pả khi những bông hoa đào, hoa mận bắt đầu bung nở, khoe sắc trong sương núi. Người Xạ Phang ở Thèn Pả ăn Tết Nguyên đán cũng như nhiều dân tộc khác. Ðể chuẩn bị đón Tết, các gia đình quét dọn nhà cửa cẩn thận, lương thực phải chuẩn bị đầy đủ cho mấy ngày Tết. Trong nhà của người dân Thèn Pả, hầu như gia đình nào cũng có vài cân thịt lợn hun khói treo trên bếp lửa. Ðó là món ăn không thể thiếu của bà con vùng cao Tây Bắc mỗi dịp Tết đến, xuân về.
Trước ngày 30 Tết trong các gia đình thường treo, dán các câu đối, bức hoành phi trong nhà ngoài ngõ. Trưởng bản Thèn Pả Sần A Ngấn cho biết: Theo truyền thống ngày Tết của dân tộc tôi là 30 Tết thì mổ 1 con gà và 1 đùi lợn cúng tổ tiên; mùng 1 đi thăm mộ các cụ; mùng 2 thăm bên ngoại; từ ngày mùng 3 là tổ chức các trò chơi, giao lưu văn nghệ.
Rời nhà trưởng bản Sần A Ngấn, trên con đường đất nhỏ vừa đủ hai người đi, dẫn lối sang các gia đình trong bản chúng tôi gặp các bà, các mẹ, các thiếu nữ trong trang phục truyền thống đầy sắc màu ngồi bên hiên nhà hay trước sân khâu những đôi giày mới cho các thành viên trong gia đình.
Mỗi đôi giày thường phải làm mất nửa tháng mới hoàn thiện nên những người phụ nữ Xạ Phang phải tranh thủ làm sớm để kịp đón tết. Chứng kiến các công đoạn làm một đôi giày thêu hoa truyền thống với họa tiết hoa văn độc đáo, chúng tôi càng khâm phục tài năng, sự khéo léo của những người phụ nữ Xạ Phang. Bởi, đôi giày không đơn thuần là vật dụng bảo vệ chân mà với những nét độc đáo, đặc trưng và tâm huyết của người thêu, mỗi đôi giày thêu thủ công đã trở thành một tác phẩm nghệ thuật. Giày hoa thêu thủ công được trang trí với hình ảnh chủ đạo là bông hoa mẫu đơn nhiều cánh và sử dụng các loại chỉ màu tự nhiên. Tùy thuộc vào sở thích và thẩm mỹ của từng người mà chọn màu cho đôi giày của mình nhưng chủ yếu vẫn là các màu: đỏ, hồng, xanh, vàng.
Nếu những đôi giày được trang trí nhiều màu sắc rực rỡ thì chiếc áo của đồng bào dân tộc Xạ Phang lại được phối hợp bởi những đường nét đơn giản, hài hòa. Trong bộ trang phục của nam giới, chiếc áo thường may bằng vải đơn sắc, quần có màu đen, song điều tạo nên sự độc đáo của bộ trang phục chính là hàng cúc áo với nhiều cúc xếp dày, khuy áo được làm hoàn toàn bằng tay. Còn những chiếc áo của người phụ nữ nhìn rất bắt mắt hơn với phần cổ áo và tay áo được thêu hoa văn với những đường nét thêu tay tinh tế, cầu kỳ tạo nên nét riêng biệt của chiếc áo.
Rời thung lũng Thèn Pả, chúng tôi cảm nhận không khí ấm áp căng tràn của mùa xuân về với mỗi con người nơi đây. Trẻ em tung tăng đến trường trong niềm hân hoan, phấn khởi vì sắp được đón Tết. Chị em đang tất bật hoàn tất những đường thêu cuối cùng cho bộ váy, áo mới; niềm vui, phấn khởi hiện hữu trên từng mái nhà, hứa hẹn về một cuộc sống ngày càng ấm no, hạnh phúc.
