Xác định được cấu trúc Hào thành sau khi khai quật Thành Nhà Hồ

Dấu tích bờ kè gia cố hai bên thành Hào (kè trong và kè ngoài) bằng đá kích thước nhỏ, vừa và lớp đất sét lẫn nhiều sạn sỏi đầu ruồi (laterite) đầm gia cố bề mặt bờ kè. (Ảnh: Hoa Mai/TTXVN)

Các nhà nghiên cứu khoa học đại diện cho Viện Khảo cổ học, Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), Hội đồng Di sản Văn hóa quốc gia và một số sở, ngành liên quan đã dự Hội nghị.

Sau 4 tháng khai quật, các nhà khoa học đã thu được một số kết quả đáng chú ý như:

Hào thành là kiến trúc hào nước chạy xung quanh 4 tường thành - Thành Nhà Hồ, quy mô Hào khá rộng lớn, một bộ phận dựa trên địa hình tự nhiên và được mở rộng tạo thành kiến trúc nền gia cố chân thành. Hào bao bọc cho toàn bộ kinh thành phía trong.

Kết quả cuộc khai quật cho thấy dấu tích bờ kè gia cố hai bên thành Hào (kè trong và kè ngoài) bằng đá kích thước nhỏ, vừa và lớp đất sét lẫn nhiều sạn sỏi đầu ruồi (laterite) đầm gia cố bề mặt bờ kè.

Di vật thu được trong hố khai quật chủ yếu nằm trên khu vực nền gia cố chân thành, một phần nhỏ ở lớp lắng đọng Hào, bao gồm các loại hình chính: Nhóm các loại hình vật liệu kiến trúc; Nhóm các loại hình đồ dùng sinh hoạt; Nhóm công cụ sản xuất…

Di vật chủ yếu là các tảng đá khối nhỏ và dăm đá, vật liệu gạch, ngói, tiền đồng, đồ sành, đồ gốm sứ… thuộc niên đại Lý-Trần-Hồ-Lê-Nguyễn.

Kết quả sơ bộ cuộc khai quật đã cung cấp nguồn tư liệu về mặt bằng tổng thể nền gia cố chân thành với dấu tích đá dăm bao phủ trên bề mặt.

Điều này cho thấy sự tồn tại một công trường tinh chế đá tại chỗ trước khi đưa lên dựng Thành Nhà Hồ.

Dựa trên những kết quả khai quật này và kết quả đã khai quật trong năm 2015, 2016, các nhà khoa học khẳng định có thể hình dung được kết cấu Hào thành - Thành Nhà Hồ, từ đó có thể đưa ra những cứ liệu khoa học về hình dáng, kích thước, kết cấu, chức năng, sự tồn tại và vai trò của Hào thành trong lịch sử hình thành, tồn tại, phát triển của Thành Nhà Hồ.

Tại hội nghị, các nhà nghiên cứu, nhà khoa học, đại diện các ngành liên quan đã đánh giá cao kết quả khai quật bước đầu Hào thành phía Tây và phía Đông Thành Nhà Hồ.

Bên cạnh đó, các đại biểu đóng góp thêm một số ý kiến như: Cần sớm khôi phục lại hào thành và cảnh quan xung quanh hào nhằm phục dựng lại thủy hệ trong khu vực Thành Nhà Hồ, tạo thành bức tranh tổng thể về môi trường, văn hóa, lịch sử để thu hút khách du lịch; tập hợp các tư liệu hồ sơ khai quật làm cơ sở quan trọng đề nghị tỉnh thống nhất chủ trương nhằm khôi phục lại hào thành; tổ chức hội thảo về kết quả khai quật để thấy được tầm quan trọng và qui mô của Hào thành...

Thực hiện quyết định số 3718/QĐ-BVHTTDL ngày 28/10/2019 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, năm 2019, Viện Khảo cổ học phối hợp với Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ tiếp tục khai quật di tích Hào thành phía Đông và Tây, với tổng diện tích hơn 7.000m2, trong đó hố khai quật tại Hào thành phía Đông có diện tích 3.000m2, Hào thành phía Tây, diện tích 4.000m2.

Cuộc khai quật nhằm tìm hiểu rõ hơn về kiến trúc Hào thành khu vực Thành Nhà Hồ, đồng thời đánh giá vị trí khu vực Hào thành với mối tương quan giữa kiến trúc Hào và hệ thống tường thành phía trên.

Cuộc khai quật kéo dài từ tháng 10/2019 đến tháng 4/2020./.