Lễ cấp sắc của đồng bào Dao ở Nâm N’đir (Đắk Nông)

Thầy thứ nhất là bố mẹ đẻ. Bố mẹ đẻ ra con cái phải dạy con tập nói tập đi, tập theo gương bề trước, học theo những điều hay, không để cho con cái mình ngu dốt, lười biếng, phải biết kính trên nhường dưới, có tình yêu thương con người. Thầy thứ hai là thầy cô giáo dạy chữ, biết tiếp xúc và quan hệ xã hội. Thầy thứ ba là thầy mo. Thầy mo là người cấp sắc cho từng người, dạy bảo con cháu vạn điều tôn sự trọng đạo, kính thầy, yêu nước, yêu quê hương, không được làm điều ác, không làm những điều trái với lương tâm đạo đức. Bởi vậy, Lễ cấp sắc luôn là phong tục không thể thiếu đối với đồng bào.

Ở xã Nâm N’đir (huyện Krông Nô) hiện có hơn 4.000 người Dao đang cư trú thì nghi lễ này vẫn được bà con duy trì, bảo tồn và thực hiện. Nghi lễ cấp sắc của người Dao có nhiều bậc. Bậc đầu tiên, họ được cấp 3 đèn và 36 binh mã. Bậc 2, họ được cấp 7 đèn và 72 binh mã và bậc cuối cùng là 12 đèn và 120 binh mã. Ông thầy được chọn làm lễ là người có uy tín, ngày tháng được chọn rất cẩn thận. Việc cấp sắc trong gia đình được tuân thủ từ trên xuống dưới, từ cha đến con, từ anh, đến em. Một buổi cấp sắc có thể làm cho một hoặc vài người cũng được nhưng phải là số lẻ. Người thụ lễ được cấp đạo sắc với 10 điều cấm và 10 điều nguyện, tên âm của người thụ lễ cũng được ghi luôn trong đó để khi chết về được với tổ tiên. Điều quan trọng nhất trong các buổi lễ này là cấp pháp danh cho người thụ lễ. Ông Lý Quang Sáng – người luôn đóng vai trò chủ lễ trong các buổi cấp sắc cho đồng bào Dao nơi đây tâm sự: “Tôi đã làm thầy cúng trong lễ cấp sắc từ lâu lắm rồi. Vào đây, bà con đồng bào Dao chúng tôi vẫn tiếp tục duy trì nghi lễ này bởi theo chúng tôi, đây là một nét đẹp trong đời sống tinh thần của đồng bào Dao. Cấp sắc là để người con trai thêm trưởng thành, có trách nhiệm hơn với gia đình và xã hội”.

Cũng như các gia đình khác, gia đình chị Trương Thị Niên vẫn luôn duy trì phong tục này. Chị Niên cho biết: “Đây là một nghi lễ không thể thiếu trong đời sống tâm linh của người Dao. Chồng tôi và các con trai tôi đều đã được làm Lễ cấp sắc”.

Theo ông Đặng Minh Đức, Chủ tịch UBND xã Nâm N’đir, Lễ cấp sắc là một nét văn hóa của người Dao, nếu như trước đây lễ cấp sắc kéo dài cả hai ba ngày thì hiện nay, do ý thức được vấn đề cần làm đúng quy trình của một Lễ cấp sắc trên tinh thần gọn nhẹ nên thời gian thường chỉ là một buổi hoặc một ngày mà thôi.