Trà Quế (Hội An): Nông dân xây nhà lầu nhờ làm du lịch
Những năm gần đây, hơn 200 hộ dân ở thôn Trà Quế, xã Cẩm Hà, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam có nhiều cơ hội làm quen và thu lợi từ dịch vụ du lịch nhờ xu hướng nông dân cũng tham gia vào ngành “công nghiệp không khói” đang nở rộ ở Việt Nam.
Khách nước ngoài thích thú thử làm nông dân (Ảnh: ChiLê/Vietnam+)
Kế thừa nghề trồng rau truyền thống đã 400 năm tuổi, những nông dân chính hiệu vốn chỉ quen cày cuốc khá lúng túng khi làm du lịch, bởi họ thiếu kiến thức về du lịch cũng như thiếu kỹ năng mềm về hoạt động này. Tuy nhiên, không thể phủ nhận những lợi ích từ hoạt động này mang lại cho bà con khi được nâng cao cả về đời sống vật chất lẫn nhận thức văn hóa.
Xây nhà lầu…
Trà Quế nằm nép mình giữa cù lao yên ả, cách Hội An khoảng 3km về phía Bắc đang là điểm đến yêu thích của những người ham du lịch khám phá. Đến đây, họ được trải nghiệm một cảm giác mới thú vị là trở thành… nông dân. Và đón tiếp họ là những người dân tuy bùn đất lấm lem nhưng luôn sẵn sự hồn hậu và tấm lòng hiếu khách.
Bà Hồ Thị Lành, dáng người nhỏ thó, mới ngoài 50 tuổi mà hàm răng chỉ còn lưa thưa đôi ba chiếc, gánh hai thùng nước lớn thoăn thoắt tưới mấy luống hành, bạc hà… nói: “Mấy ông bà Tây hay vào đây, mỗi lần tôi hướng dẫn họ tưới rau hay gieo hạt họ thích lắm, xong thường cho mấy chục ngàn, nhưng không phải ai cũng vậy.”
Còn ông Mai Văn Lưu ở thửa rau kế bên thì bảo, tiền kiếm được từ việc chỉ dẫn khách Tây biết xới đất, ủ rong khô từ đầm rong Trà Quế, hái rau, làm cỏ cũng ngang với tiền bán rau. Bởi hơn hai chục luống rau xanh nhà ông Lưu có lợi thế ở ngay ven đường nên khách vào đông.
Tuy không biết ngoại ngữ nhưng ông Lưu vẫn giao tiếp và hướng dẫn khách nước ngoài bằng ngôn ngữ hình thể rất nhiệt tình. Xong xuôi công việc hai bên đều hỉ hả và ý chừng như hài lòng, thú vị lắm. Rồi mấy vị khách lại tiếp tục hành trình còn ông Lưu quay về với công việc đồng áng của mình.
Đặc biệt, vẫn có những nông dân tỏ ra thức thời và có đầu óc kinh doanh hơn ông Lưu hay cô Lành, như ông Mai Nhỏ chẳng hạn. Quy mô hơn hai sào ruộng của ông trồng tới hơn hai chục loại rau thơm ngon và bỏ mối cho Metro Đà Nẵng. Vì thế món lợi nhuận này mang lại cho gia đình ông Nhỏ bình quân không dưới vài chục triệu mỗi tháng.
Ngoài ra, ông Nhỏ còn tiết lộ, nhờ có quan hệ với một vài công ty lữ hành ở Hội An nên trước khi đoàn khách nào đến họ đều gọi báo trước. Đón khách đến thăm ruộng rau ông được phía lữ hành trả phí trung bình 50 nghìn đồng/lần.
Là mối thường xuyên nên khoản tiền thu được từ hình thức dịch vụ này của ông Nhỏ cũng không hề nhỏ chút nào. Vì thế, căn nhà tầng khang trang của hai vợ chồng ông chính là thành quả từ những luống rau và việc đón khách đến tham quan mà nên. Dẫu biết, trường hợp như của ông Nhỏ là điển hình tiêu biểu.
Và nâng cao văn hóa từ du lịch
Cách đây sáu năm, khi quyết định phát triển mô hình nông dân làm du lịch ở làng rau Trà Quế, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam đã giao cho Công ty du lịch Hội An phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức nâng cao nhận thức cộng đồng, tổ chức quy hoạch lại khu làng rau Trà Quế, xây dựng nhà đón tiếp… để đưa du khách trong và ngoài nước đến tham quan.
Sau đó, khi địa phương đã làm chủ được hoạt động thì lãnh đạo tỉnh giao trực tiếp lại cho chính quyền Trà Quế và cộng đồng bà con nông dân. Đến nay, trong số 220 hộ dân làm nông nghiệp thì có gần 200 hộ dân chuyên trồng rau luân canh, xen canh ở Trà Quế đều được tham gia thí điểm mô hình này.
Mô hình "nông dân làm du lịch" rất được lòng dân bởi nó mang lại nhiều cái lợi như người dân được quy hoạch lại ruộng rau, có đầu ra ổn định cho sản phẩm rau sạch. Đặc biệt, nhằm đẩy mạnh hoạt động du lịch ở làng rau Trà Quế, Ủy ban nhân dân thành phố Hội An cũng có những chính sách hỗ trợ như đầu tư xây dựng đường xá, gây quỹ phúc lợi từ nguồn thu bán vé (20 nghìn đồng/khách)...
Trong nhiều mô hình và xu hướng du lịch phát triển nở rộ thời gian qua, có thể nói "nông dân làm du lịch" ở Trà Quế đã mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho chính những người dân địa phương.
Để có được thành quả đó, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam-Đinh Hài đã nêu lên bài học áp dụng cho Trà Quế: Nhà nước phải làm nhiệm vụ quy hoạch, hỗ trợ bước đầu, xác định địa điểm trên cơ sở tài nguyên thực tế. Sau đó, nâng cao nhận thức cộng đồng bằng cách hướng dẫn họ cùng làm thông qua việc phối hợp với một công ty cụ thể. Tiến tới mạnh mẽ hơn thì giao cho họ điều hành luôn.
"Hiện ở Quảng Nam nông dân làm du lịch đang là một thế mạnh chỉ đứng sau du lịch di sản. Bởi, không chỉ có nông dân làng rau Trà Quế mà còn có nông dân của làng gốm, làng mộc, làng sinh thái Cẩm Thanh, làng sinh thái Trà Nhiêu và rất nhiều công ty Ecotours xuất hiện phối hợp với nông dân cùng làm du lịch,” ông Hài cho biết.
Ông Hài cũng tỏ ra lạc quan khi tiếp xúc với du khách từ khắp nơi cũng tạo điều kiện cho người dân địa phương nâng cao, phát triển về nhận thức văn hóa…
Tuy nhiên, dù thành công bước đầu nhưng làng du lịch Trà Quế vẫn còn đó những hạn chế không thể khắc phục và chưa khắc phục được ngay như: thời tiết thất thường với mưa bão, hạn hán khiến mùa màng thất thu; cả khu du lịch làng rau mới quy hoạch được bốn nhà hàng đón tiếp khách với quy mô và không gian còn hạn hẹp; bà con nông dân trình độ hạn chế và còn thiếu nhiều kỹ năng mềm trong hoạt động dịch vụ du lịch...
Xây nhà lầu…
Trà Quế nằm nép mình giữa cù lao yên ả, cách Hội An khoảng 3km về phía Bắc đang là điểm đến yêu thích của những người ham du lịch khám phá. Đến đây, họ được trải nghiệm một cảm giác mới thú vị là trở thành… nông dân. Và đón tiếp họ là những người dân tuy bùn đất lấm lem nhưng luôn sẵn sự hồn hậu và tấm lòng hiếu khách.
Bà Hồ Thị Lành, dáng người nhỏ thó, mới ngoài 50 tuổi mà hàm răng chỉ còn lưa thưa đôi ba chiếc, gánh hai thùng nước lớn thoăn thoắt tưới mấy luống hành, bạc hà… nói: “Mấy ông bà Tây hay vào đây, mỗi lần tôi hướng dẫn họ tưới rau hay gieo hạt họ thích lắm, xong thường cho mấy chục ngàn, nhưng không phải ai cũng vậy.”
Còn ông Mai Văn Lưu ở thửa rau kế bên thì bảo, tiền kiếm được từ việc chỉ dẫn khách Tây biết xới đất, ủ rong khô từ đầm rong Trà Quế, hái rau, làm cỏ cũng ngang với tiền bán rau. Bởi hơn hai chục luống rau xanh nhà ông Lưu có lợi thế ở ngay ven đường nên khách vào đông.
Tuy không biết ngoại ngữ nhưng ông Lưu vẫn giao tiếp và hướng dẫn khách nước ngoài bằng ngôn ngữ hình thể rất nhiệt tình. Xong xuôi công việc hai bên đều hỉ hả và ý chừng như hài lòng, thú vị lắm. Rồi mấy vị khách lại tiếp tục hành trình còn ông Lưu quay về với công việc đồng áng của mình.
Đặc biệt, vẫn có những nông dân tỏ ra thức thời và có đầu óc kinh doanh hơn ông Lưu hay cô Lành, như ông Mai Nhỏ chẳng hạn. Quy mô hơn hai sào ruộng của ông trồng tới hơn hai chục loại rau thơm ngon và bỏ mối cho Metro Đà Nẵng. Vì thế món lợi nhuận này mang lại cho gia đình ông Nhỏ bình quân không dưới vài chục triệu mỗi tháng.
Ngoài ra, ông Nhỏ còn tiết lộ, nhờ có quan hệ với một vài công ty lữ hành ở Hội An nên trước khi đoàn khách nào đến họ đều gọi báo trước. Đón khách đến thăm ruộng rau ông được phía lữ hành trả phí trung bình 50 nghìn đồng/lần.
Là mối thường xuyên nên khoản tiền thu được từ hình thức dịch vụ này của ông Nhỏ cũng không hề nhỏ chút nào. Vì thế, căn nhà tầng khang trang của hai vợ chồng ông chính là thành quả từ những luống rau và việc đón khách đến tham quan mà nên. Dẫu biết, trường hợp như của ông Nhỏ là điển hình tiêu biểu.
Và nâng cao văn hóa từ du lịch
Cách đây sáu năm, khi quyết định phát triển mô hình nông dân làm du lịch ở làng rau Trà Quế, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Nam đã giao cho Công ty du lịch Hội An phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức nâng cao nhận thức cộng đồng, tổ chức quy hoạch lại khu làng rau Trà Quế, xây dựng nhà đón tiếp… để đưa du khách trong và ngoài nước đến tham quan.
Sau đó, khi địa phương đã làm chủ được hoạt động thì lãnh đạo tỉnh giao trực tiếp lại cho chính quyền Trà Quế và cộng đồng bà con nông dân. Đến nay, trong số 220 hộ dân làm nông nghiệp thì có gần 200 hộ dân chuyên trồng rau luân canh, xen canh ở Trà Quế đều được tham gia thí điểm mô hình này.
Mô hình "nông dân làm du lịch" rất được lòng dân bởi nó mang lại nhiều cái lợi như người dân được quy hoạch lại ruộng rau, có đầu ra ổn định cho sản phẩm rau sạch. Đặc biệt, nhằm đẩy mạnh hoạt động du lịch ở làng rau Trà Quế, Ủy ban nhân dân thành phố Hội An cũng có những chính sách hỗ trợ như đầu tư xây dựng đường xá, gây quỹ phúc lợi từ nguồn thu bán vé (20 nghìn đồng/khách)...
Trong nhiều mô hình và xu hướng du lịch phát triển nở rộ thời gian qua, có thể nói "nông dân làm du lịch" ở Trà Quế đã mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho chính những người dân địa phương.
Để có được thành quả đó, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Nam-Đinh Hài đã nêu lên bài học áp dụng cho Trà Quế: Nhà nước phải làm nhiệm vụ quy hoạch, hỗ trợ bước đầu, xác định địa điểm trên cơ sở tài nguyên thực tế. Sau đó, nâng cao nhận thức cộng đồng bằng cách hướng dẫn họ cùng làm thông qua việc phối hợp với một công ty cụ thể. Tiến tới mạnh mẽ hơn thì giao cho họ điều hành luôn.
"Hiện ở Quảng Nam nông dân làm du lịch đang là một thế mạnh chỉ đứng sau du lịch di sản. Bởi, không chỉ có nông dân làng rau Trà Quế mà còn có nông dân của làng gốm, làng mộc, làng sinh thái Cẩm Thanh, làng sinh thái Trà Nhiêu và rất nhiều công ty Ecotours xuất hiện phối hợp với nông dân cùng làm du lịch,” ông Hài cho biết.
Ông Hài cũng tỏ ra lạc quan khi tiếp xúc với du khách từ khắp nơi cũng tạo điều kiện cho người dân địa phương nâng cao, phát triển về nhận thức văn hóa…
Tuy nhiên, dù thành công bước đầu nhưng làng du lịch Trà Quế vẫn còn đó những hạn chế không thể khắc phục và chưa khắc phục được ngay như: thời tiết thất thường với mưa bão, hạn hán khiến mùa màng thất thu; cả khu du lịch làng rau mới quy hoạch được bốn nhà hàng đón tiếp khách với quy mô và không gian còn hạn hẹp; bà con nông dân trình độ hạn chế và còn thiếu nhiều kỹ năng mềm trong hoạt động dịch vụ du lịch...
Những năm gần đây, nhiều đơn vị lữ hành thiết kế tour "Một ngày làm nông dân Trà Quế" thu hút khá đông khách. Vậy điều gì khiến Trà Quế, làng rau được hưởng trù phú từ sự bao bọc của dòng sông Đế Võng và đầm rong Trà Quế trở nên hấp dẫn trong mắt người du lịch và là điểm đến ưa chuộng của lữ hành?
Đó là nhờ người dân nơi đây đã xây dựng được thương hiệu rau xanh sạch an toàn, thơm ngon nức tiếng và cứ thế tiếng lành bay xa. Rau gia vị ở vùng này khi trộn lẫn các loại rau với nhau sẽ hội đủ năm vị cay, chua, ngọt, đắng, chát.
Đặc biệt hơn, rau Trà Quế hoàn toàn được tưới nước lấy từ giếng khơi và mỗi thửa rau một giếng. “Rau Trà Quế không phun thuốc sâu hay bất kỳ chất kích thích nào, mọc hoàn toàn tự nhiên,” ông Nhỏ khẳng định./.
Nguồn: TTXVN/Vietnam+
