Lần đó ở Paris, khi xe đi qua một cây cầu dài, HDV lên tiếng: “Các anh chị để ý nhé, cây cầu này rất dài, có rất nhiều nhịp nhưng xe chạy hoàn toàn êm ru. Không như ở Việt Nam mình, khi xe chạy qua cầu, sau mỗi nhịp là tưng lên một cái, thấy oải”. Khi đi thuyền trên sông Seine (Paris), HDV liền đề cập đến kênh Nhiêu Lộc ở Sài Gòn:

“TP.HCM có ý tưởng muốn biến con kênh Nhiêu Lộc thành con kênh du lịch như con sông Seine này nhưng không biết mấy đời nữa mới làm được”.

Lần khác ở tháp đôi Petronas (Malaysia), HDV nhắc nhở: “Khách du lịch tham quan ở đây rất đông, quý vị nhớ đi theo đoàn. Mà nếu có lạc cũng dễ tìm người Việt mình lắm, cứ thấy ai chỉ đi xem mà không dám mua gì thì đó là người Việt Nam”. Hay đi trên đường phố sạch sẽ ở Singapore, HDV giới thiệu: “Ở đây phạt rất nặng tội xả rác nơi công cộng. Cho nên nếu cầm trong tay miếng rác mà phải đi rất xa mới gặp thùng rác để bỏ, người dân vẫn tuân thủ. Dân mình thì không kiên nhẫn đến vậy đâu, nhìn quanh quất không thấy ai là alê vứt”...

Nghĩa là mỗi lần giới thiệu về cái gì đó ở nước ngoài, các HDV này đều có thói quen liên tưởng đến cái tương tự ở Việt Nam nhưng đều là những liên tưởng xấu với cách nói chê bai, coi thường, thậm chí khinh miệt. Và nếu trong đoàn du lịch lúc đó có ai có cùng tư tưởng với họ, hưởng ứng theo lời họ thì những liên tưởng ấy được thêm thắt nhiều hơn, nặng đô hơn kèm theo những tràng cười đắc chí.

Đó là những lời bình phẩm khó nghe. Tôi không biết các công ty du lịch khi đào tạo một HDV có trang bị cho họ đầy đủ kiến thức để trước tiên hiểu rằng mình là một người dân Việt hay không. Nghĩa là họ cũng được sinh ra, được nuôi nấng ăn học và làm việc tại đây, vậy tại sao họ không thể có một chút tình yêu quê hương đất nước, lòng thương và đồng cảm cùng dân mình, không thể có những suy nghĩ tự tin hay những niềm hi vọng vào tương lai quê nhà?

Chúng ta đi du lịch đến những nước có nền kinh tế mạnh thì những sự so sánh như trên là quá khập khiễng. Đất nước vẫn còn muôn vàn khó khăn, người dân phần lớn vẫn còn nghèo, đành rằng những tồn đọng đang hiện diện mỗi ngày là cái mà ai cũng thấy, tuy nhiên cũng không thể phủ nhận những thay đổi tích cực từ công cuộc xây dựng đất nước nhiều năm nay. Mong các anh chị HDV thường hay so sánh hãy hiểu điều đó, để không còn những thuyết minh theo kiểu đưa những thông điệp xấu và không chính xác về đất nước.

THẢO PHƯƠNG