Bánh chim gâu - Bánh của tình mẫu tử
Bánh được tạo nên từ bàn tay khéo léo và tình thương yêu vô bờ bến của bà, của mẹ vừa dành để con cháu mang theo đến lớp ăn khi đói lòng vừa cùng người lớn lên nương để lót dạ sau những giờ lao động cực nhọc...
Muốn có được bánh chim gâu, các bà, các mẹ phải lên rừng, xuống khe cắt về những bó lá dứa rừng làm vỏ. Lá dứa rừng đã rửa sạch, lau khô sẽ được tước phần gai, chẻ thân cứng đi cho lá mềm, sau đó được các bà, các mẹ khéo léo đan thành hình những con chim gâu nhỏ xinh, rỗng ruột.
Gạo nếp nương đã qua lọc, chọn được vo sạch, để ráo nước rồi trộn thêm ít muối cho đậm đà và được nhồi vào trong vỏ bánh, đến lúc đầy chặt sẽ đan kín lại. Tùy vào nhu cầu, sở thích của từng gia đình và người thực hiện mà bánh được làm đơn giản hay cầu kỳ. Nếu đơn giản, bánh chỉ gồm gạo nếp cùng muối, còn cầu kỳ hơn, các bà, các mẹ có thể trộn thêm một chút đỗ xanh, hay nhuộm gạo thành nhiều màu bằng các loại lá cây rừng hay ngâm gạo trong nước tro nẳng để tạo nên sự phong phú về hương vị bánh. Nguyên liệu được nhồi vào vỏ xong, bánh đã thành hình sẽ đặt vào nồi, nổi lửa để luộc.
Để có được một nồi bánh chim gâu ngon thì trong suốt quá trình luộc, lửa phải đều và bổ sung nước thường xuyên để giữ chiếc bánh luôn ngập trong nước. Bánh sẽ chín sau khoảng 2 giờ ninh liên tục, các mẹ cẩn thận vớt ra nia hay sàng, để ra chỗ thoáng cho nguội và ráo nước trước khi cắt đôi từng chiếc để cả nhà thưởng thức. Bánh chim gâu ngon của người làm khéo phải đảm bảo khi luộc chín mang rõ hình con chim cu gáy, nhỏ vừa phải, sắc lá vỏ xanh đậm đều...
Những người con của bản làng Cao Lan ở Yên Bình dù có đi xa tận góc biển chân trời, nhưng mỗi khi lắng lòng nhớ về quê hương thì hương vị đầu tiên nghĩ tới có lẽ là vị đậm đà của bánh chim gâu thuở thiếu thời. Không quên chiếc bánh chim gâu dân dã chính là không quên cội nguồn, bản quán, nơi ấy có tình yêu thương vô bờ bến của bà của mẹ.../.