Ðảo Mont Saint Michel (Pháp), kỳ quan phương bắc

Ðảo nhỏ có lịch sử kỳ thú

Chúng tôi đến thăm đảo Mont Saint Michel vào một ngày nắng đẹp. Từ xa, đã có thể nhìn thấy hòn đảo với những ngọn tháp nhọn như những chiếc bút vươn thẳng lên trời xanh. Bãi xe ô-tô rộng mênh mông vẫn còn đẫm nước biển, dấu vết của thủy triều vừa mới rút.

Dù không phải ngày nghỉ nhưng cả bãi đỗ xe rộng chật kín xe ô-tô tư nhân, xe bus. Có các biển số đến từ nhiều nước châu Âu.

Từ bên ngoài, đảo Mont Saint Michel trông như một pháo đài. Cách duy nhất lên được đảo là qua hai cửa thành nhỏ. Cửa bên trong có ván treo đề phòng quân địch tiến công sẽ đóng lại bằng hệ thống ròng rọc.

Bức tường đá cao ngất rộng có đường đi ở giữa bao quanh đảo như một chiến lũy "bất khả xâm phạm" những ai cố tình tìm cách đột nhập lên đảo.

Ðường lên đảo nhỏ, hẹp và dốc đứng. Chúng tôi gò người đi trên lối mòn đá dốc, ngửa mặt lên chỉ nhìn thấy chân người đi trước. Không khí và cảm giác gợi cho người ta hình ảnh thân quen như đang leo núi hành hương tới cõi thiêng Yên Tử hay chùa Hương.

Nằm trong vịnh Saint Michel, đảo Mont Saint Michel thuộc vùng Normandy và tiếp giáp với Vương quốc Anh. Chính vị trí địa lý trên đã tạo cho hòn đảo nhỏ chỉ với chiều ngang chưa đầy 1 km này một lịch sử kỳ bí và hấp dẫn.

Với độ cao 80 mét so với mực nước biển, đảo Mont Saint Michel vươn lên sóng nước Ðại Tây Dương như một ngọn hải đăng vững chãi khổng lồ. Ðảo được kết cấu bằng đá granite nên rất bền vững. Trải qua bao năm tháng, trước những trận bão, gió và sóng biển mạnh của Ðại Tây Dương, đảo Mont Saint Michel vẫn vững vàng, kiên cố. Hòn đảo nhỏ bé Mont Saint Michel nằm ở phía tây bắc nước Pháp với vài chục nóc nhà là một trong những điểm hành hương nổi tiếng ở Pháp.

Mont Saint Michel bắt đầu được biết đến với ngôi nhà nguyện đầu tiên xây dựng năm 708 do giám mục Avranches lo liệu việc xây cất. Nguyên do là vào một đêm nọ, giám mục Avranches cai quản vùng vịnh Saint Michel mơ thấy trong giấc mơ gặp được vị thần Archangel Michel. Ngôi nhà nguyện nhỏ được lấy tên theo vị thần núi Mont Saint Michel kể từ đó. Khi hoàn thành năm 709, nhà thờ Mont Saint Michel trở thành nơi cầu nguyện hằng ngày của đội lính canh đảo.

Trải qua biến cố chiến tranh, qua những cuộc xâm chiếm của người Norman, nhà nguyện nhỏ trên núi Mont Saint Michel bị hư hỏng nhiều. Vào năm 966, Richard I, Công tước xứ Normandy cho xây dựng một tu viện dòng Benedict trên đảo. Công trình xây dựng nhà thờ và nhà ở trên đảo được giao cho kiến trúc sư Abbot Maynard. Nhưng phải đến năm 1020, các công trình lớn xây dựng nhà thờ và tu viện mới thực sự bắt đầu do kiến trúc sư Abbot Hildebert II thiết kế vào thời điểm cải cách tu viện ở vùng Normandy do Công tước Richard II thực hiện. Thay vì san đá để tạo mặt bằng cho công trình, Hildebert gia cố các bệ bằng đá và bắt đầu xây dựng trên nền đó. 28 năm sau, công trình hoàn tất các hạng mục cơ bản. Nhưng cũng phải đến năm 1135, ngôi nhà thờ mới hoàn thành.

Vào năm 1170, kiến trúc sư Abbot Robert de Roringy bắt đầu xây dựng một mặt mới ở phía tây của nhà thờ. Năm 1203, một sự kiện đau buồn xảy ra với nhà thờ Mont Saint Michel. Công tước xứ Brittany đã cho người đốt cháy nhà thờ Mont Saint Michel vì nhà vua Phillip Augustus của Pháp ra lệnh đuổi người Anh khỏi vùng Normandy.

Trước cảnh đổ nát của nhà thờ Mont Saint Michel, vua Phillip Augustus đã cho mở một quỹ để xây dựng lại nhà thờ. Một tu viện mới với những công trình kiến trúc gothic điển hình như phòng họp, phòng ăn, nhà bếp và phòng ngủ hoàn thành vào năm 1230 do công của kiến trúc sư Abbot Jordan.

Ðặc biệt, khu vườn hình vuông và lối dạo chung quanh vườn bên cạnh nhà thờ là một tác phẩm nghệ thuật điêu khắc độc đáo thể hiện sự tinh tế và sang trọng tuyệt vời của quần thể các công trình trên đảo Mont Saint Michel. Bằng chất liệu đá granite và đá vôi, lối dạo chung quanh vườn với những cột nhỏ xinh xắn và mái vòm đối xứng trở thành mô hình mẫu mực của phong cách kiến trúc gothic.

Trong cuộc chiến Trăm năm giữa Anh và Pháp ở thế kỷ 15 và 16, đảo Mont Saint Michel được củng cố hệ thống phòng thủ như một pháo đài vững chãi. Trải qua nhiều biến cố, nơi đây từng được sử dụng làm nhà tù trong thế kỷ 19. Vào năm 1856, nhà thờ Mont Saint Michel bị cháy và nhiều công trình bị thiêu hủy. Công tác phục hồi tiến hành tới năm 1874 mới xong. Những kiệt tác của con người tồn tại tới ngày nay là hệ thống nhà thờ, tu viện còn khá nguyên vẹn xây dựng theo phong cách gothic tuyệt đẹp.

Ðiểm hành hương độc đáo

Hiện nay, với khoảng 3,5 triệu khách du lịch tới thăm mỗi năm, Mont Saint Michel nằm trong mười điểm đến thu hút đông khách du lịch nhất ở Pháp. Ðiều tạo cho Mont Saint Michel có sức hấp dẫn lớn như vậy chính là nhờ vị trí địa lý độc đáo. Trải qua suốt 12 thế kỷ qua, vị trí địa lý độc nhất vô nhị của Mont Saint Michel là nguyên do thu hút nhiều tín đồ đến với nơi đây.

Trước kia, để ra đảo Mont Saint Michel, người ta phải chờ đến khi thủy triều rút, hòn đảo nối với đất liền bằng một dải cát dài khoảng 1 km. Trong thời gian đó, người ta tranh thủ đi ra đảo trên con đường cát.

Tuy nhiên, việc các con chiên tới hành hương trên đảo không hề dễ dàng bởi vùng vịnh Saint Michel là nơi có thủy triều lớn nhất ở châu Âu. Mức chênh lệnh giữa triều lên và triều xuống trung bình tới 15 mét. Khi triều xuống, bãi cát trong vịnh Saint Michel trở nên rộng thênh thang bởi nước rút cách xa bờ gần 15 km. Nhưng khi triều lên, nước dâng cũng rất nhanh. Các du khách chủ quan có thể bị chết đuối vì những đợt sóng nối đuôi nhau chồm lên. Những con sóng dữ cũng làm thay đổi hướng của dải cát nối từ đất liền ra đảo khiến cho khách hành hương dễ bị sa vào những bãi lầy là những bẫy vô hình.

Cho đến năm 1879, một con đường đắp cao mới được xây dựng nối đảo với đất liền. Khách du lịch ngày nay ra đảo trên con đường rộng rãi thẳng tắp trải nhựa nên không có cơ hội trải nghiệm những mối nguy hiểm của các bậc tiền bối.

Trong năm 2008, hàng loạt sự kiện văn hóa được tổ chức kỷ niệm những ngày lễ lịch sử của hòn đảo nổi tiếng này. Ngày 01/5 vừa qua, lễ kỷ niệm 13 thế kỷ ra đời công trình phục vụ tín ngưỡng đầu tiên được tổ chức hoành tráng và trang trọng tại nơi đây với sự chủ trì của đức giám mục thủ đô Paris.

Giữa trời xanh lộng gió, chiêm ngưỡng phong cảnh vịnh Mont Saint Michel, ngắm nhìn những công trình kiến trúc độc đáo tồn tại hàng thiên niên kỷ, càng cảm nhận sự vĩ đại và giá trị lịch sử trường tồn của Di sản văn hóa thế giới Mont Saint Michel được UNESCO công nhận vào năm 1979. Một địa thế hiểm trở, chỉ bằng chất liệu đá, con người đã làm nên một kỳ quan để lại cho hậu thế.

Trong suốt hơn một thiên niên kỷ qua, Mont Saint Michel cùng với Roma và nhà thờ Saint Jacques de Compostella ở Tây Ban Nha là ba điểm hành hương lớn nhất của các tín đồ Thiên chúa giáo ở châu Âu. Hàng triệu, hàng triệu người đã đến nơi đây, không quản đường sá xa xôi, nguy hiểm để được đặt chân lên đảo đá linh thiêng này. Phải chăng, đó là kết tinh sức sáng tạo dồi dào của con người và một niềm tin mãnh liệt vào Chân, Thiện, Mỹ.