Thái Nguyên là điểm “chụm đầu” của cả bốn rặng núi cánh cung đá vôi vùng Đông Bắc, khiến Võ Nhai, Định Hóa... như “một vùng Hạ Long trên cánh đồng xanh”. Từng trái núi đá vôi được những tán rừng che phủ, nên cảnh quan càng trở nên huyền bí, kỳ thú, mang nhiều nét hoang sơ với hang Phượng Hoàng, động Người Xưa, suối Mỏ Gà, Thác Mưa Rơi (Võ Nhai) hay Thác Bảy tầng Khuôn Tát (Định Hóa) nổi tiếng... Thái Nguyên còn có cả sườn phía Đông dãy núi Tam Đảo đồ sộ, nơi có khu “rừng quốc gia Tam Đảo” rộng lớn, tạo nên những tiềm năng du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch thám hiểm, du lịch thể thao... Gần sát với chân Tam Đảo là một khu du lịch “Sơn thủy hữu tình” Hồ Núi Cốc nổi tiếng, đầy hấp dẫn với vẻ đẹp nên  thơ. Liền kề với Hồ là vùng chè đặc sản Tân Cương tựa như những mâm bát úp trùng trùng tiếp nối, búp chè mơn mởn xanh non, khiến cho du khách cảm thấy đâu đó hương trà bay nhẹ dịu làm say đắm lòng người. Sự đa dạng về hình thái đa hình, đa dạng sinh học chính là điểm lợi thế về tài nguyên du lịch thiên nhiên của Thái Nguyên.

Đến với Thái Nguyên là đến với không gian văn hóa tâm linh. Thái Nguyên có 780 di tích được kiểm kê trong đó có 12 di tích khảo cổ học, 479 di tích lịch sử, 16 di tích kiến trúc nghệ thuật, 225 di tích tín ngưỡng, 40 di tích danh thắng. Đến nay đã có 33 điểm di tích được xếp hạng “Di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia”. Di tích Đền Đuổm (Phú Lương) gắn với tên tuổi vị anh hùng Dương Tự Minh thời nhà Lý. Khu di tích núi Văn, núi Võ (Đại Từ) gắn liền với danh nhân Lưu Nhân Chú (từ thế kỷ XV). Cụm di tích lịch sử về “Sự kiện khởi nghĩa Thái Nguyên 1917” lưu danh các thủ lĩnh cuộc khởi nghĩa chống thực dân Pháp - Đội Cấn và Lương Ngọc Quyến…

Đến với Thái Nguyên cũng chính là tìm về với cội nguồn của lịch sử cách mạng trong cuộc kháng chiến trường kỳ chống thực dân Pháp. Thái Nguyên được Trung ương Đảng, Bác Hồ và Chính phủ chọn làm nơi xây dựng An toàn khu (ATK) căn cứ địa cách mạng, trong đó Thái Nguyên có vinh dự ở vào vị trí trung tâm của Thủ đô kháng chiến với các địa danh đã đi vào lịch sử như: Khau Tý, Tỉn Keo, Điềm Mạc, Phú Đình, Bảo Biên, Định Biên (Định Hóa)... nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh, các cơ quan Trung ương Đảng, Chính phủ và Bộ tổng tư lệnh đặt đại bản doanh để lãnh đạo toàn dân kháng chiến chống thực dân Pháp. Ngày nay quần thể di tích trên vẫn được gìn giữ, tôn tạo và trở thành thế mạnh cho tiềm năng du lịch lịch sử. Tại trung tâm thành phố Thái Nguyên có Bảo tàng Quốc gia về “Văn hóa các dân tộc Việt Nam” giới thiệu một cách sinh động về văn hóa vật thể và phi vật thể của cộng đồng 54 dân tộc anh em trên đất nước ta.

Đến Thái Nguyên vào dịp đầu xuân, du khách được tham dự ngày hội Lồng Tồng của người Tày, Nùng, hội vật Thanh Ninh (Phú Bình) các lễ hội Đền Đuổm, hội đình Phương Độ, hội Chùa Hang, hội Đền Giá, hội đền Xương Rồng, đền Mỏ Bạch, lễ hội Chùa Phủ Liễn...Đến với mãnh đất này du khách sẽ được chứng kiến nhiều nét văn hóa đa dạng, phong phú: Từ văn hóa kiến trúc, văn hóa ẩm thực đến trang phục rồi phong tục về các lễ hội, thờ cúng, ma chay, tập quán về cưới hỏi, đặt tên con... của từng dân tộc. Những sinh hoạt văn nghệ dân gian cũng phong phú: Người Tày, Nùng hay hát then với cây đàn tính. Người Mông hát “Gầu Phềnh” (hát giao duyên) “gầu xống” (hát cưới xin “gầu tú ở” (hát cúng ma). Người Sán Dìu hát “sọong cô” (lối hát đối đáp từng đối nam - nữ chưa vợ, chưa chồng). Người Sán Chay hát “sình ca”... cùng với những làn điệu hát trên là những điệu dân vũ truyền thống uyển chuyển độc đáo của từng dân tộc.

Thái Nguyên là tỉnh trung du miền núi, là cửa ngõ nối liền khu Việt Bắc với đồng bằng Bắc Bộ, được xác định là trung tâm các tỉnh vùng Đông Bắc. Nơi đây có nhiều di tích lịch sử cách mạng và danh lam thắng cảnh cùng với đặc điểm về vị trí địa lý là kiện thuận lợi để ngành du lịch của tỉnh phát triển. Trong những năm qua cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của cả nước, kinh tế xã - hội của tỉnh từng bước phát triển và ổn định, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững, đời sống tinh thần của nhân dân các dân tộc từng bước được nâng cao. Tiềm năng và thế mạnh của du lịch Thái Nguyên rất phong phú và đa dạng, hấp dẫn nhiều du khách trong và ngoài nước. Mảnh đất này được đánh giá như một thảm tranh tuyệt đẹp, khí hậu ôn hoà, con người thân thiện và hiếu khách.

Mời bạn đến với Thái Nguyên. Thái Nguyên chỉ cách Hà nội 80km, nếu đi đường cao tốc Hà Nội- Thái Nguyên bạn chỉ mất hơn một giờ đồng hồ là đã đến trung tâm thành phố Thái Nguyên. Bạn có thể khám phá đất và người Thái Nguyên với sự chỉ dẫn của chúng tôi trong chuyên trang “dành cho du khách” của./.