Hành hương về Bodh Gaya (Ấn Độ)
Thị trấn Bodh Gaya nằm cách thành phố cổ Gaya khoảng 12 cây số về phía Bắc, cách thủ phủ Patna của bang Bihar hơn 100 km, khá nhộn nhịp với các nhà hàng, khách sạn của nhiều nước cùng những cửa hàng dịch vụ Internet giá rất rẻ và văn phòng các công ty du lịch nội địa.
Thánh địa Phật giáo này ghi dấu những nơi Đức Phật đã trải qua từ khi ngài quyết định từ bỏ phương pháp tu khổ hạnh, băng qua con sông Ni Liên Thuyền đến ngồi dưới cội bồ đề cho đến khi giác ngộ chân lý.
Tâm điểm thu hút khách hành hương ở Bodh Gaya chính là Tháp Đại giác, mà người dân địa phương gọi là Chùa chính (
Bên trong tháp, đầy chật những khách hành hương thành kính lễ bái trước tượng Phật Thích Ca bằng đá mạ vàng cao khoảng 2 m, được tạc vào năm 380 với nét mặt thanh thản và dáng ngồi hướng về phía Đông giống y tư thế khi ngài tựa bên cội bồ đề năm xưa.
Bên ngoài là dòng người hành hương đến bên cội bồ đề linh thiêng, cành lá xanh tươi dưới ánh nắng ban mai, được bao bọc bởi một vòng tường bằng đá. Ngay dưới chân cây bồ đề rợp bóng mát là phiến đá phủ tấm lụa đỏ được gọi là Kim Cương Tòa, đánh dấu nơi Đức Phật ngồi thiền và giác ngộ.
Theo nhà khảo cổ nổi tiếng người Anh Alexander Cunningham, người vận động trùng tu lại thánh địa Bodh Gaya vào năm 1871, cây bồ đề hiện nay được chiết ra từ cây bồ đề ở Sri Lanka vốn là một nhánh của cây nguyên thủy, được trồng đúng ngay gốc bồ đề mà Đức Phật đã tọa thiền hơn 2.500 năm trước.
Khác với vẻ tĩnh lặng trầm mặc bên trong, khu vực bên ngoài ngôi tháp ồn ào náo nhiệt với những quầy san sát bán đủ các mặt hàng, từ đồ trang sức bằng đồng lẫn bằng đá, áo quần sặc sỡ đủ màu của các dân tộc vùng cao, đến tượng thần, tượng Phật đủ mọi kích cỡ và chất liệu.
Bodh Gaya ngày nay thường được ví von là một "Liên Hợp Quốc Phật tự" vì tập trung rất nhiều chùa của các quốc gia và lãnh thổ như Bhutan, Đài Loan, Myanmar, Nepal, Nhật Bản, Sri Lanka, Tây Tạng, Thái Lan, Trung Quốc, Việt Nam...
Người Nhật xây dựng tại đây một tượng Phật bằng đá trắng cao hơn 20 m có tên là Đại Phật (The Great Buddha Statue), với kinh phí lên đến cả triệu USD, hai bên là hai dãy tượng 10 vị đại đệ tử của Đức Phật kích thước cao bằng người thật. Phật giáo Tây Tạng có nhiều trường phái khác nhau và ngôi chùa tại Bodh
Hoàng gia Thái Lan xây dựng ngôi chùa đồ sộ vào năm 1957 với mái cong vút được mạ vàng óng ánh rất công phu đến từng chi tiết. Chùa Trung Quốc có ba tượng Phật ngồi kích cỡ lớn cùng với hình ảnh Vạn Phật khắc trên khắp bốn bức tường. Các chùa khác như của Bhutan, Đài Loan, Myanmar, Sri Lanka... mỗi ngôi đều mang một vẻ độc đáo riêng với lối kiến trúc đặc thù theo truyền thống Phật giáo của từng nước. Riêng chùa Việt Nam tại đây có tên Việt Nam Phật Quốc Tự do thày Huyền Diệu, được khá nhiều Phật tử trong nước biết đến với biệt danh khiêm xưng "Người làm vườn kiêm quét chùa", xây dựng và trụ trì.
Một hình ảnh khá lạ mắt đối với những du khách lần đầu tới xứ Ấn Độ là những phụ nữ với giỏ xách đựng cơm và bánh vụn tẩn mẩn đem bỏ vào các gốc cây để bố thí cho chim chóc và cả con sâu cái kiến. Tuy nhiên, nếu đối với thú vật họ gần gũi thì đối với con người, nhất là khách nước ngoài, họ lại tỏ ra khá xa cách và e dè.
Một điểm đặc biệt ở đây là đội ngũ ăn xin đông đảo đủ hạng người già trẻ lớn bé, mà những du khách chưa có kinh nghiệm lỡ hào phóng mở lòng từ tâm sẽ phải khốn khổ với một đoàn quân cái bang ngay lập tức nhì nhằng đeo bám.
Một thánh tích nổi tiếng khác là Na Lan Đà cách Patna 70 km về hướng Đông Nam, được mệnh danh là "Viện Đại học Phật giáo đầu tiên trên thế giới" được xây dựng từ thế kỷ 12, nay tuy đã trở thành phế tích vì chỉ còn trơ lại các nền đá nhưng vẫn được chăm sóc chu đáo. Vào thời kỳ cực thịnh có đến 10.000 tì kheo đến tu học tại Na Lan Đà, trong đó có ngài Huyền Trang, một vị cao tăng đời Đường vào năm 637 đã lưu lại đây 15 tháng để học đạo với vị minh sư Giới Hiền đã 106 tuổi mà vẫn còn minh mẫn.