Đọt Mây nướng – món ăn hấp dẫn của người S’tiêng, Bình Phước
Trong ẩm thực của các dân tộc thiểu số ở Bình Phước, vị đắng khó quên từ những đặc sản của rừng mang lại không chỉ có cà đắng, măng le… vốn đã quen thuộc lâu nay mà người S’tiêng còn có những Đọt Mây mọc hoang chằng chịt trong rừng.
Đọt Mây vốn là nguyên liệu sẵn có và tất yếu để chế biến các món ăn trong bữa cơm hàng ngày của đồng bào S’tiêng. Có thể nói, vị đắng trong các món ăn luôn mang đến sự mới mẻ, kì diệu cho những người thưởng thức nó.
Mây song thường mọc ở các khu rừng hỗn giao, nhiều nhất ở vùng Đông Nam bộ. Cây mây mọc dài có khi lên đến hàng chục mét, trên đọt có chùm lá gai. Muốn lấy đọt phải rút sợi mây xuống, có khi phải huy động mấy chục người lực lưỡng mới kéo nổi và cũng cần thận trọng khi tách đọt mây để tránh bị gai nhọn đâm.
Khi chế biến món ăn, người S’tiêng chọn những Đọt Mây non tơ, bụ bẫm dài khoảng ba bốn gang tay, mang về tước bỏ phần vỏ lá bên ngoài. Từ những lõi Đọt Mây trắng ngần có vị ngọt và đăng đắng, người S’tiêng chế biến thành nhiều món ăn đơn giản nhưng không kém phần hấp dẫn.
Đặc biệt, món Đọt Mây bỏ ống tre sau đó nướng vào lửa là món ăn khoái khẩu của nhiều du khách khi đến thăm vùng đất này. Món Đọt Mây nướng được vùi dưới than hồng giống như nướng củ sắn tươi, có hương vị rất thơm, bùi và không dai vì còn giữ được nước. Món nướng ăn có vị đắng hơn xào, nhưng chính vì đắng mới cảm nhận được độ ngọt của nó.
Sau khi chín, người ta xé Đọt Mây ra từng sợi chấm với muối giã nhuyễn cùng ớt xiêm trái bé xíu. Vị đắng, ngọt, thơm của Đọt Mây hòa quyện cùng vị mằn mặn của muối, vị cay nồng của ớt mang đến cho người ăn một cảm giác thú vị và lạ miệng. Cảm giác đầu tiên khi ăn là… đắng khủng khiếp, nuốt rồi mà đầu lưỡi vẫn còn đắng. Nhưng, từ trong chân răng cảm nhận nhè nhẹ một vị ngọt như vị đọt cau, nhưng không nồng, gắt và không có cảm giác say. Nếu ăn xong một Đọt Mây, húp thêm một muỗng canh thụt thì mới hiểu hết về món ăn của người S’tiêng.
Hương vị của Đọt Mây mang lại cho du khách những cảm nhận thật nhất về cuộc sống, về phong tục tập quán, về truyền thống văn hóa của đồng bào S’tiêng để một lần được thưởng thức quây quần bên mâm cơm của đồng bào, để một lần nhớ, nhớ mãi… không quên.
Đọt Mây không chỉ làm phong phú ẩm thực của người S’tiêng mà nó còn là một vị thuốc hiệu nghiệm khi chữa sốt rét, dùng để giải độc rượu, trị đầy hơi, trướng bụng.
Với vị ngọt, đắng, bùi, béo lại giàu chất dinh dưỡng, món ăn đặc sản này của núi rừng đã trở thành một trong những nét văn hóa đặc trưng về ẩm thực thu hút sự chú ý của du khách mỗi khi đặt chân lên vùng đất Bình Phước./.
