Nét duyên con gái Thái – Hòa Bình

Phải chăng núi rừng trùng điệp, bảng lảng mờ sương, hương rừng ngan ngát, suối nước dạt dào, đồi nương ngào ngạt đã làm nên vẻ đẹp huyền thoại của người con gái Thái? Nhưng chừng đó hẳn là chưa đủ. Thành ngữ Thái ở vùng đất nhất Thanh, nhì Lò, tam Than, tứ Tấc hàng trăm năm rồi vẫn còn lưu truyền cách nuôi dạy rèn luyện thân thể người con gái theo tiêu chí “mình thon vú dựng, thắt đáy lưng con tò vò, dáng cao dong dỏng”.

Bí quyết giữ dáng, dưỡng da

Ngay từ khi còn rất nhỏ, các em gái Thái đã được quấn thắt lưng bằng khăn giải xanh để giữ dáng. Đó là loại khăn quấn ngang eo dệt bằng tơ tằm mềm mại bền chắc thắt đáy lưng trần. Khi lớn lên qua tuổi thiếu nữ, các cô gái Thái chuyển sang thắt bằng dải khăn tím quanh hông. Trang phục phụ nữ Thái cũng tạo ra nhiều lợi thế tôn vẻ đẹp, dáng người và giữ da, giữ dáng rất bắt mắt. Từ dải khăn giữ dáng quanh eo lưng trở xuống là tấm váy màu chàm, màu đen không xòa, không xòe mà bó gọn vòng ba tạo ra vẻ quyến rũ uyển chuyển của đôi chân khêu gợi một cách kín đáo, tế nhị.

Đặc biệt chiếc áo cỏm thường là màu trắng, hoặc xanh lơ tơ trời, hay vàng mơ nắng sớm và tim tím hoa ban. Với áo cỏm không thể không kể đến cổ đeo vòng cườm và hàng khuy bạc hình cánh bướm. Có người thì cho đó là hình con nhện. Đây vừa là nét đẹp lạ lùng của trang phục nữ Thái nhưng nó cũng hàm chứa một thông điệp bảo vệ vùng cấm, vùng kín nhạy cảm và thiêng liêng của người con gái. Có những vùng con gái Thái có chồng thường búi tóc ngược đằng sau để tự khẳng định về một thân thể đã có chủ, bất khả xâm phạm nếu có ai đó có ý định lả lơi ong bướm.

Việc chiếc áo cỏm chiết hai bên nách, bó sát cánh tay, ôm khít vòng ngực đã làm cho các phần nổi trội của thân mình mịn màng tròn trịa quyến rũ tới mê hồn.

Cùng với dải khăn xanh thắt đáy lưng ong, lưng tò vò của các cô gái khi đến tuổi dậy thì còn được trang điểm thêm bộ xà tích gồm mấy sợi dây bằng bạc. Tuổi ấy các cô cũng biết đội khăn piêu khi ra khỏi nhà. Khăn piêu không buộc, không quấn mà chỉ vắt lên để làm nổi khuôn mặt, vùng cổ ngần trắng nõn nường trời phú. Phụ nữ Thái thường nuôi tóc dày, dài, đen mượt. Do được chăm sóc bằng sản phẩm núi rừng và giữ tóc tốt nên tóc họ thường có mùi hương thơm của da thịt, của hương núi, hương đồng. Một số vùng hàng năm còn có lễ hội gội đầu của hàng ngàn cô gái Thái nơi bến sông, bãi suối.

Một trong những bí quyết dưỡng tóc, dưỡng da của phụ nữ Thái là tắm khỏa thân, còn gọi là tắm tiên ở trên các dòng suối trong mát tinh khiết hoang sơ huyền bí. Đây đích thực là bồn nước, bể nước trời cho, nước chảy luân hồi mát xa da tóc, thẩm vào cơ thể những vi lượng thần diệu mà con người không thể tạo ra và thay thế được. Ngâm mình ngập trong nước mát và xoa da không ngớt, lí liệu pháp bằng dòng chảy tự nhiên đã hội tụ nên vẻ đẹp thịt da người phụ nữ Thái.

Sự đảm đang, khéo léo của người con gái Thái

Sự phân công lao động mang nặng yếu tố giới tính từ ngàn xưa cũng đã góp phần hình thành vẻ đẹp truyền đời ở người phụ nữ Thái. Với người Thái, nam giới đảm nhiệm việc săn bắn nặng nhọc thì phụ nữ chỉ chuyên lo việc hái lượm nhẹ nhàng phù hợp hơn. Trong sản xuất nam giới khai hoang vỡ đất, cày bừa còn phụ nữ chỉ là người gieo hạt, cấy lúa, trồng bông, gặt hái. Với việc sông nước, nam giới lo đắp đập mương, phải làm xe nước, cọn nước, lặn ngụp, phụ nữ chỉ lo việc xúc cá, bắt ốc, hái rêu đá dưới nước mang về làm bữa. Trời phú cho phụ nữ Thái biệt tài ươm tơ, xe sợi, dệt vải, may vá, thêu thùa. Phần lớn họ có bàn tay vàng làm nên những tấm thổ cẩm mà hoa văn đường nét màu sắc đạt đến sự tuyệt tác.

Ở trong gia đình người phụ nữ Thái không bao giờ giết mổ gia súc, đâm chém sát sinh con vật rừng cũng như vật nuôi. Đó là việc của đàn ông. Họ thường đảm nhiệm việc vò lúa, giã gạo, đồ cơm, đồ rau, đồ cá, nướng thịt. Với tài năng giã gạo họ đã là chủ nhân của những bản hòa tấu đâm đuống độc đáo chất dân giã của núi rừng. Với nghệ thuật múa, phụ nữ thái sinh ra là để múa. Họ là chủ nhân đích thực của các điệu múa xòe đơn, xòe khép, đại xòe có sức lôi cuốn cộng đồng. Các trò chơi ném còn, đánh yến, chọi quả lẹ cũng là những môn thể thao dân tộc làm đẹp thêm dáng vẻ phụ nữ Thái.

Ngay khi mới tập đi, người Thái đã dạy trẻ em gái đi đứng uyển chuyển nhẹ nhàng ý tứ. Khi lớn hơn các em được dạy thêm sự e lệ kín đáo đằm thắm gợi cảm. Đến tuổi trăng tròn các cô gái được trang bị nhiều kỹ năng gìn da, giữ dáng, phát huy vẻ đẹp cái tóc, cái răng và biết dấn thân vào may vá thêu thùa thiên chức phụ nữ Thái. Các em, các cô còn được nuôi dưỡng vẻ đẹp tâm hồn thuần khiết như bông hoa ban trắng giữa rừng, được tắm mình trong những sinh hoạt cộng đồng, lễ hội dân gian truyền thống, trong các làn điệu dân ca, dân vũ, dân nhạc thân ái nhân văn. Điều đó làm nên vẻ đẹp cốt cách phong thái một cách bền vững.

Mong rằng nét đẹp, nét duyên người con gái Thái không những không bị phai nhạt trong thời kỳ hội nhập đổi mới và phát triển mà còn được phát huy trong đời sống văn hóa của gia đình, cộng đồng vẻ đẹp đó không bị lạm dụng, lợi dụng thô thiển mà còn mang lại sức quyến rũ cho văn hóa du lịch vùng Tây Bắc hôm nay./.