Khám phá vẻ đẹp làng văn hóa, du lịch Cảnh Dương (Quảng Bình)
Cảnh Dương giàu truyền thống khoa bảng, làng chiến đấu nổi tiếng thời chống Pháp với khẩu hiệu “rào làng chiến đấu”, hai lần được phong là Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; cùng với truyền thống ngư nghiệp đã tạo nên thương hiệu độc đáo riêng. Hiện nay Cảnh Dương là một trong những địa phương có hạ tầng kỹ thuật, giao thông nông thôn tốt nhất trong tỉnh, sự hòa quyện giữa những giá trị truyền thống và nét hiện đại ở một trong những xã ven biển trù phú, dân trí cao, cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp.
Với vị trí địa lý rất thuận lợi, nằm cạnh quốc lộ 1A, cách khu mộ Đại tướng Võ Nguyên Giáp khoảng 10km, kết nối thuận lợi với các khu, điểm du lịch, trung tâm kinh tế xã hội của vùng: cách thị xã Ba Đồn khoảng 17km, cách đền Thánh Mẫu Liễu Hạnh và đèo Ngang 11km, cách Phong Nha – Kẻ Bàng 48km…, có thể tiếp cận bằng đường biển đến Cảng Hòn La, Vũng Chùa – Đảo Yến và các tuyến du lịch đường sông đi Sông Gianh, sông Son…
Đến Cảnh Dương, du khách không chỉ ngắm nhìn cảnh quan của một làng biển trù phú mà còn được trải nghiệm các giá trị văn hóa, lịch sử như Linh Ngư Miếu, tham quan đình thờ Tổ - nơi thờ các vị khai khẩn vùng đất này và cũng là nơi trưng bày nhiều hiện vật văn hóa quý giá: quả chuông lớn mang tên“Cảnh viện hồng chung” (đúc vào đời vua Cảnh Thịnh 1801), 2 tấm bia đá khắc tên các vị khoa bảng của làng; các giá trị văn hóa phi vật thể nổi bật như các lễ hội: lễ hội cầu ngư, lễ hội rước lửa, lễ hội đua thuyền, các điệu ca nhạc dân gian đậm đà sắc thái biển, sắc thái địa phương: hò ru, chèo cạn… Cảnh Dương cũng là vùng quê nổi tiếng về văn hóa ẩm thực trong vùng “Thơm ngon nước mắm Cảnh Dương/ Cá tôm miền biển cũng nguồn lợi to”. Bên cạnh đó, Cảnh Dương là địa phương có kiến trúc độc đáo, nơi những ngôi nhà cổ bằng đá san hô trong lòng đô thị đang phát triển; cũng là cũng nơi có làng nghề truyền thống với ngành nghề đa dạng và phong phú như làm nước mắm, làm thuyền thúng, nghề mộc, nuôi đà điểu…Từ những tiềm năng và lợi thế về tài nguyên tự nhiên và tài nguyên nhân văn này cùng với vị trí tiệm cận khu du lịch Vũng Chùa – Đảo, Sở Du lịch Quảng Bình đã phối hợp với UBND huyện Quảng Trạch, UBND xã Cảnh Dương lựa chọn Cảnh Dương để phát triển thành Làng văn hóa, du lịch đặc trưng với nhiều sản phẩm, dịch vụ du lịch độc đáo, khu du lịch cộng đồng kiểu mẫu của Quảng Bình.
Nhắc đến Cảnh Dương, không ai không biết đến phong tục thờ Cá Ông (thờ Nam Hải Bồ Tát) với Linh Ngư Miếu, Lễ hội Cầu Ngư. Linh Ngư Miếu là nơi thờ 2 bộ xương cá Voi có chiều dài lớn nhất tại Việt Nam với chiều dài ước tính gần 27m, bề rộng gần 10m. Theo truyền thuyết của làng, cá bà (cá voi cái) và cá ông (cá voi đực) vào "lụy" (bị nạn) ở Cảnh Dương vào năm 1806 và 1818. Gia phả Tây Trung họ Trương (còn gọi là Trương Trung Tây Gia Phả) có ghi “cá bà vào vùng biển này năm Kỷ Tỵ (năm 1809) đời Gia Long thứ 9, cá ông vào năm Đinh Mùi (năm 1907) đời Duy Tân thứ 16”. Người dân đã chôn cất, xây miếu thờ từ đó,bộ xương cá bà được thờ ở bên phải và bộ xương cá ông được thờ ở bên trái. Theo các chuyên gia, đây là các bộ xương cá voi lớn nhất và lâu đời nhất tại Việt Nam, có thể được ghi vào kỷ lục Guiness Việt Nam sau khi hoàn thành việc phục chế. Không chỉ vậy, Cảnh Dương còn có nghĩa địa Cá Voi nơi yên nghỉ của khoảng 17 cá ông, cá bà, đã “lụy” vào làng trong gần 375 năm nay. Có lẽ đây là cái duyên, sự trùng hợp ngẫu nhiên khi thế đất của Cảnh Dương nhìn từ trên cao như hình 2 con cá voi đang vẫy đuôi tiến vào bờ.
Về Cảnh Dương, bạn còn được thưởng thức trải nghiệm, tham gia những hoạt động văn hóa, thể thao, nghệ thuật truyền thống và đặc sắc. Đó là tục truyền lửa vào đêm Giao thừa được tổ chức tại đình thờ Tổ, với mong muốn truyền sự may mắn, hạnh phúc, tiếp lửa cho tinh thần người dân trong năm mới để đạt được nhiều thành công hơn; Lễ hội Cầu Ngư vào rằm tháng Giêng với nhiều hoạt động như lễ rước, lễ cầu ngư, múa rối, hát ru, hò chèo cạn; các trò chơi Cờ người, trải nghiệm hát ru…Đặc biệt, hát ru Cảnh Dương với người đàn ông là các nghệ nhân chính, điệu hát ấm áp đi sâu vào lòng bao nhiêu thế hệ con em Cảnh Dương nói riêng và Quảng Bình nói chung đã trở thành bản sắc, nét văn hóa độc đáo hiếm có đối với khu vực này. Đến Cảnh Dương
Bây giờ đến Cảnh Dương, quý khách sẽ ngỡ ngàng với cung đường bích họa bắt đầu từ Đình thờ Tổ cho đến đường ven biển. Với những bức tranh tường, tranh 3D độc đáo, quý vị sẽ được chiêm ngưỡng câu chuyện về quá trình hình thành, phát triển, truyền thống anh hùng trong kháng chiến, những nét đẹp bình dị của làng biển trù phú này. Đến đây, bạn cũng có thể thỏa sức “check – in”, “selfie” ở những bức ảnh 3D độc đáo, những bức tranh, cảnh đẹp mà ít nơi nào có được. Trên cung đường bích họa, bạn có thể tham quan những ngôi nhà cổ, những bức tường cổ làm bằng đá san hô, còn nguyên màu rêu xanh cổ kính, trải nghiệm cuộc sống của người dân ở làng biển trù phú, đứng đầu sóng gió này. Nếu một mình đi trong những cung đường tại Cảnh Dương bạn ngỡ như minh đang ở trong ma trận mà chỉ có đi về phía biển bạn mới lọt ra khỏi mê cung hấp dẫn này./.