Lễ hội Phủ Dầy Nam Định 2018: Tôn vinh giá trị truyền thống tín ngưỡng thờ Mẫu

Bảo tồn nét đẹp truyền thống

Lễ hội Phủ Dầy là hoạt động văn hóa dân gian độc đáo, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt,-di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Quần thể Di tích lịch sử, văn hóa Phủ Dầy với gần 20 điểm di tích đền, phủ, chùa, lăng gắn liền với sự tích về Mẫu Liễu Hạnh, một biểu tượng trong “Tứ bất tử” thuộc tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Lễ hội Phủ Dầy được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, nổi tiếng với nghi lễ chầu văn - hầu đồng, một nghi thức tín ngưỡng tiêu biểu của đạo Mẫu.

Thủ nhang Trần Thị Kim Huệ (Phủ Tiên Hương) cho biết, công tác chuẩn bị tổ chức lễ hội Phủ Dầy năm nay khá kỳ công nhằm tiếp tục bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống độc đáo của tín ngưỡng thờ Mẫu. Lễ hội thu hút hàng ngàn người dân, du khách đến từ nhiều tỉnh thành tìm về với cội nguồn tín ngưỡng thờ Mẫu.

Cùng với các hoạt động văn hóa dân gian, năm nay, lễ kiều thỉnh tứ vị Thánh Bà sẽ được tổ chức tại Phủ Tiên Hương trong hai ngày 20-21/3 âm lịch. Đây là hoạt động do Trung tâm bảo tồn di sản văn hóa Thăng Long, Phủ Tiên Hương và 16 thanh đồng uy tín tại các tỉnh, thành tổ chức. Theo bà Trần Thị Kim Huệ, đây là một trong những hoạt động thể hiện nỗ lực bảo tồn, phát huy giá trị của tín ngưỡng  thờ Mẫu, đồng thời khẳng định vị trí xứng đáng là trung tâm tín ngưỡng văn hóa  thờ Mẫu của người Việt tại quần thể di tích Phủ Dầy.

Sau một năm kể từ lễ đón bằng vinh danh tín ngưỡng thờ Mẫu của UNESCO, nhiều hoạt động bảo tồn, phát huy giá trị di sản cũng đã được tổ chức. Thông qua các nét đẹp văn hóa truyền thống, lễ hội Phủ Dầy là “chiếc nôi” lưu giữ, tuyên truyền về những giá trị đạo lý tốt đẹp của tín ngưỡng thờ Mẫu trong cội nguồn dân tộc. “Các thủ nhang, thanh đồng tại các di tích ở Phủ Dầy luôn luôn chú trọng, nhắc nhở không cho phép tổ chức các hoạt động biến tướng, mượn danh đạo Mẫu để thực hành các hoạt động sai lệch nghi lễ truyền thống”, bà Trần Thị Kim Huệ cho biết thêm.

Nhiều nghi lễ độc đáo

Điểm nhấn thu hút  tại lễ hội là hoạt động rước đuốc, một trong những nghi lễ quan trọng diễn ra tối ngày 20/4/2018 (tức mùng 5/3 Mậu Tuất). Đoàn rước đuốc kéo dài do các con nhang, đệ tử và người dân trong xã Kim Thái  thực hiện.

Lễ rước đuốc là một trong ba nghi lễ độc đáo ở lễ hội Phủ Dầy. Các đồng đền, thủ nhang tập trung xin ngọn lửa thiêng từ trong cung cấm, sau đó rước ra ngoài và tiếp cho hơn 1.000 ngọn đuốc của con nhang đệ tử, dân thôn bản hạt và du khách thập phương. Dẫn đầu là hình tượng một đầu rồng, hơn 1.000 ngọn đuốc tượng trưng cho thân rồng, và cuối cùng là hình tượng đuôi rồng. Đoàn rước đi vòng quanh khu vực đền, phủ, lăng ở  Quần thể di tích Phủ Dầy. Thanh đồng Trần Thị Kim Huệ cho biết, nghi lễ rước đuốc ở lễ hội Phủ Dầy đã có từ lâu, và càng ngày càng được tổ chức quy mô hơn. Ngọn lửa thiêng trong lễ rước đuốc tượng trưng cho ánh sáng,  niềm tin và sự may mắn cho từng gia đình, con nhang đệ tử, dân thôn bản hạt và du khách thập phương, đồng thời, mong muốn mang lại cuộc sống hòa bình ấm no, tươi vui hạnh phúc cho toàn dân.

Sau một năm đón bằng vinh danh, năm nay, lễ hội Phủ Dầy đang tiếp tục thu hút hàng ngàn du khách thập phương. Cùng với các hoạt động nghi lễ trang trọng gồm: dâng hương, tế, rước thỉnh kinh, rước đuốc, phần hội cũng rất sôi động với thi hát chầu văn, thả rồng bay, múa rồng, múa sư tử, cờ người, xếp chữ, đấu vật…/.